Türkiyədə istirahət niyə baha başa gəlir? EKSPERT AÇIQLADI

“Son bir neçə il ərzində, xüsusilə COVID-19 pandemiyasından sonra, Türkiyəyə istiqamətlənən turizm paketlərinin qiymətlərində ciddi artımlar müşahidə olunmaqdadır. Statistiki göstəricilərə əsasən, bu artım bəzən 50 faizdən çox təşkil etmişdir. Bu tendensiyanın əsas səbəbləri arasında pandemiya dövründə və sonrasında dünya miqyasında baş verən iqtisadi böhranlar, nəqliyyat xərclərinin yüksəlməsi, qida məhsullarının bahalaşması, enerji daşıyıcılarının qiymətindəki artımlar və yüksək inflyasiya səviyyəsi dayanır. Bu faktorlar birbaşa olaraq turizm sənayesinə təsir göstərmiş, nəticədə turizm paketlərinin maya dəyəri və satış qiymətləri yüksəlmişdir”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında turizm eksperti Ceyhun Aşurov deyib.

Ceyhun Aşurov sözlərinə belə davam edib: “Pandemiyadan sonrakı mərhələdə qiymətlər qlobal miqyasda nisbətən stabilləşsə də, Türkiyə istiqamətində turizm xərcləri yüksək səviyyədə qalmaqda davam edir. Birləşmiş Millətlər Ümumdünya Turizm Təşkilatının məlumatına əsasən, 2021–2022-ci illərdə dünya üzrə turist başına düşən orta xərclər 1500 ABŞ dollarına yaxınlaşmışdır ki, bu da pandemiyadan əvvəlki (2018–2019) illərlə müqayisədə təxminən 50% artım deməkdir (əvvəlki dövrdə bu rəqəm təqribən 1000 dollar idi).

Bununla yanaşı, Türkiyə özünü əvvəlki dövrlərlə müqayisədə fərqli turizm strategiyası çərçivəsində təqdim etməyə başlamışdır. Əvvəllər kütləvi və nisbətən ucuz destinasiya imicinə malik olan Türkiyə, son illərdə daha gəlirli və yüksək seqmentli turistləri cəlb etməyə çalışmış, bunun nəticəsində turizm məhsullarının qiymətləri daha yüksək səviyyədə formalaşmışdır. Ölkə daxilində aparılan iqtisadi siyasət də bu qiymət artımlarına təsir göstərmiş, bir sıra xidmətlərdə və istehlak məhsullarında bahalaşma müşahidə edilmişdir.

Əvvəllər Azərbaycan və digər ölkələrdən gələn turistlər üçün Türkiyə daha əlverişli alış-veriş, qida və otel xərcləri ilə seçilirdisə, hazırkı mərhələdə bu üstünlüklər xeyli zəifləyib. Maraq doğuran bir məqam isə ondan ibarətdir ki, artıq Türkiyə vətəndaşlarının özləri də daha sərfəli alternativlər axtararaq Misir, Azərbaycan, Gürcüstan və Balkan ölkələrinə səyahət etməyə başlamışlar.

Bu qiymət artımları ümumilikdə Türkiyənin turizm paketlərinə olan tələbatı müəyyən qədər azaltsa da, rəsmi statistika göstərir ki, ölkə ötən il 60 milyona yaxın turist qəbul etmiş və turizmdən 57 milyard ABŞ dollarından çox gəlir əldə etmişdir. Bu nəticələr həm də Türkiyənin pandemiyadan sonra turizm sahəsində tətbiq etdiyi çevik siyasət, məhdudiyyətlərin tez bir zamanda aradan qaldırılması və geosiyasi əlaqələrdən uğurla faydalanması ilə izah olunur. Xüsusilə də Rusiya bazarına çıxışın açıq qalması və Avropa ölkələrinin tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər fonunda Rusiyadan olan turistlər və iş adamları üçün əlverişli şəraitin yaradılması mühüm rol oynamışdır.

Nəticə etibarilə, Türkiyənin turizm qiymətlərindəki artım onun daxili iqtisadi vəziyyəti, strateji mövqeləndirmə siyasəti və beynəlxalq siyasi-iqtisadi şərtlərlə sıx bağlıdır. Bu artımlar bir tərəfdən ölkənin turizm gəlirlərini artırsa da, digər tərəfdən bəzi bazarlarda rəqabət qabiliyyətini zəiflədə bilər”.

Ayşən Vəli