Tədqiqat: Vikinqlər təkcə istila ilə deyil, həm də ticarətlə məşğul olublar

Bakı, 18 avqust, AZƏRTAC

Nəticələri “Archaeometry” jurnalında dərc edilən bir araşdırmanın müəllifləri Bedale dəfinəsindən Vikinq dövrünə aid gümüşü izləmək üçün qurğuşun-izotop və iz element analizlərindən istifadə etməklə anqlo-sakson İngiltərəsindən Abbasi xilafətinə qədər uzanan mübadilə şəbəkəsinin xəritəsini çəkiblər.

AZƏRTAC “Live Science” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, Oksford Universitetində Vikinq dövrü arxeologiyası üzrə mütəxəssis və tədqiqatın aparıcı müəllifi Ceyn Kerşav bildirib: “Əksəriyyətimiz vikinqləri istilaçı kimi qiymətləndiririk, amma bu detal mənzərənin yalnız bir hissəsidir”. O əlavə edib ki, ingilis tarlasında tapılan İslam külçəsi vikinqlərin ticarətinin genişliyini göstərir: “Vikinqlər təkcə yerli əhalinin mallarını əlindən almırdı, həm də basqın edib məskunlaşandan sonra özləri ilə sərvət gətirirdilər”.

Metal detektorları mütəxəssisləri Stüart Kempbell və Stiv Kasvell 2012-ci ilin may ayında Şimali Yorkşirdəki Bedale yaxınlığında dəfinə aşkar ediblər. Yorkşir Muzeyinə təhvil verilən 1100 illik sərvət təxminən 70 min dollar dəyərində qiymətləndirilir. Bu dəfinə boyunbağılar, qolbaqlar, qızıl qılınc dəsti, gümüş zinət əşyaları və 29 gümüş külçədən ibarətdir. Böyük bir bükülmüş boyunbağının İngiltərənin şimalında şərq və qərb gümüşünün qarışığından töküldüyü görünür.

Geokimyəvi məlumatlar göstərir ki, doqquz külçə (tapılanların üçdəbiri) İslam xilafətindən gətirilən gümüşdən qaynaqlanır. O, Abbasi xilafəti dövründə tökülüb. Ərəb salnaməçiləri Vikinq tacirlərinin xəz, kəhrəba, qılınc ilə onları mübadilə etdiklərini bildiriblər. Metal, ehtimal ki, İngiltərəyə gedən mühacirlər ilə Şimal dənizini keçməzdən əvvəl Austrveqr kimi şərq çay marşrutları boyunca hərəkət edib.

Anqlo-sakson və Karolinq sikkələrindən əldə edilən digər parçalar əridilib və yenidən zərb olunub. Vikinq əməliyyatları gümüşü zərb səlahiyyətindən çox çəki ilə qiymətləndirirdi, buna görə də xarici sikkələr tez-tez külçəyə çevrilirdi. Tədqiqatçılar, həmçinin Şimali Pennin adalarından filizlə uyğun gələn qurğuşun aşkar ediblər ki, bu da yerli emaldan və müxtəlif bölgələrdən qaynaqları qarışdırmaq istəyindən xəbər verir.

Müəlliflər belə nəticəyə gəliblər ki, Skandinaviya qrupları hərbi və kommersiya strategiyalarını birləşdirərək Qərbi Avropadan və ya İslam dünyasından gətirilən qiymətli metalı gümüş külçələrə çeviriblər.