Tarixi kəşf: Müqəddəs Nikolay kilsəsində Sarkofaq tapıldı

“Türkiyə Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Gələcəyə Miras Layihəsi çərçivəsində 20 metr uzunluğunda, iki mərtəbəli bina kilsənin cənubundakı həyətlə məhdudlaşır" - bu fikirləri qazıntının rəhbəri olan Hatay Mustafa Kamal Universiteti Sənət Tarixi Bölümü müəllimlərindən Dos. Dr. Ebru Fatma Fındık bildirib.
Qazıntılara rəhbərlik edən alim bildirib ki,  Bina daxilində qazma işləri apararkən gözlənilmədən bir sarkofaqla qarşılaşdıq.
"Bu, bəzəksiz sarkofaqlar qrupuna aid olan yerli daşdan hazırlanmış və bir qədər hündür tağlı damı olan bir nümunədir. Qapağın üst tərəfində, dar tərəfdə, yarım dairəvi bir çıxıntı və tutacaq mövcuddur. Təxminən 2 metr uzunluğunda olan sarkofağın yeraltı hissəsinin 1,5-2 metr hündürlüyündə olduğu təxmin edilir. İlkin araşdırmalara əsasən, bu sarkofaq, bölgədə tapılan digər sarkofaqlarla oxşar xüsusiyyətlərə malikdir.”-deyə Ebru Fatma Fındık bildirib.
“İlk dəfə olaraq, bir sarkofaqın orijinal yerində aşkar edildiyinə inanırıq. Müqəddəs Nikolayın məzarının yerləşdiyi ehtimal edilən kilsənin bu qədər yaxınlığında bir sarkofaqın üzə çıxarılması bizi həyəcanlandırdı. Layihə çərçivəsində sarkofaqın yerləşdiyi ərazinin qazıntı və bərpa işlərini tamamlayaraq ölkəmizin turizminə töhfə verməkdən qürur duyacağıq.”-deyə arxeoloq bildirib.

Santa Klausun tez-tez maralların çəkdiyi xizəklə dünyanı gəzdiyi təsvir edilsə də, Müqəddəs Nikolayın doğulduğu və yaşadığı yerlər Anadolunun günəşlə isidilmiş Aralıq dənizi sahilləridir. Uşaqlara qarşı dərin mərhəmət duyan, onlara hədiyyələr gətirən mehriban bir qoca kimi təsəvvür edilir. Müqəddəs Nikolay təxminən eramızın 300-cü ilində Likiya şəhəri Patarada varlı bir buğda tacirinin yeganə övladı olaraq dünyaya gəlib.
Nikolayın həyatı haqqında çox az şey məlum olsa da, onunla bağlı çoxlu əfsanələr mövcuddur. Onun kiçik yaşlarından möcüzələr göstərdiyinə inanılır. Bir əfsanəyə görə, gənc yaşlarında kilsə dağıntıları altında qalıb və sağ qalmağı bacarıb. Onun möcüzələri böyüklük dövründə də davam edib. Əfsanələrdən birində deyilir ki, o, üç gənc qız üçün cehiz alsınlar deyə gecələr pəncərələrindən və ya bacalarından pul atıb. Digər hekayələrdə bir gəmini batmaqdan xilas etdiyi və hətta üç ölmüş uşağı həyata qaytardığı iddia olunur.
Uşaqların və dənizçilərin himayədarı kimi məşhur olan Müqəddəs Nikolay, bir müddət sonra doğulduğu Patara şəhərini tərk edərək yaxınlıqdakı Myra şəhərinə köçüb. Bu günkü Demre adlanan Myra, bir vaxtlar Likya sivilizasiyasının paytaxtı və yepiskop mərkəzi olub. Müqəddəs Nikolay uzun illər Myrada möcüzələr yaradan yepiskop kimi xidmət edib və mərhəmət və iman dolu bir irs buraxıb.
Bu gün Myra, Likya dövrünə aid qaya məzarları və bütöv qalan Roma dövrü teatrı ilə ziyarətçiləri qarşılayır. Müqəddəs Nikolayın 6 dekabr 365-cü ildə Myrada 65 yaşında vəfat etdiyi güman edilir. Yas içində olan Myralılar onun xatirəsini əbədiləşdirmək üçün bir kilsə inşa edərək onun cənazəsini bir sarkofaqda dəfn ediblər. Müqəddəs Nikolayın möcüzələrinin təsvir edildiyi bu kilsə daha sonra zəlzələlər və basqınlar nəticəsində dağılıb və 9-cu əsrdə günbəzli kilsə kimi yenidən tikilib.
Kilsənin daha genişmiqyaslı bərpası isə 1042-ci ildə Şərqi Roma imperatoru IX Konstantin və həyat yoldaşı Zoya tərəfindən həyata keçirilib. Bu səylər sayəsində Müqəddəs Nikolay Kilsəsi bu gün Orta Şərq Roma memarlığının ən gözəl nümunələrindən biridir. 2000-ci ildən bəri UNESCO-nun Dünya İrsi Mirasının Müvəqqəti Siyahısında yer alan bu kilsə, həm də Türkiyədə Xristianlığın ən əhəmiyyətli məkanlarından biri hesab olunur və hər il minlərlə insan tərəfindən ziyarət edilir.