Icma.az
close
up
RU
Tələbə kreditlərində uyğunsuzluğun əsas səbəbi açıqlandı

Tələbə kreditlərində uyğunsuzluğun əsas səbəbi açıqlandı

Icma.az, GlobalInfo portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Təhsil Tələbə Krediti (TTK) ilə bağlı cəmiyyətdə narazılıqlar səngimir. Belə ki, sistem gənclərin ali təhsilə çıxış imkanlarını artırmaq məqsədi daşısa da, tətbiqində ortaya çıxan uyğunsuzluqlar sual yaradır.

Məsələn, magistratura pilləsində kredit yalnız 50 və daha yüksək bal toplayanlara verilir. Halbuki bəzi ixtisaslarda dövlət sifarişi üçün keçid balı 45, ödənişli əsaslarla isə cəmi 40 baldır. Nəticədə, pullu təhsilə qəbul olan, amma 50 balı keçməyən tələbələr kredit almaq hüququndan məhrum olur. Əksinə, dövlət sifarişinə düşən və əslində kreditə ehtiyacı olmayan tələbə bu imkandan yararlana bilir. Mövcud vəziyyət Təhsil Tələbə Krediti sisteminin kimə xidmət etdiyini sual altına alır.

Təhsil Tələbə Krediti sistemində bal şərti həqiqətən ziddiyyətlidirmi?

Globalinfo.az-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədovun sözlərinə görə, “Təhsil Tələbə Krediti haqqında” Qanununa əsasən, kredit yalnız müəyyən akademik göstəricini aşan tələbələrə verilir ki, bu da ali təhsilə çıxışda bərabərliyi pozur və qanunda nəzərdə tutulan sosial ədalət prinsipinə ziddir:

“Dünya təcrübəsinə baxsaq, tələbə kreditləri əsasən ailənin maliyyə vəziyyətinə əsaslanır. ABŞ-da Federal Student Aid proqramında kreditlərin verilməsi ailənin gəlir səviyyəsinə bağlıdır, Almaniyada isə təhsil kreditləri faizsiz və yalnız maliyyə ehtiyacına əsaslanır. Finlandiya və Norveç kimi ölkələrdə tələbə kreditləri sosial təminat sisteminin bir hissəsi kimi ali təhsilə bərabər çıxış üçün verilir. Azərbaycanda isə kredit mexanizmi daha çox yüksək bal toplayan tələbələri mükafatlandırmaq formasına çevrilib. Müsbət cəhət kimi qeyd etmək olar ki, sistem müəyyən tələbələrin maliyyə yükünü yüngülləşdirib və sosial həssas təbəqədən olanlara təhsil imkanı yaradıb. Faiz dərəcələrinin digər kommersiya kreditləri ilə müqayisədə aşağı olması da müsbət haldır. Lakin bu üstünlüklər bal şərti və sistemin məhdud əhatə dairəsi səbəbindən ümumi sosial məqsədləri tam yerinə yetirmir”.

Kamran Əsədov deyib ki, əgər bal baryeri saxlanılsa, hər il yüzlərlə tələbə maliyyə imkanlarının olmaması üzündən ali təhsildən kənar qalacaq ki, bu da sosial təbəqələşməni dərinləşdirəcək və insan kapitalının inkişafına mənfi təsir göstərəcək:

Həmçinin oxuyun:

Bu şəxslərə ayda 200 manat ödəniləcək – Azərbaycanda ilk yaşanır

Kamran Əsədov

“Buna görə də, Təhsil Tələbə Kreditinin sosial ədaləti təmin etməsi üçün bal şərtinin aradan qaldırılması və kreditlərin yalnız maliyyə vəziyyətinə əsasən verilməsi vacibdir. Hazırda Elm və Təhsil Nazirliyi bu sahədə kifayət qədər maarifləndirmə aparmır, sistemin tətbiqi barədə ictimaiyyətə geniş və dəqiq məlumat vermir. Statistik hesabatlar gecikdirilir, regionlarda təbliğat zəifdir. TTK hələ də eksperimental mərhələdə idarə olunur və bu, tələbələrin təhsil hüququnu məhdudlaşdırır. Təhsil siyasətində sosial ədalət kağız üzərində deyil, real tədbirlərlə təmin edilməlidir. Lakin hazırkı sistem bu məqsədə xidmət etmir və təhsilə çıxış imkanlarını daraldır”.

Təhsil eksperti sonda onu da vurğulayıb ki, Azərbaycanda Təhsil Tələbə Krediti (TTK) sistemi ali təhsilə çıxışı artırmaq və gənclərin təhsil haqlarını ödəməkdə maliyyə yükünü azaltmaq üçün yaradılıb:

“Lakin ötən il bu mexanizmdən cəmi 14 minə yaxın tələbə yararlanıb ki, bu da ödənişli təhsil alan təxminən 120 min tələbənin yalnız 11–12 faizidir. Sistem sosial ədaləti təmin etmək məqsədi daşısa da, tətbiq qaydaları ciddi məhdudiyyətlər və ziddiyyətlər yaradır”.

Zaira Akifqızı
Globalinfo.az

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:76
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 01 Avqust 2025 19:04 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Vaşinqton görüşü nə vəd edir?

07 Avqust 2025 01:26see225

Okeanın möcüzəsi ilə bağlı PROBLEM: Dünyanın ən böyük mərcan rifinin üçdəbiri yox olub

07 Avqust 2025 05:01see211

Çempionlar Liqası: Fənərbaxça Feyenoord a məğlub oldu

07 Avqust 2025 01:03see130

Gündə cəmi bir kolbasa 11 xəstəlik riski yaradır Həkimdən ciddi xəbərdarlıq

07 Avqust 2025 04:05see130

Həzm problemlərinin qarşısını necə almaq olar? Ekspert rəyi

07 Avqust 2025 01:02see128

Oskar ödüllü məşhur aktyora ağır itki üz verdi

07 Avqust 2025 01:55see125

Şəmkirdə dəhşətli qəzada ölənlərin kimliyi açıqlandı

07 Avqust 2025 09:21see124

Almaniya 100 milyard avroluq fond yaratmağa hazırlaşır

07 Avqust 2025 00:04see120

İranın yol və şəhərsalma naziri Şahin Mustafayev ilə görüşüb

06 Avqust 2025 10:32see119

“The New York Times”: Çin borc içində boğulur...

07 Avqust 2025 00:16see119

Uşaqlara GTA oynamaq qadağan ediləcək

07 Avqust 2025 01:24see117

Netanyahu ilə İsrail təhlükəsizlik rəhbəri arasında SAVAŞ BAŞLADI: Kim qalib gələcək? KONKRET

06 Avqust 2025 15:57see117

Şagirdlər dünyaca məşhur universitetin yay məktəbinə qatılıblar

07 Avqust 2025 00:01see117

“Bolqarıstana sərfəli nəticə qazanmaq üçün gəlmişik” Sekidika

07 Avqust 2025 01:14see116

Əfsanədən onun şıltaqlığına reaksiya

07 Avqust 2025 07:16see111

Onlar da “Kızılcık Şerbeti”nə qatılır

07 Avqust 2025 04:55see110

Rusiya sahillərində nəhəng dəniz yırtıcısı görünüb...

06 Avqust 2025 18:55see110

BDU da Süni intellekt etikası üzrə birinci Gənclər Forumu keçiriləcək

06 Avqust 2025 10:18see110

Klyuçev sopkası püskürdü

07 Avqust 2025 08:30see110

Messi mükafatını və cəzasını aldı

06 Avqust 2025 18:29see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri