ŞKTC prezidenti Tatar: Yeni saziş yalnız iki dövlətin əməkdaşlığı ilə mümkün ola bilər

“Əgər 1974-cü ildən bəri Cenevrədə sülhün, etimadın və əmin-amanlığın davam etdirilməsi üçün hər hansı bir iş görüləcəksə, yeni razılaşma yalnız iki dövlətin əməkdaşlığı ilə əldə edilə bilər”.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bunu Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin (ŞKTC) Prezidenti Ersin Tatar, İsveçrənin Cenevrə şəhərində Kiprlə bağlı 5+1 formatında keçiriləcək qeyri-rəsmi görüşlə bağlı danışarkən deyib.

Başkent Universiteti, Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi (TİKA) və Dr Fazıl Küçük Vəqfi Ankaradakı TİKA Konfrans Salonunda "Dr. Fazıl Küçük və Xalqın Səsi II. Beynəlxalq Simpozium" təşkil edib. Simpoziumda prezident Ersin Tatar, Türkiyənin mədəniyyət və turizm naziri Mehmet Nuri Ersoy və Dr. Fazıl Küçük Vəqfi Mütevelliler Şurasının sədri Mehmet Akay Küçük çıxış ediblər.

Prezident Ersin Tatar simpoziumdakı çıxışında Kipr davasını davam etdirməyin ruh, həyəcan, iman və sevgi məsələsi olduğunu ifadə edərək, Dr. Fazıl Küçükün də özünü ictimai davaya həsr etdiyini və xalqa pulsuz xidmətlər göstərdiyini söylədi.

Tatar Kiçikin 1942-ci ildə “Kıbrısda ayrı bir xalq var” siyasətinin əsasını qoyduğunu bildirib. Kipr türkünün adanın əsl ünsürü olduğunu vurğulayan Tatar: “Doktor Fazıl Küçükün qeyd etdiyi kimi, Kipr türk xalqı ayrı bir xalqdır. “Dili, dini, mədəniyyəti və hər cür mübarizəsi ilə ayrı bir xalq”, - deyib.

Tatar, Kipr türk xalqının qanuni hüquq və mənafelərini qorumaq üçün suverenliyə əsaslanan razılaşma uğrunda mübarizə apardıqlarını bildirib.

Tatar, Kipr Türk xalqının tarixi mübarizəsinə toxunaraq: “Türkiyə 1960-cı il müqaviləsinin qarantıdır. Doktor Fazıl Küçük tərəfindən imzalanan "Kıbrıs Respublikası Müqaviləsi" bizi bu günə gətirib. Bu razılaşma Kipr türk xalqının suveren və bərabərhüquqlu xalq kimi qeydə alınması baxımından çox əhəmiyyətli idi”, - deyə bildirib.

Tatar, Küçükün imzası ilə suverenliyə əsaslanan razılaşma uğrunda mübarizələrini uğurla davam etdirə bildiklərini ifadə edərək, bunları gələn həftə Cenevrədə Türkiyə və Yunanıstan xarici işlər nazirlərinin qatılacağı toplantıda ifadə edəcəklərini qeyd edib. Kipr türk xalqının nəcib keçmişi olduğunu vurğulayan Tatar müstəqil türk dövlətinə sahib olan Kıbrıs türk xalqının keçmişi və əməlləri ilə Şərqi Aralıq dənizində ən az Kipr Rum xalqı qədər haqqa sahib olduğunu bildirib. Tatar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) baş katibi Antonio Quterreşin ev sahibliyi ilə 17-18 mart tarixlərində Cenevrədə keçiriləcək 5+1 qeyri-rəsmi Kipr toplantısı ilə bağlı aşağıdakı ifadələrdən istifadə edib. “1974-cü ildən bəri Cenevrədə sülhün, etimadın və əmin-amanlığın davam etdirilməsi üçün hər hansı bir iş görüləcəksə, yeni razılaşma yalnız iki dövlətin əməkdaşlığı ilə əldə edilə bilər. Federal prinsiplərə əsaslanan razılaşmanın məqsədi Türkiyəni adadan çıxarmaqdır. Onsuz da Yunanıstan hökuməti bunu hər gün deyir”, - deyə qeyd edib.

Küçükə "Kıbrıs məsələsinin Türkiyəsiz həll oluna bilməyəcəyini" xatırladan Tatar, Kipr məsələsinin 1974-cü il əməliyyatı ilə köklü şəkildə həll edildiyini vurğulayıb. Türkiyənin mədəniyyət və turizm naziri Mehmet Nuri Ərsoy simpoziumdakı çıxışında qeyd edib ki, doktor Fazıl Küçük təkcə siyasətçi deyil, həm də xalqının səsinə çevrilməyi bacaran fikir və iş adamıdır: Doktor Küçük, daha sonra isə mərhum Rauf Denktaşın rəhbərlik etdiyi Kipr türk xalqının mübarizəsi Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin öz kimliyini, hüquq və azadlıqlarını qorumaq əzminin simvoludur”, - deyib.

