Suriyada xərcə düşən İran, ölkə iqtisadiyyatında da məğlubiyyət yaşayacaq

İranda böyük enerji böhranı yaşanır. Dünyada ikinci ən böyük təbii qaz ehtiyatına malik olmasına baxmayaraq, ölkə istilik və elektrik enerjisi istehsalı üçün yanacaq çatışmazlığı səbəbindən məktəbləri və dövlət idarələrini bağlamaq məcburiyyətində qalıb. İran prezidenti Məsud Pezeşkian televiziya ilə qısa çıxışında deyib: "Biz hamını evlərindəki temperaturu ən azı iki dərəcə azaltmağa çağırırıq". Həftəsonu hakimiyyət “soyuq hava və yanacağın idarə olunması səbəbindən” şimaldakı Gilan, Gülüstan və Ərdəbil əyalətlərində, həmçinin Tehranın qərbindəki Əlburzda məktəblərin və dövlət idarələrinin bağlandığını elan edib. Yaxın günlərdə məhdudlaşdırıcı tədbirlər qüvvədə qalacaq.

Güneyli fəal, siyasi şərhçi Məhza Mehdili Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, səlahiyyətlilər bunu qazdan çox istifadə ilə əlaqələndirirlər: “Əsas səbəb, təbii qazın ixracı üçün yatırımın olmamasıdır. Bu günə qədər İran iqtisadiyyatı indiki iflas halında olduğu kimi olmayıb. Bunun da müxtəlif səbəbləri var. Ən böyük səbəblərindən biri daxili siyasətdə iqtisadiyyatı səhv idarə etmək və ölkənin qaynaqlarını İranın qurduğu proksi qüvvələrə sərf etməsidir”.

Mehsa Mehdili

Mehsa Mehdili qeyd edib ki, İran əsas məğlubiyyətlərindən birini Suriyada yaşayıb: “Suriyaya 13 ildən çoxdur ki, milyardlarla dollar xərclənib. Orada ciddi təşkilatlanmalar yaratmağa çalışdı. İstər hərbi, istər iqtisadi təşkilatlanmaların hamısı İran hökümətinin rəqiblərinin əlinə keçdi. İranın əsas dövlət bankları Suriyadakı əsas yatırımçılar idi. Müharibəyə yatırım edir, oradakı proksi qüvvələri maliyyələşdirirdilər. Bu banklar da böyük borca girib, yatırımlarının böyük bir hissəsini orada itirdilər. Suriyada baş verənlərdən sonra İranda iqtisadiyyatı daha da pisləşəcək. İndi İranda qaz və elektrik enerjisini məhdudlaşdırmağa başlayıblar. Artıq vəziyyət o həddədir ki, məktəbləri və bəzi dövlət idarələrini də bağlayıblar”.

Siyasi şərhçi bildirib ki, bu davranış qənaət üçün edilsə də, çox ciddi bir problemdir.

Mehsa Mehdili qeyd edib ki, Tehran rejiminin əlində olan bütün qaynaqlar tükənib.

“İranın həm daxili, həm xarici siyasətdə toparlanmağa ehtiyacı var. Bir dövlət əlində olan qaynaqları başqa dövlətdə proksi qüvvələr toplamağa sərf etmək yerinə, öz iqtisadiyyatına yönəltməlidir. Əks halda, iflasa məhkum olur”-deyən Mehsa Mehdili qeyd edib ki, bəzi qaynaqlara görə, İran Suriyada müharibəsində 50 milyard dollar vəsait xərcləyib.

“İndi düşünün, bütün qoyduğunu itirdi, iflas etdi. Bunun da addım-addım nəticələrini görəcək”-deyə Mehsa Mehdili əlavə edib.

İradə Cəlil, Bizimyol.info