Icma.az
close
up
RU
Rezusfaktor üzrə ana və döl qanının uyğunsuzluğu

Rezusfaktor üzrə ana və döl qanının uyğunsuzluğu

Icma.az, Saglamolun saytına istinadən bildirir.

Rezus-faktor (Rh) - insan eritrositlərində olan spesifik zülal olub insanların 85%-nin qanında aşkar edilir (15%-də isə təsadüf edilmir). Birincilər müsbət rezus-faktorlu (Rh+), ikincilər mənfi rezus-faktorlu (Rh-) adlanır.

Əgər atanın qanı rezus-müsbət, ananın qanı isə rezus-mənfidirsə, böyük ehtimal var ki, doğulacaq uşağın qanı rezus-müsbət olacaqdır.

Bu halda ana ilə döl arasında rezus-münaqişə (uyğunsuzluq) yarana bilər. Ananın qanı rezus-müsbət, atanın rezus-mənfi olduqda və ya valideynlərin hər ikisinin qanı rezus-mənfi olduqda, hamiləlik zamanı rezus-münaqişə inkişaf etmir.

Hamiləlik dövründə rezus-münaqişələrin baş verməsinin səbəbi - qanı rezus-müsbət olan dölün qanındakı eritrositlərin, qanı rezus-mənfi olan ananın qan dövranına daxil olmasıdır (bu hal hamiləliyin 7-8-ci həftəliyindən başlayır). Bu zaman ananın immun sistemi dölün qanındakı eritrositləri yad kimi qəbul edərək onlara qarşı xüsusi zülallar - anticisimlər hazırlayır. Bu anticisimlərin məqsədi isə, rezus-mənfi ana üçün yad olan dölün rezus-müsbət eritrositlərini məhv etməkdən ibarətdir. Daha sonra bu anticisimlər cift vasitəsilə dölə keçərək onun eritrositlərini məhv etməyə başlayırlar. Nəticədə döldə və ya yeni doğulmuş uşaqda hemolitik xəstəliyin inkişaf etməsi təhlükəsi yaranır.

Hemolitik xəstəliyi zamanı dölün eritrositləri daim parçalandığı üçün onun qara ciyəri və dalağı həddən artıq yüklənmiş olur ki, bu da onların ölçülərinin artması ilə nəticələnir. Hemolitik xəstəliyin əsas əlamətləri – qara ciyərin və dalağın ölçülərinin artması, dölyanı suların çoxalması, ciftin qalınlaşmasından ibarətdir ki, bunu da dölün ultrasəs müayinəsi zamanı aşkar etmək olur.

Dölün hemolitik xəstəliyi zamanı ananın qanında olan anticisimlər dölün qanındakı eritrositləri parçalayır. Bu isə döldə anemiyanın (hemoqlobinin miqdarının azalması) yaranmasına, həmçinin onun böyrəklərinin və baş beyinin zədələnməsinə səbəb olur. Xəstəliyin ən ağır formalarında, qara ciyər və dalaq onların üzərinə düşən gərginliyə tab gətirə bilmədikdə döldə kəskin oksigen çatışmazlığı yaranmağa başlayır. Bunun nəticəsində isə hamiləliyin müxtəlif dövrlərində hemolitik xəstəlik daha da ağırlaşaraq dölün ana bətnində tələf olmasına səbəb ola bilər.

Birinci hamiləlikdə anticisimlərin sayı az olur və uşaq, adətən, sağlam doğulur. İkinci hamiləlikdə isə bu anticisimlər daha tez və daha sürətli yaranır ki, hemolitik xəstəliyin inkişaf etməsi təhlükəsi də olduqca artır.   

Bir çox hallarda rezus-münaqişə uşaq doğulduqdan sonra özünü büruzə verir. Bu, doğuş zamanı ciftin damarlarının tamlığının pozulması nəticəsində xeyli miqdarda ananın anticisimlərinin uşağın qanına daxil olması səbəbindən baş verir. Yenidoğulmuşların hemolitik xəstəliyi anemiya və fizioloji olmayan sarılığın (bu barədə 82-ci səhifədə oxuya bilərsiniz) yaranması ilə özünü büruzə verir. Belə uşaqlara təcili şəkildə xüsusi tibbi yardım göstərilməsi tələb olunur.

Qanı rezus-mənfi olan qadınlar bütün hamiləlik dövründə mütləq həkim nəzarəti altında olmalıdırlar. Bu zaman vaxtaşırı olaraq onların qanında anticisimlərin səviyyəsi yoxlanılır, döldə hemolitik xəstəliyin erkən diaqnostikası üçün USM və digər müayinələr aparılır. Profilaktika məqsədi ilə ikinci hamiləlikdə rezus-konfliktin baş verməməsi üçün (dölün qanı rezus-müsbətdirsə) doğuşdan sonra qadına xüsusi antirezus immunoqlobulini yeridilir. Bu immunoqlobulin rezus-mənfi anaya dölsalmadan, uşaqlıqdankənar hamiləlikdən, abortdan, ciftin hopmasından sonra da yeridilməlidir.

Uşaqlarda hemolitik sarılıq ana və uşağın qan qruplarının uyğunsuzluğu zamanı da yarana bilər. Bu, ananın qan qrupu 0 (I), dölün qan qrupu isə A (II) və ya B (III) olduqda baş verə bilər.

Saglamolun.Az


Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:126
embedMənbə:https://saglamolun.az
archiveBu xəbər 17 Noyabr 2024 08:29 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see197

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see163

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see159

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see149

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see147

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see146

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see139

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see135

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see132

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see131

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see130

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see128

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see128

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see127

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see127

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri