Icma.az
close
up
RU
Rusiyada alimlərin sayı tarixi minimuma düşüb Statistika

Rusiyada alimlərin sayı tarixi minimuma düşüb Statistika

Icma.az, Qaynarinfo portalına istinadən məlumat yayır.

Rusiyada elm sahəsi büdcə maliyyələşməsinin azalması və istedadlı alimlərin kütləvi şəkildə xaricə köçməsi fonunda kadr potensialını itirməyə davam edir.  

Qaynarinfo xəbər verir ki, 2024-cü ilin əvvəlinə olan məlumata görə, Rusiyada cəmi 338,9 min tədqiqatçı qalıb. Bu rəqəmi Milli Tədqiqat Universiteti Ali İqtisad Məktəbinin (AİM) Statistika Tədqiqatları və Bilik İqtisadiyyatı İnstitutu tərəfindən hazırlanan "Elm göstəriciləri" statistik məcmuəsi təqdim edib. Müharibədən əvvəlki 2021-ci illə müqayisədə Rusiyanın elmi institutlarında və ali məktəblərində çalışan alimlərin sayı daha 1,8 min nəfər, 2020-ci illə müqayisədə isə 7,6 min nəfər azalıb. 2015-ci illə müqayisədə isə tədqiqatçıların sayı 40,5 min nəfər və ya 11% azalıb.  

SSRİ dağıldıqdan sonra Rusiya təxminən 1 milyon tədqiqatçı ilə dünyada elmi kadrların sayına görə birinci yerdə olub. 1995-ci ildə alimlərin sayı 518,7 min nəfərə, 2000-ci ildə 426 min nəfərə, on il sonra isə 368,9 min nəfərə düşüb. 2010-cu illərin əvvəlində neftin 100 dollardan baha olması və elmin maliyyələşdirilməsinin artması fonunda tədqiqatçıların sayı bir qədər artaraq 379 min nəfərə çatdı. Lakin Ukraynaya müdaxilədən sonra göstərici müasir Rusiya tarixində ən aşağı səviyyəyə enib.  

Eyni zamanda, iqtisadiyyatda hər 10 min nəfərə düşən tədqiqatçıların sayı da tarixi minimuma çatıb. Hazırda bu rəqəm 92 nəfər təşkil edir ki, bu da 2020-ci ildəki 98 nəfər, 2010-cu ildəki 103 nəfər və 1995-ci ildəki 160 nəfərlə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır.  

Rusiyada ixtiraların sayı da azalır. 2010-2023-cü illərdə ölkədə patent müraciətlərinin sayı 38% azalaraq ildə 42,5 mindən 26,7 minə düşüb.  

Alimlərin azalması dövlətin elmi tədqiqatlara ayırdığı vəsaitin kəsilməsi ilə paralel baş verir. AİM-in hesablamalarına görə, inflyasiya nəzərə alınmaqla, 2015-ci illə müqayisədə vətəndaş elmi üçün dövlət xərcləri real ifadədə 14% azalıb.  

Bundan əlavə, Ukrayna ilə müharibə Rusiyadan alimlərin kütləvi köçünü sürətləndirib. "Novaya qazeta. Yevropa"nın hesablamalarına görə, ölkəni ən azı 2,5 min alim tərk edib ki, onlardan 800-dən çoxu dünyanın aparıcı elmi jurnallarında nəşr olunan tanınmış tədqiqatçılardır. Ən böyük kadr itkisi Moskva universitetlərində baş verib: AİM, MDU, Skolkovo və MFTİ-dən gedən alimlər ümumi sayın 23%-ni təşkil edib.  

Sankt-Peterburq Avropa Universitetində etnik tədqiqatlar proqramının yaradıcısı Dmitri Dubrovskinin qiymətləndirməsinə görə, ölkəni tərk edən tədqiqatçıların sayı daha yüksək – 7-8 min nəfər civarındadır.  

"Bir çox alimlər siyasi mövqelərinə və ya xarici həmkarları ilə əvvəlki əməkdaşlıqlarına görə təzyiqlərə məruz qalıblar", – deyə Dubrovskı bildirir. Onun sözlərinə görə, əsasən açıq ictimai mövqeyi olan, beynəlxalq əlaqələrə malik olan mütəxəssislər ölkəni tərk edirlər. "Onlar öz bilik və təcrübələrinin dəyərləndiriləcəyi yerlərə gedirlər", – deyə o, Deutsche Welle-yə açıqlamasında bildirib.

Alpər

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:132
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 10 Fevral 2025 21:54 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

66 yaşlı ingilisin əməli cəzasız qalmayıb...

18 İyul 2025 21:37see202

Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı

19 İyul 2025 10:50see132

Putin Zelenskini görüşə çağırır, Ukrayna lideri isə “yox”deyir PƏRDƏARXASI MƏQAMLAR KONKRET

18 İyul 2025 15:15see121

İpotekaya yararlı, hazır mənzil axtaranlara şad xəbər FOTOLAR

18 İyul 2025 08:56see115

Əlixan Rəcəbovdan xanımı ilə paylaşım

18 İyul 2025 12:46see114

Dünyanın ən məşhur qadın futbolçusuna şəxsi mühafizə verildi

18 İyul 2025 18:55see114

Ersin Tatar: Prezident İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb

18 İyul 2025 05:55see113

Demensiya onu məhv etdi... Artıq məşhur aktyor olduğunu belə xatırlamır

18 İyul 2025 18:54see112

Enerji içkiləri canlandırır, lakin nəticəsiz deyil...

19 İyul 2025 20:05see111

Mourinyo bu komandanı çalışdıra bilər

19 İyul 2025 08:26see111

150 illik müharibə TƏHLİL

18 İyul 2025 15:57see110

Merz Netanyahuya xəbərdarlıq edir...

18 İyul 2025 18:57see110

Zelenski: Fransa Ukrayna üçün əlavə “Mirage” pilotları hazırlamağa hazırdır KONKRET

18 İyul 2025 19:20see110

Zəngəzur dəhlizi layihəsinin icrası ilyarım ləngiyə bilər

18 İyul 2025 19:31see110

İsti suyun yüksək təzyiqi tez bir zamanda necə azaldır?

19 İyul 2025 10:57see110

Ukraynadakı müharibə heç kimin vecinə deyil Conson

20 İyul 2025 01:14see109

Orban: Macarıstan Aİ dən çıxa bilər

18 İyul 2025 08:53see109

Ərəblərdən “Real”a 350 milyon, futbolçuya 1 milyard

18 İyul 2025 12:25see109

Zuğulba şosesində avtomobildə baş verən yanğın sıxlığa səbəb olub

20 İyul 2025 00:19see109

Tramp BRİKS in zəiflədiyindən danışdı

19 İyul 2025 11:50see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri