“Sən ilanın üstünə gedəndə o yetim nə etməlidir ki?!” Zooloq: “Zəhərin dadına baxmaq olar”

“Bakı şəhərinin ətraf qəsəbələrində evlər, həyətlərdə ilanları görməkdə qeyri-adi heç nə yoxdur”.

Bu sözləri "Yeni Sabah"a Zoologiya İnstitutunda aparıcı elmi işçisi, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Təvəkkül İsgəndərov deyib.

Onun sözlərinə görə, may ayından etibarən hava şəraiti ilə əlaqədar bütün ilan növləri sutkalıq hərəkətdə olur:

“Çimərlikdə də ilanın mövcudluğunda qeyri-təbii bir şey yoxdur. Dənizkənarı ərazi su ilanlarının yaşayır yerlərindən biridir. Hətta yaz və yay aylarında dənizkənarı bulvarın aşağı daşlıq hissələrində su ilanlarının özlərini günə verdiyini görə bilərik. Yəni şəhər su ilanlarının yaşayış yerlərinə bitişikdir.

Biz onların yaşayış yerlərində çimirik, amma ilanı görəndə təəccüblənirik ki, bu, burada nə gəzir? Xalq arasında bir ifadə var: “ilan mələyən yerlər”. İlanların yaşadığı yerlər kol-koslu, siçan-siçovullu yerlərdir. Belə ərazilərdə çoxlu gizlənmə yerləri olur. Amma yayın istisində sərinlənmək, yaxud yumurta qoymaq üçün bəzən kiminsə bağına, evinə, hətta iş yerinə girə bilər.

Bakının ətraf qəsəbələrində evlər, həyətlərdə ilanları görməkdə qeyri-adi heç nə yoxdur. Şəhərin mərkəzinə isə ilanlar təsadüfən hansısa yük maşını, yaxud əşyanın içərisində gəlib çıxır. Yoxsa sürünənin şəhərin mərkəzində nə işi var?! 

Mənə zəng edib deyirlər ki, niyə son aylar ilanların sayı kəskin artıb? Biz ilanların yaşadığı yerlərdə məskunlaşırıq və ilanlar da daha kənar ərazilərə çəkilməyə başlayır. İlanların artmasından söhbət gedə bilməz, əksinə onların yaşadığı yerlərdə insan sayının artmasından söhbət gedə bilər.

Abşeron ilanları geniş bir ərazidə səpələnmiş formada yaşayırdı. Sonradan tikintilər artdığı üçün ilan başını götürüb daha sakit yerlərə çəkildi. Bədbəxt ilan hansı gününə artsın?! İlana yaşamağa imkan veririk ki?!” 

Zooloq ilan sancması zamanı ilkin müdaxilə qaydalarından da danışıb:

“İlanların hamısı zəhərli deyil. Azərbaycanda 30, Abşeronda isə 10-a yaxın ilan növü var. Təkcə gürzə zəhərlidir. Digər tərəfdən, zəhərli, yaxud zəhərsiz heç bir ilan insana hücum etmir. Əksinə, insan görəndə qaçıb gizlənir. Amma biz ona gizlənmə imkan verməyəndə, o da özünü müdafiə etmək üçün sancmalıdır da. Sən onun üstünə gedəndə o yetim nə etməlidir ki?!

Zəhər bədənə qan vasitəsi ilə keçir, qana keçməsə heç bir ziyanı yoxdur. Əgər ağız nahiyəsində hansısa açıq yara yoxdursa, hətta zəhərin dadına baxmaq da olar. İlan sancan yeri kəsmək, doğramaq, yandırmaq olmaz. Sadəcə üzərini spirtləyib, sarıyıb həkimə getmək lazımdır. Həkimə çatana qədər çoxlu maye içmək lazımdır”.

Nazim Hacıyev