“Saakaşvilinin dedikləri reallığı əks etdirmir” Gürcü ekspert

Gürcüstanın sabiq prezidenti, hazırda həbsdə olan Mixeil Saakaşvili Vaşinqtonda ABŞ, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında imzalanan birgə bəyanatı “Gürcüstan üçün geosiyasi fəlakət” adlandırıb. Onun sözlərinə görə, saziş Zəngəzur dəhlizinin 100 illik icarəyə verilməsini və Gürcüstan, İran, Rusiyadan yan keçən yeni tranzit xəttinin açılmasını nəzərdə tutur.

Məsələ ilə bağlı Metbuat.az-a açıqlama verən siyasi şərhçi Badri Naçkebia bildirib ki, Saakaşvilinin bu prosesin geosiyasi fəlakət olduğu fikri gerçəkliyi əks etdirmir:

“Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı bir çox siyasətçilər və ekspertlər mövqelərini bildiriblər. Fakt odur ki, bu dəhliz ilk növbədə hər üç Cənubi Qafqaz respublikasına dinc yanaşı yaşamaq və əməkdaşlıq imkanı yaradacaq. İndiki dövrdə “Zaqafqaziya” anlayışı yerini “Cənubi Qafqaz” ifadəsinə verib. Onsuz da gec-tez bu dəhlizin açılması qaçılmaz idi. Əsas məqam Çindən Avropaya gedən bütün malların marşrutlarının diversifikasiyasıdır. Düşünürəm ki, kifayət qədər yük həcmi olacaq. Keçidlərin və limanların ötürücülük qabiliyyətini artırmaqla yük axınını daha da genişləndirmək mümkündür. Bu da, yeni geosiyasi konfiqurasiyaların yaranmasına səbəb ola bilər. Məsələn, bildiyiniz kimi, hazırda Sankt-Peterburq limanına yönələn yüklərin bir hissəsi üçün Çin tərəfi öz limanını inşa etməyi planlaşdırır. Bu baxımdan, Gürcüstanla Çin arasında yeni geosiyasi maraqların formalaşmasını istisna etmirəm”.

Abxaziya və Rusiya faktorlarına da diqqəti çəkən Badri Naçkebia hesab edir ki, bu sahədə maraqların üst-üstə düşdüyü məqamlar mövcuddur.

“ABŞ hərçənd siyasi liman məsələsini açıq şəkildə gündəmə gətirməsə də, Saakaşvili dövründə – təxminən doqquz il ərzində heç olmasa layihə mərhələsini başlaya bilərdi. Lakin amerikalıların bu istiqamətdə marağı zəif idi.

Belə şəraitdə Anakliya limanı layihəsində Gürcüstan-Azərbaycan əməkdaşlığı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Eyni zamanda, Poti şəhərindəki terminalda da Azərbaycanın maraqları mövcuddur və bu maraqlar yeni investisiyalarla daha da genişlənə bilər. Anakliya limanı hər iki tərəf üçün strateji əhəmiyyət daşıyacaq və qarşılıqlı fayda gətirəcək. Başqa alternativ yoxdur – Gürcüstan və Azərbaycan Cənubi Qafqazın əsas strateji tərəfdaşları olaraq qalmalıdır”.

Siyasi şərhçi hər iki dövlət arasında əlaqələri yüksək qiymətləndirib. O qeyd edib ki, əməkdaşlıq vektoru dəyişməyib:

“Hesab edirəm ki, Azərbaycan bölgədə əsas strateji mərkəzlərdən biridir və Gürcüstanın heç bir şəkildə zərər görməməsi üçün yük axınlarını diversifikasiya etmək imkanına malikdir. Sazişlərin imzalanmasından sonra Gürcüstanla Azərbaycan arasında əməkdaşlığın daha da dinamik inkişaf edəcəyinə inanıram”.

Gülbəniz Hüseynli / Metbuat.az