Icma.az
close
up
RU
“Rusiya ilə Azərbaycan arasında böyük pərdəarxası oyunlar gedir” Britaniyalı politoloq gizlinləri açdı

“Rusiya ilə Azərbaycan arasında böyük pərdəarxası oyunlar gedir” Britaniyalı politoloq gizlinləri açdı

GlobalInfo saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Globalinfo.az irlandiyalı siyasi ekspert, analitik, tarixçi Patrik Uolşla müsahibəni təqdim edir:

– Cənab Uolş, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Çinə səfərin yekunlarına dair keçirdiyi mətbuat konfransında Azərbaycanla münasibətlər haqda səsləndirdiyi fikirləri necə anlamaq olar? İlk baxışdan, Putin İlham Əliyevlə münasibətləri qaydasına salmağa meylli kimi görünür, ancaq onun açıqlamasında bir qədər qeyri-müəyyənlik də var. Kreml münasibətlərin normallaşması üçün addım atmağı düşünmürmü?

– Hesab edirəm ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər hər iki istiqamətdə inkişaf edə bilər. Hazırda ötən il baş verən hadisələrə görə düşmənçilik mövqeyini saxlamaq hər iki tərəfin maraqlarına uyğundur. Lakin bu ədavəti çərçivədə saxlamaq və onun nəzarətdən çıxmasına imkan verməmək həm Moskvanın, həm də Bakının marağındadır. Bu, hər iki tərəfə zərər verə bilər və onların milli maraqlarına uyğun gəlmir. Hazırda pərdə arxasında və ictimai ritorikadan kənarda, daha yüksək “stavka”lar üçün daha böyük oyunlar oynanılır. ŞƏT-in Çindəki sammiti və Avrasiyanın inkişafı bir məsələdir, Tramp-Putin danışıqları başqa bir məsələ. Hər iki faktorun gələcək Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinə böyük təsiri olacaq.

Zəngəzur dəhlizinin açılması sürətlənir? Çində keçirilən və bu dəhlizə birbaşa aidiyyəti olan ölkələrin də iştirakçısı olduqları sammitdən sonra proses tezliklə yekunlaşacaq?

– Avrasiyanın inkişafı həqiqətən də dəhlizin hərəkətverici qüvvəsidir. “Tramp marşrutu” razılaşması onun reallaşmasını sürətləndirdi. Yenə də burada iki maneə var. Birincisi, Paşinyan Ermənistanda bunu erməni ictimaiyyəti ilə birlikdə tənzimləməlidir. O, yaxşı mövqe seçib, lakin seçkiqabağı dövrdə çətinliklərlə üzləşə bilər. İkincisi, dəhlizin geosiyasi aspekti var və buna Trampın Putin və Si Cinpin ilə münasibətləri təsir edə bilər. Dünya indi dəyişməkdədir, ABŞ-ın liderlik etdiyi dünya nizamı sona çatır və ŞƏT-in timsalında yeni çoxqütblü dünya yaranır. Bütün bunlar dəhlizlə bağlı prosesin inkişafına təsir edəcək və bu, əksər insanların marağındadır.

– ABŞ Prezidenti Donald Tramp Pentaqona Rusiya ilə Çin arasında yaxınlaşmanın qarşısını almaq üçün hazırlıq görməyi tapşırıb. Müdafiə naziri Pit Heqsetin sözlərinə görə, əvvəlki administrasiyaların zəifliyi iki böyük gücü bir-birinə daha da yaxınlaşdırıb və bu, ABŞ üçün ciddi təhlükə hesab olunur. Tramp isə ordunun yenidən qurulmasını və çəkindirici gücün bərpasını vacib sayır. Paralel olaraq, Şimali Koreya liderinin də ŞƏT sammiti üçün Çinə getməsi, Putinlə görüşü diqqət çəkir. Çin və Rusiya arasında güclü strateji birlik mümkündürmü? Trampın bu qorxusu nədən qaynaqlanır?

