Təhlükəsizlik narahatlığı: Üç gündür ZAES ə xarici enerji təchizatı kəsilib

Ukrayna rəsmiləri və Qərb ekspertləri Rusiyanın Zaporoje atom elektrik stansiyasını (ZAES) ələ keçirərək böhran yaratdığını və bu yolla öz təsir gücünü artırmağa çalışdığını bildirirlər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, dünyanın ən böyük atom stansiyasının yerləşdiyi bu müharibə bölgəsində, xarici enerji təchizatı üç gündür kəsilib və vəziyyət təhlükəsizlik baxımından ciddi narahatlıqlar doğurur. Şirkətin sonuncu enerji xətti, martın 2022-də Rusiyanın işğal etdiyi stansiyanın elektrik təchizatı üçün sonuncu yol idi və ötən çərşənbə axşamı kəsilib. Hazırda yerli generatorlar soyducu və təhlükəsizlik sistemlərini işlək saxlamaq üçün istifadə olunur. Ancaq nə vaxtsa enerji xəttinin bərpa ediləcəyi ilə bağlı heç bir işarə yoxdur.

Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) baş direktoru Rafael Qrossi, vəziyyəti "dərin narahatlıq doğuran" hal olaraq qiymətləndirib. O, cümə axşamı Vladimir Putinlə görüşüb, amma vəziyyət hələ də dəyişməyib.

Ukraynalı rəsmilər və ekspertlər, Kremlin bu vəziyyəti böhran olaraq təqdim edərək Zaporoje stansiyasını tamamilə öz nəzarətinə keçirməyə çalışdığını deyirlər. Qərb mütəxəssisləri isə, Rusiyanın yüksək risklərə gedərək ən azı bir reaktoru işə salmağa çalışdığını iddia edirlər. Ukraynalı bir hökumət rəsmisi: "Rusiya, atom elektrik stansiyasını siyasi alət kimi istifadə edir", - deyib.

2011-ci ildəki Fukuşima faciəsindən sonra Avropa tənzimləyicilərinin apardığı stress testləri göstərir ki, bir atom stansiyası 72 saat boyunca xarici enerji olmadan işləyə bilməlidir. Ancaq bundan daha uzun müddətə dayana biləcəyi yoxlanılmayıb.

Zaporoje stansiyası 2022-ci ilin mart ayında Rusiya tərəfindən işğal edilib. O zamana qədər 4 milyon evə enerji təmin edə bilən stansiya, təhlükəsizlik səbəbindən tamamilə dayandırılmışdı. Ukrayna bu stansiyanı öz ərazisi hesab etsə də, bu mövzu Donald Trump və Vladimir Putin arasında müzakirə mövzusu olub. Trump, ABŞ-ın bu stansiyanı idarə etməli olduğunu, Kremlin isə bütün reaktorları işə salıb, Rusiyanın elektrik şəbəkəsinə qoşmaq istədiyini irəli sürüb.

Hazırda Rusiya, stansiyanı yeni bir enerji xətti ilə təchiz etməyə çalışır. Bu yeni xəttin, işğal altındakı Mariupol şəhərindən çəkildiyi bildirilir. Əgər Rusiya bu xətti uğurla bağlasa, özünü "qəhrəman" kimi təqdim edəcək.

"Greenpeace"in peyk şəkilləri, rusların stansiyanın yaxınlığında təhlükəsiz bir su mənbəyi yaratmaq üçün bənd inşa etdiyini göstərir. Bu, Rusiyanın bir reaktoru işə salmağa imkan verə bilər, çünki bu vəziyyət yalnız Rusiyanın nəzarətində olan tək ölkə tərəfindən idarə oluna bilər.

Ukraynalı ekspertlər, Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin rəhbəri Rafael Qrossini Rusiyanın reaktorları işə salma planlarını dayandırmağa və bu məsələnin təhlükəsizlik məsələsində yalnız Rusiyanın məsuliyyət daşıdığını bəyan etməyə çağırıblar.

İki tərəf arasında bu mövzuda daha çox danışıqların davam etdiyi bildirilir, amma hələ də konkret hər hansı bir nəticə əldə olunmayıb.

Qadir, Bizimyol.info