Ersoy, Dr.Küçün 1942-ci ildə nəşrə başladığı "Halkın Sesi Qəzeti" ilə Kipr türk xalqının səsinin dünyaya çatdırılmasında çox mühüm rol oynadığını vurğulayaraq, o tarixdən bəri davamlı olaraq nəşr olunan qəzetin Kipr Türkləri üçün əhəmiyyətli bir simvol olduğunu söyləyib. Dr.Fazıl Küçük Vəqfinin 1984-cü ildə vəfatından sonra 1998-ci ildə ailəsi tərəfindən qurulan Dr.Fazıl Küçük Vəqfinin onun mübarizəsini və milli səylərini təbliğ etmək, Kipr Türk xalqının mübarizə tarixini və prinsiplərini nəsildən-nəsilə ötürmək məqsədi daşıdığını bildirib.

TİKA vasitəsi ilə 2020-ci ildə Dr.Fazıl Küçük Muzeyinin iş otağında Dr.Fazıl Kiçikin realist balmumu heykəlinin qoyulduğunu bildirən Ersoy: "Bundan əlavə, Halkın Sesi qəzeti və Dr.Küçükə aid mühüm sənədlərin xüsusi diqqətlə skan edilməsi və geniş ictimaiyyətin istifadəsinə verilməsi üçün lazımi töhfə verildi. Layihə işə salındığı gündən bütün 40 illik arxiv skan edilib və rəqəmsallaşdırılıb. Sözügedən tədqiqatlar mədəni yaddaşımızın qorunub saxlanması, bu dəyərli irsin gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində böyük addım olmuşdur. Əməyi keçən hər kəsə təşəkkür etmək istəyirəm", - deyib.

Simpoziumda ŞKTC, Türkiyə, Azərbaycan, Almaniya və İtaliyanın universitetləri, dövlət qurumları və araşdırma mərkəzlərindən səlahiyyətlilərin iştirak etdiyini və 27 məruzə təqdim ediləcəyini paylaşan Ərsoy, simpoziumun Kipr məsələsinin düzgün başa düşülməsi və şərh edilməsi baxımından əhəmiyyətli bir addım olduğunu qeyd edib.

Türkiyənin hər zaman Kipr türk xalqının haqlı davasında yanında olduğunu bildirən Ərsoy: “Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi olaraq Kipr Türk mədəniyyətini, incəsənətini və tarixini qorumaq, yaşatmaq və dünyaya tanıtmaq kimi məsuliyyət daşıdığının fərqindəyik. Kipr türk xalqının zəngin mədəni irsini gələcək nəsillərə ötürmək, tarixini qoruyub saxlamaq və daha geniş kütləyə çatdırmaq bizim ortaq borcumuzdur”, - deyib.

Dr.Fazıl Küçük üçün hazırlanan qısametrajlı filmin nümayişindən sonra çıxış edən Dr.Fazıl Küçük Vəqfi Mütəxəssislər Şurasının sədri Mehmet Akay Küçük Fazıl Küçükün Şimali Kiprin Vətəndən qopmaması üçün çox mübarizə apardığını bildirib: "O, Vətəni oyatdı, hərəkətə keçirdi. Gün gəldi və Kiprdə yunan icmaları ilə də vuruşdu. Enosisi həyata keçirmək məqsədi ilə qurulan yeraltı terror təşkilatı EOKA talançılarla mübarizə aparırdı. O, 1963-cü ilin qanlı Milad bayramından 1973-cü ilə qədər Kipr türk icmasının ən çətin günlərində cəmiyyətin ön sıralarında mübarizə aparıb. Xalqın yanından çəkilmədi. Kipr türklərindən maddi və mənəvi heç nə almadı, əksinə verdi. Əgər bu gün burada onu xatırlayırıqsa və sizə onun haqqında danışmağa çalışırıqsa, bu, onun verdiyi sonsuz mübarizəyə görə hiss etdiyimiz minnətdarlıq borcumuzdur", - deyib.

Simpozium çərçivəsində prezident Ersin Tatar, ŞKTC-nin Ankara səfiri İsmət Korukoğlu, TİKA sədri Serkan Kayalar və alim və ekspertlər Dr. Fazıl Küçükün mübarizəsini və Kipr Türk xalqının haqq axtarışlarını müzakirə ediblər.

Çıxışlardan sonra iştirakçılar Dr. Fazıl Küçükün fotoşəkillərindən ibarət sərgini ziyarət etdilər.