Həmçinin oxuyun:

Moskvanı silkələyən qərar: Putin qəribə təklif irəli sürdü, Medvedev təhdid etdi – Yeni hücum

– Tramp, Nikson/Kissincerin Rusiya və Çin arasında çaxnaşma yaratmağa yönəlmiş köhnə siyasətin Bayden administrasiyası tərəfindən dağıdılması ilə bağlı dediklərində haqlıdır. Ukrayna müharibəsi bu siyasəti məhv etdi. Çin və Rusiya xüsusilə Baydenin bütün dünyanı təhdid edən sanksiyaları səbəbindən daha da yaxınlaşdı. Bayden ABŞ-ı Ukrayna müharibəsinə cəlb etməzdən əvvəl ABŞ şərqə dönməyə və Çinin böyüməsinin qarşısını almağa hazır idi. Tramp bunu lüzumsuz və Amerika resurslarının istismarı hesab edir. O, Çinlə mübarizə aparmaq istəyirdi. Ancaq, Çin həddən artıq güclənib və dünya iqtisadiyyatının elə bir ayrılmaz hissəsidir ki, ona qarşı addımlar atmaq ABŞ-ın iqtisadi maraqları üçün çox təhlükəlidir. Qiymətlər artacaq, defisit yaranacaq və Qərb hökumətləri iqtisadi böhran nəticəsində çökəcək. ABŞ-ın ümid edə biləcəyi tək şey Çinin inkişafının məhdudlaşdırılması və Trampın tariflər vasitəsilə əldə etməyə çalışdığı daha bərabərhüquqlu münasibətlərdir. Lakin ABŞ indi Çini dayandırmaq üçün dünya müharibəsi aparmalıdır, amma bunun hamı üçün fəlakətlə bitəcəyi üçün belə bir ehtimal azdır.

Patrik Uolş

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Çində keçirilən sammit çərçivəsində təşkil olunan brifinqdə Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı yeni açıqlamalar verib. O, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskini Moskvaya dəvət etdiyini bəyan edib. Putin bildirib ki, əgər Zelenski görüşə həqiqətən hazırdırsa, belə bir görüş Rusiyanın paytaxtında baş tuta bilər. Ukrayna müharibəsinin başa çatması barədə də danışıb. “Tunelin sonunda işıq görünür” deyib və ardınca da bildirib ki, Rusiya hərbi gücə üstünlük verir.  Putinin bu bəyanatını necə şərh edərdiniz?

– Ukraynaya gəlincə, nizamlanmaya nail olmaq çox çətin olacaq. Məsələ nəzarətdən çıxıb və Zelenski üçün radikal millətçilərdən gələ biləcək böyük təhlükə ilə üzləşmədən Rusiyanın şərtlərini qəbul etmək çox çətin olacaq. Lakin Kiyev döyüşərək daha çox ərazi, qan və maddi vəsait itirməklə üz-üzədir, çünki ruslar öz şərtlərinə əməl olunana qədər müharibəni davam etdirməkdə qərarlıdırlar. Onlar hətta Odessanı da ala bilərlər, bunu etsələr Ukrayna dənizə çıxışı olmayan dövlətə çevrilər. Hansı qərarın verilməsindən asılı olmayaraq perspektiv yaxşı deyil. Kiyevin indiki vəziyyəti 1994-cü ildə Azərbaycanın üzləşdiyi vəziyyətdən daha pisdir. Dondurulmuş münaqişə daha yaxşıdır, lakin gələcəkdə Rusiyadan ərazilərin geri alınması, Kremlin böyüklüyünü, gücünü və nüvə silahını nəzərə alsaq, Ermənistanla müqayisədə daha çətin perspektivdir.

Gülnar Səlimova
Globalinfo.az
İstanbul

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:89
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 06 Sentyabr 2025 10:03 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see212

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see201

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see172

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see165

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see152

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see150

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see142

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see141

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see140

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see134

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see132

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see131

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see129

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see128

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see128

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see127

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see126

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see124

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see121

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri