Ürfan Məmmədli Limitsizlik ümidsizlik

Futbol təkcə bir oyun deyil, həm də biznes sahəsidir.
Futbolla böyük pullar qazanmaq mümkündür. Bunun üçün uzun və məşəqqətli yol keçməlisən.
Bizim futbolumuz o yola hələ çıxmayıb. Çıxmayıbsa, deməli, onun məşəqqətlərinə də hələ rast gəlməyib.
Azərbaycan futbolunda inkişafa nail olmaq üçün irimiqyaslı islahatlara ehtiyac var.
AFFA-nın yeni rəhbərliyi (yeni deyəndə düzmü deyirəm?) iş başına keçəndə çoxumuz düşündük ki, arxada qalan illərin təcrübəsindən ibrət götürüb yeni dönəmə başlayacağıq. Amma yeni rəhbərlik də işə, sələfləri kimi, milli komandanın baş məşqçisi postuna əcnəbi gətirməklə başladı.
Bu o deməkdir ki, yeni rəhbərlik də futbolun inkişafını milli komandanın qazanacağı 3-5 qələbədə görür.
Futbolu bir piramidaya bənzətsək, milli komanda onun təpə nöqtəsi olar. Təpəyə çatmaq üçün isə öncə təməl atılmalıdır. Bizim futbolun təməli, demək olar ki, yoxdur.
İndiyə qədər AFFA-ya rəhbərlik edənlərin heç biri bu təməl haqqında düşünməyib. Onlar təməlsiz təpə ilə əlləşmək yolunu tutublar.
Yeni rəhbərliyin ikinci addımı inkişaf strategiyasını təqdim etmək oldu. Düşünmək olardı ki, bu strategiya islahatların başlanğıcı olacaq. Təəssüf ki, bu da olmadı. Xatırladım ki, indiyə qədər bir dəfə buna oxşar “Azərbaycan Respublikasında 2005-2015-ci illərdə futbolun inkişafına dair Dövlət Proqramı” adlı bir sənəd görmüşük. Həmin proqram yerinə yetirildimi?
Bu suala cavab tapmaq üçün arxivə səyahət edib 2005-ci ildən sonra tarix səhnəsindən silinən futbol komandalarımızın (klublarımızın) sayını öyrənmək kifayət edər.
Əslində dövlət proqramı adlandırdığımız həmin sənəd direktivlərdən ibarət idi. Yəni həmin sənəd futbolun necə inkişaf etdiriləcəyini yox, problemləri və onların aradan qaldırılmasının lazımlığını göstərirdi.
Yeni strategiyada da inkişafa dair pafoslu sözlər çoxdur, amma inkişafın necə və hansı müddətdə təmin ediləcəyi göstərilməyib.
AFFA-nın 3-cü addımı güclülər dəstəsində (Premyer Liqada) komandaların sayının 12-yə çatdırılması oldu. Bunu irəliyə doğru addım hesab etmək olar, amma islahat saymaq olarmı? Bilmirəm.
4-cü addım: Legioner limiti ləğv edildi.
Bu addımın həm tərəfdarları, həm də əleyhdarları var.
Tərəfdarların ən böyük arqumenti odur ki, yerli futbolçulara yüksək maaş verilir, ona görə də onlar ölkə xaricinə çıxmaq istəmirlər. Limit də heyətdə yerli futbolçuların olmasını məcburi edir ki, bu da onların öz üzərlərində işləməsinə ehtiyac olmamasına imkan yaradır. Yəni yerli futbolçular arxayınlaşırlar ki, onlar mütləq oynayacaqlar.
Bu, mənə görə gülməli arqumentdir. Bu, inkişaf üçün yox, yerli futbolçulara qarşı atılmış addım təsiri bağışlayır. Hazırkı əsasnaməyə görə, güclülər dəstəsi komandalarının heyətində 4 azərbaycanlı futbolçunun iştirakı məcburidir. Ölkədə bütün liqaları nəzərə alsaq, qeydiyyatdan keçən 3 mindən çox futbolçu var. (Deyirlər ölkədə futbolçu qıtlığı var!!!) Bu 3 min futbolçunun yetişməsi üçün şərait varmı? Yoxdur. (17-18 yaşından sonra ölkədə yoxa çıxan perspektivli futbolçuların sayını bilirsinizmi? Bunu bilmək üçün sahibsiz qalan, öz inersiyası ilə davam edən uşaq futbolunu izləmək lazımdır). Araxdan gələn 3 min futbolçuya 4 yeri də çox görmək nə deməkdir? Həmin uşaqlar ustalıqlarını ustalardan ibarət komandalarda davam etdirməlidirlər. Ustalardan ibarət komandalarda isə azərbaycanlı futbolçuya artıq ehtiyac olmayacaq. Onlar tam yetişmək üçün xarici klublara üz tutmalıdırlar? Necə? Axı onlar hələ tam cilalanmayıblar. Onalrı xarici klublara kim dəvət edəcək? Heç Azərbaycanın gənc futbolçularını izləmək üçün bura gələn xarici seleksiyaçı görmüsünüz? Azərbaycan futbol məktəbi elə bir səviyyəyə çatmalıdır ki, xarici seleksiyaçılar bura gəlməyə məcbur olsunlar. Həmin səviyyə olsa, güclülər dəstəsi komandalarında oynayan yerli futbolçular da rəqabət olduğunu hiss edərlər.
Avropa ilə müqayisədə bizim futbolçulara verilən maaş çox cüzidir. Avropada oynamaq qabiliyyətində olan azərbaycanlı futbolçunu heç bir güc bu cüzi maaş qarşılığında burada saxlaya bilməz. Limiti ləğv eləmək isə az-çox istedadı olan futbolçunu da məhv edəcək.
Limiti Braziliya, Serbiya, qonşumuz Gürcüstan kimi ölkələrin federasiyası ləğv edərsə, buna arqument tapmaq olar. Dünyanın harasına baxsan, braziliyalı, serbiyalı futbolçular görərsən. Xaricdə qonşu Gürcüstanın 400-dən çox futbolçusu oynayır. Ermənistan milli komandasının da heyətinin böyük hissəsini xaricdə oynayan futbolçular təşkil edir. Bu ölkələrdə limitin ləğvi futbola zərər verməyə bilər. Çünki seçim imkanları var.
Bəs bizim? Milli komandaya oyunçu seçmək üçün hara gedəcəyik? Xaricdə oyunçumuz var?
Kim təminat verir ki, bundan sonra xaricdən topa zərbə vurmağı bacaranları futbolçu adı ilə bura gətirməyəcəklər.
“Kəpəz”, “Səbail”, “Şamaxı”, “Sumqayıt” kimi komandalardakı legionerlər bizim futbolçulara nə ilə örnək ola bilərlər?
Yaxşı ki, legionerlər üçün rüsumlar nəzərdə tutulub. Yoxsa...
Azərbaycan futbolundakı limitsizlik məndə ümidsizlik yaradır.
Yaşayarıq, görərik...