Tərbiyə ocağı, ya virus yuvası... Avropada xəstələnməyən uşaq niyə Azərbaycan bağçasında xəstələnir?

Payız-qış mövsümü başlayanda Azərbaycanda bağçalardan “uşaqlar arasında virus yayılıb” xəbərləri demək olar ki, hər il təkrarlanır. Bir uşaq xəstələnəndə, qısa müddətdə eyni qrip və ya respirator virus bir qrupdakı onlarla uşağa keçir.

Bəs niyə Avropa ölkələrində bu hallar az müşahidə olunur? Avropanın əksər ölkələrində bağçalar mütəmadi havalandırma sistemi ilə təchiz olunub. Məsələn; Skandinaviya ölkələrində siniflərdə pəncərələr daimi açıq saxlanılır, otaq havası saatda bir neçə dəfə dəyişir. Bu, virusların havada qalma müddətini azaldır. Azərbaycanda payızdan etibarən pəncərələr bağlanır, otaqlar az havalandırılır və nəticədə mikroblar uzun müddət eyni məkanda qalır.

Avropada uşaqların qidalanması səhiyyə və təhsil orqanlarının birgə nəzarətində olur. Bağça menyuları xüsusi dietoloqlar tərəfindən hazırlanır, vitaminlərlə zəngin təbii qidalar verilir. "Fast-food", qazlı içkilər və şəkərli məhsullar menyuda yoxdur. Azərbaycanda valideynlərin çoxu uşağın immunitetini “ev üsulları” ilə gücləndirməyə çalışır və bəzi hallarda bağçalardakı yeməklərin keyfiyyətinə güvənmir. Halbuki sağlam və balanslı qidalanma xəstəliklərə qarşı ən güclü qoruyucudur.

Avropalı mütəxəssislər uşaqların “tam steril” mühitdə böyüməsini doğru saymır. Uşağın immunitet sistemi mikroblarla təmasda olaraq güclənir. Ona görə bağçalarda təhlükəsiz təmizlik prinsipi tətbiq olunur və gigiyena qorunur, amma kimyəvi təmizləyicilərin dozası minimum saxlanılır. Azərbaycanda bəzən təmizlik məqsədilə istifadə olunan güclü kimyəvi vasitələr uşaq orqanizmi üçün əlavə risk yaradır.

Avropada hər bir bağçanın öz sağlamlıq protokolu var. Əgər uşaqda öskürək, burun axıntısı, hərarət və ya halsızlıq varsa, o gün bağçaya gətirmək qadağandır. Uşaq yalnız həkim arayışı ilə yenidən qrup fəaliyyətinə qatıla bilər. Azərbaycanda çox vaxt işləyən valideynlər məcbur qalaraq uşağı “bir az xəstə olsa da” bağçaya aparır. Nəticədə virus qısa müddətdə bütün qrupa yayılır.

Avropa ölkələrində uşaq baxıcısı və tərbiyəçi işləmək üçün sadəcə pedaqoji bilik yox, ilk tibbi yardım və gigiyena üzrə sertifikat da tələb olunur. Tərbiyəçi hər gün uşağın vəziyyətini müşahidə edir, bir dəyişiklik hiss edəndə dərhal tibbi bölməyə bildirir. Azərbaycanda bu məsuliyyət çox vaxt yalnız valideynin müşahidəsinə əsaslanır.

Avropada uşaqların az xəstələnməsinin sirri nə möcüzəvi dərmanda, nə də gizli texnologiyada deyil. Sadəcə olaraq, davamlı qayda, təmizlik mədəniyyəti və valideyn-tərbiyəçi əməkdaşlığı ön plandadır. Azərbaycanda bu prinsipləri tətbiq etsək, bağçalarımızda uşaqlar daha az xəstələnəcək, daha çox gülümsəyəcək.

Leyla Mirzə, Bizimyol.info