“Söyüş güc verir: alimlər “kəskin“ sözlərin gözlənilməz təsirini aşkar etdi“ “Daily Mail“

"Psixoloji senzuranın sındığı anda güc və dözümlülük necə maksimuma çatır..."

Alimlər fiziki yüklənmə zamanı söyüş söyməyin insanın dözümlülüyünü və gücünü artırdığını müəyyən edib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mail" nəşri yazıb.

Məlum olub ki, məşq və ya fiziki sınaqlar zamanı emosional yüklü, tabu sayılan sözlərin səsləndirilməsi orqanizmi maksimum resurslarını səfərbər etməyə məcbur edir və nəticədə performans nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksəlir. Bu fenomen ilk baxışda qeyri-ciddi görünsə də, psixologiya və neyrobiologiya baxımından tam izah oluna bilən mexanizmlərə söykənir.

Psixoloji blokların qırılması və diqqətin səfərbərliyi

Kiel Universitetinin (Böyük Britaniya) alimi Riçard Stivens izah edir ki, söyüşlər insan beynindəki daxili senzuranı və sosial məhdudiyyətləri qısa müddətlik sıradan çıxarır. Bu isə diqqətin yayındırılmasını azaldır və ağrı, yorğunluq kimi siqnalların təsirini zəiflədir.

Alimin sözlərinə görə, insanlar ağır fiziki və ya emosional sınaqlar zamanı qeyri-ixtiyari olaraq söyüş söyürlər. Bu, əslində, instinktiv müdafiə mexanizmidir:

"Söyüşlər kalori sərf etdirməyən, narkotiksiz, ucuz və hər kəs üçün əlçatan performans artırıcı vasitədir".

Əvvəlki tədqiqatlar da göstərib ki, söyüş ağrıya dözümlülüyü artırır, məsələn, əli buzlu suya salmaq kimi testlərdə insanlar daha uzun müddət tab gətirə bilirlər. Yeni araşdırma isə bu təsirin necə baş verdiyini daha detallı şəkildə ortaya qoyur.

Təcrübələr, "axın" vəziyyəti və real tətbiq imkanları

Araşdırma çərçivəsində keçirilən iki eksperimentdə 192 iştirakçı stuldan söykənərək bədən çəkisini saxlama hərəkəti edərkən ya söyüş, ya da neytral söz təkrarlayıb. Testdən sonra onların emosional vəziyyəti - özünə inam, diqqət dağınıqlığı, müsbət hisslər və "axın" vəziyyəti (tam fokuslanma halı) qiymətləndirilib.

"American Psychologist" jurnalında dərc olunan nəticələrə əsasən, söyüş işlədən iştirakçılar bədən çəkisini xeyli daha uzun müddət saxlaya biliblər. Bunun səbəbi onların özünə inamının artması, narahatlıq və diskomfortu daha yaxşı ignor etməsi, dərin konsentrasiya vəziyyətinə ("axın") daxil olmasıdır.

Stivens vurğulayır ki, insanlar çox vaxt - şüurlu və ya şüursuz şəkildə öz potensial güclərindən tam istifadə etmir. Söyüş isə bu sosial və psixoloji əyləcləri müvəqqəti aradan qaldırır və daha israrlı davranmağa imkan verir.

Tədqiqatın digər müəllifi Nik Voşmut bildirir ki, növbəti mərhələdə bu effektin fiziki məşqdən kənar sahələrdə - ictimai çıxışlar, stresli qərarvermə vəziyyətləri və hətta romantik münasibətlərdə də işlək olub-olmadığı araşdırılacaq.

Onun laboratoriyasında artıq bu istiqamətdə testlər aparılır.

Nəticə etibarilə, araşdırma göstərir ki, söyüş yalnız emosional boşalma vasitəsi deyil, eyni zamanda diqqəti artıran, inamı gücləndirən və performansı yüksəldən psixoloji alət rolunu da oynaya bilər.