Rusiya Rəsmlərinin Azərbaycana Qarşı Ritorikası: İtirilən Hegomoniyanın “Ayıltma Əməliyyatı

Cənubi Qafqazda son beş ildə baş verən əsaslı geosiyasi dəyişikliklər,xüsusilə Azərbaycanın 2020-ci ildə Qarabağ üzərində hərbi və diplomatik qələbəsi, bölgənin güc balansını tamamilə yenidən formalaşdırdı.Bu yeni reallıqla Rusiya Federasiyası-tarixi imperiya vərdişlərindən əl çəkməyən regional güc -Azərbaycana qarşı ritorikasında daha açıq tənqid, təhdid və təsir etmə cəhdlərinə meyl göstərməyə başlayıb. Bunun fonunda Azərbaycan isə “Ayıltma Əməliyyatı” adlandırıla biləcək bir strategiya ilə bu basqılara qarşı rasional və suveren mövqe nümayiş etdirir.
Rusiya Rtorikasının səbəbləri.

Geosiyasi “Paxmel” və İtirilmiş Mövqelər. Rusiya rəsmlərinin bəzən emosional, bəzən isə açıq-aşkar təhdid xarakterli çıxışları, Kremlin postsovet məkanında azalan təsirinin “siyasi paxmeli” kimi yozula bilər. Cənubi Qfqazda balans artıq onların xeyrinə deyil və bu xüsusilə Azərbaycan-Türkiyə ittifaqının güclənməsi ilə daha da dərinləşir.

Sülhməramlıların Missiyası və Bitən İmtiyazlar. Qarabağda yerləşdirilmiş Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin fəaliyyəti 2025-ci ildə rəsmən başa çatır. Azərbaycan isə bu prosesin öncədən idarəli şəkildə yekunlaşmasını təmin etdi. Bu, faktiki olaraq Moskvanın bölgədəki hərbi varlığına və siyasi manevr imkanlarına son qoydu.
İctimai və Media Manipulyasiyası. Rusiya mediası Azərbaycana qarşı tez-tez təxribatçı materiallar yayır. Mətbuat və ekspert camiəsində Azərbaycanın suveren siyasətinə qarşı “panik siqnalları” yaradılır. Bu kampaniyanın məqsədi həm daxili auditoriyanı konsolidasiya etmək, həm də Bakı üzərində psixoloji basqı yaratmaqdır.
Azərbaycan bu ritorikaya emosional yox, sistemli və çoxölçülü, strateji cavab verir. Bu, təzyiq altında refleksə yox, planlı siyasi xəttlə cavab verən bir dövlətin nümunəsidir.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Rusiya rəsmlərinin çıxışlarına operativ şəkildə cavab verir. Bəyanatlarda əsas vurğu Azərbaycanın daxili işlərinə qarışılmasının yol verilməz olduğudur. Bu, suverenliyin qırmızı xətt kimi qorunduğunu göstərir.

Türk Dövlətləri Təşkilatında Azərbaycanın fəallığı, Türkiyə ilə hərbi ittifaq (Şuşa Bəyannaməsi) Qazxıstan və Özbəkistanla enerji və lojistika sahələrində əməkdaşlıq – bütün bunlar Moskva üçün alternativ regional güc mərkəzinin formalaşması deməkdir.
Azərbaycan ictimaiyyəti və medianın Rusiya ritorikasna qarşı sərt və analitik yanaşması formalaşıb. Rusiya rəsmlərinin bəyanatları faktlarla ifşa olunur, ictimai rəydə “artıq keçmiş imperiyaya sonsuz nifrət” çağırışları güclənir.

Sonda Rusiya rəsmlərinin sərt ritorikası Azərbaycanın daha müstəqil və prinsipial xarici siyasət yürütməsinə qarşi zəiflikdən doğan bir isterik reaksiyadır. Bu, həm də Moskvanın bölgədəki əvvəlki dominatlıq illərinin nostaljisi fonunda baş verir. Azərbaycan isə bu təzyiqlərə cavab olaraq emosional populizmə yox, diplomatik rasionalizmə, regional inteqrasiyaya və milli konsolidasiya siyasətinə əsaslanır. Bu, yeni dövrün oyun qaydaları ilə oynamağı bacaran bir dövlətin davranış modelidir.

QMHİB-nin sədri Həsən Qarayev