Son 80 ildə tam hərbi qələbə qazanan YEGANƏ ORDU

Beş il əvvəl bu gün Azərbaycan Ordusu torpaqlarımızı azad etmək üçün əks-hücum əməliyyatına başladı və 44 gün davam edən müharibə ilə tarixi qələbə qazandı.

Hərbçilərimizin şücaəti, xalqın birliyi və dövlətin iradəsi nəticəsində 30 ilə yaxın işğal altında olan Qarabağ torpaqları azad edildi. Bu qələbə təkcə hərbi əməliyyatların nəticəsi deyil, həm də bir millətin iradəsinin, əzminin və həmrəyliyinin parlaq nümunəsi idi.

Bu gün biz şəhidlərimizi anır, qazilərimizin qəhrəmanlığını xatırlayır və Azərbaycanın tarix yazan müharibəsini dəyərləndiririk.

Çünki İkinci Qarabağ müharibəsi yalnız ölkəmizin deyil, həm də müasir dünyanın hərb tarixi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

İkinci Dünya müharibəsi bitdikdən sonra dünya daha sabit görünsə də, müxtəlif regionlarda yeni müharibələr baş verib. Supergüc hesab edilən SSRİ və ABŞ təsir dairələrini genişləndirmək üçün müxtəlif ölkələrə müdaxilələr etsələr də, heç biri tam qələbə qazana bilməyiblər.

SSRİ-nin 1979-cu ildə Əfqanıstana hərbi müdaxiləsi on ildən çox davam etdi. Sovet ordusu böyük itkilər verdi, milyardlarla rubl xərcləndi, amma nəticədə 1989-cu ildə qoşunlar ölkədən çıxarıldı. Bu, sovet imperiyasının dağılmasına aparan əsas səbəblərdən biri oldu.

ABŞ-ın Vyetnam müharibəsi isə dünya tarixində ən böyük məğlubiyyətlərdən biri sayılır. On illərlə davam edən müharibə nəticəsində yüz minlərlə insan həlak oldu, milyardlarla dollar xərcləndi, amma 1975-ci ildə Vyetnam tamamilə kommunistlərin nəzarətinə keçdi. ABŞ isə tarixində ən ağır hərbi-siyasi uğursuzluqla üzləşdi.

XXI əsrdə də oxşar mənzərə dəyişmədi. 2001-ci ildə ABŞ Əfqanıstana daxil oldu, Talibanı devirdi, lakin 20 illik müharibədən sonra amerikalılar 2021-ci ildə ölkəni tərk etməyə məcbur qaldılar. Taliban isə yenidən hakimiyyətə qayıtdı. 2003-cü ildə ABŞ İraqa hücum etdi, Səddam Hüseyni devirdi, amma ölkədə sabitlik yaratmaq mümkün olmadı. İllərlə davam edən əməliyyatlar nəticəsiz qaldı.

Rusiya da son illərdə oxşar taleyi yaşamaqdadır. 2022-ci ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi üçüncü ilə daxil olsa da, tam nəticə əldə olunmayıb. Rusiya bəzi əraziləri nəzarətdə saxlayır, amma Ukraynanın güclü müqaviməti müharibəni çıxılmaz vəziyyətə salıb.

Yaxın Şərqdə isə İsrailin on illərlə davam edən hərbi əməliyyatları problemin köklü həllinə gətirməyib. Müxtəlif qruplaşmalara qarşı aparılan əməliyyatlar yalnız müvəqqəti nəticələr verib, amma uzunmüddətli sabitlik əldə olunmayıb.

Məhz bu kontekstdə Azərbaycanın 2020-ci ildə əldə etdiyi qələbə müasir dünya tarixində nadir hadisədir. Cəmi 44 gün ərzində Azərbaycan Ordusu Ermənistanın 30 ilə yaxın işğalda saxladığı torpaqları azad etdi. 2023-cü ildə isə qalan separatçı silahlı dəstələrə qarşı həyata keçirilən antiterror əməliyyatı ilə ölkənin suverenliyi tam bərpa olundu. Beləliklə, Azərbaycan müasir dövrdə tam qələbə qazanan yeganə ölkə kimi tarixə düşdü.

Bu qələbə yalnız hərbi meydanda deyil, diplomatiya və siyasət müstəvisində də uğur idi. Azərbaycanın güclü mövqeyi beynəlxalq aləmdə qəbul olundu, regionda yeni reallıq formalaşdı. Dünya gördü ki, haqq savaşını aparan, xalqı ilə dövlət başçısının ətrafında birləşən bir milləti heç kim dayandıra bilməz.

Anım Günü şəhidlərin xatirəsini ehtiramla yad etməklə yanaşı, həm də bu qələbənin qiymətini dərk etməyin günüdür. Qazilərin igidliyi, şəhidlərin qanı bahasına qazanılmış bu zəfər gələcək nəsillərə yol göstərəcək. Azərbaycan xalqı həm keçmişini unutmur, həm də gələcəyini bu qələbənin üzərində qurur.

Modern Təhlil və Araşdırma Qrupu