Trampın növbəti hədəfi bəlli oldu: bu ölkələr siyahıda Amerikalı politoloqdan SENSASİYA

ABŞ Prezidenti Donald Tramp 12 ölkənin vətəndaşlarının ABŞ-a girişini tamamilə məhdudlaşdırmağı nəzərdə tutan bəyannamə imzalayıb. Bu ölkələrə Əfqanıstan, Birma, Çad, Konqo Respublikası, Ekvatorial Qvineya, Eritreya, Haiti, İran, Liviya, Somali, Sudan və Yəmən daxildir.

Sənəddə, həmçinin, 7 ölkənin vətəndaşlarının ABŞ-a girişinin qismən məhdudlaşdırıldığı qeyd olunur: Bunlar Burundi, Kuba, Laos, Syerra-Leone, Toqo, Türkmənistan və Venesueladır. Bundan əlavə, bəyannamədə dövlət orqanlarına ABŞ-ın yoxlama, immiqrasiya və təhlükəsizliyə dair tələblərinə riayət etmək üçün görülməli olan tədbirlər barədə bu ölkələrin hər biri ilə dərhal əlaqə qurmağa dair göstəriş yer alır.

Bununla yanaşı, Vaşinqton və Karakas arasında ikitərəfli münasibətlər də gündəmdir. Tramp administrasiyası narkotik qaçaqmalçılığı və mütəşəkkil cinayətkarlığa qarşı mübarizənin əsas prioritet olduğunu açıq şəkildə bəyan edib. Son dörd ay ərzində ABŞ Cənub Komandanlığı Karib dənizində ABŞ ərazisinə amfetamin, kokain və digər təhlükəli narkotik maddələri dəniz yolu ilə keçirməyi hədəfləyən narkotik qaçaqmalçılığı cinayətlərinin 94 faizindən çoxunu zərərsizləşdirən geniş əməliyyatları uğurla həyata keçirib. Prezident Donald Tramp 17 dekabr tarixindən etibarən Venesuelaya daxil olan və onu tərk edən sanksiya altında olan bütün neft tankerlərinin tam blokadaya alındığını açıq şəkildə elan edib. Bu qərar Karakas tərəfindən hərbi təhdid kimi qiymətləndirildi. Hazırda Venesuela hakimiyyəti daxilində ciddi qarışıqlıq var və cənab Maduronun etibarlı tərəfdaşlarına sığınacaq verməsi üçün braziliyalı tərəfdaşlara çox güvənilir.

Venesuela sahilləri yaxınlığında ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatların hazırda artması Vaşinqtonun Nikolas Maduro hökumətini devirməyi hədəfləyən strateji marağının göstəricisidir. Karakasdan sonra eyni şəkildə cəzalandırılması gözlənilən növbəti hədəf Qustavo Petronun  rəhbərlik etdiyi Kolumbiya hökumətidir.

Tramp administrasiyası Venesuela ərazisində Rusiya hərbi bazalarının və İran İslam Respublikası, Kuba, Rusiya Federasiyası və Çin Xalq Respublikasına aid olan kəşfiyyat xidmətinin mövcudluğunu azaltmaq və neytrallaşdırmaq əzmindədir. Nikolas Maduro hökumətini devirməklə, Vaşinqton Moskva və Pekinin Cənubi Amerikadan çıxması ilə ABŞ-ın milli təhlükəsizliyinin müdafiəsinə uyğun yeni bir geosiyasi dövrə daxil olacaq. Braziliya və Amerika Birləşmiş Ştatları arasında ikitərəfli münasibətlərdə davam edən gərginliyi nəzərə alaraq, 2026-cı ildə ABŞ Müharibə Nazirliyi Paraqvay ərazisində irimiqyaslı kəşfiyyat və hərbi əməliyyatlar bazası yaradacaq. Bu, Cənubi Amerika bölgəsində narkotik kartellərinin və terror təşkilatlarının (Yaxın Şərqdəki İŞİD dairələri ilə əlaqələri olan) mövcudluğuna qarşı effektiv mübarizə aparacaq strateji bir təşəbbüsdür.

Prezident Trampın Venesuelanın dəniz məkanına daxil olan sanksiya altında olan bütün neft tankerlərinin blokadası ilə bağlı son qərarı Venesuela ilə Braziliya arasında ikitərəfli münasibətləri daha da gücləndirəcək və şübhəsiz ki, neft ixracında Kolumbiyanın regional payını artıracaq. Davam edən Tramp-Maduro münaqişəsi nəticəsində Latın Amerikasının üçüncü ən böyük neft istehsalçısı olan Kolumbiyanın neft məhsullarına yaxın bir neçə ildə qlobal tələbat artacaq.

Ukraynada davamlı sülh üçün ABŞ-Rusiya-Ukrayna danışıqlarının dinamikası Venesuela, Kuba, Nikaraqua və Hondurasın siyasi gələcəyini məhdudlaşdırır. Qlobal təsir dairələri hələ də müəyyən edilməyib və Maduronun siyasi gələcəyi sual altındadır.

Amerikalı politoloq,
Mərkəzi Asiya Məhsuldarlığı Araşdırma Mərkəzi (CAPRC) Müşahidə Şurasının üzvü Piter M. Teys

Tərcümə etdi: Gülnar Səlimova