Vergi güzəştlərinin tətbiqi xüsusi əhəmiyyət daşıyır

Azad sahibkarlığın və liberal iqtisadiyyatın təşviqi

Bu, həm dövlət, həm də özəl sektorda istehsalın və gəlirlərin artırılmasına xidmət edir

İnvestisiya mühitinin və sahibkarlıq fəaliyyətinin təşviqi istiqamətində Vergi Məcəlləsinə edilmiş mühüm dəyişikliklərdən biri dövlət − özəl sektor tərəfdaşlığının və “yaşıl” iqtisadiyyatın dəstəklənməsi məqsədilə bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə edilməklə elektrik enerjisi istehsalı layihələrinə vergi təşviqlərinin verilməsi ilə bağlıdır. Dövlət Vergi Xidmətinin məlumatında qeyd edilir ki, bütövlükdə, dövlət - özəl sektor tərəfdaşlığı və elektrik enerjisi istehsalı layihələri çərçivəsində xidmətlərin göstərilməsi, eləcə də həmin xidmətlərlə bağlı zəruri infrastrukturun yaradılması və idarəedilməsi ilə əlaqədar layihələrin icrasına investisiyaların cəlb edilməsi məqsədilə vergi azadolmaları tətbiq olunur. Dövlət − özəl sektor tərəfdaşlığı layihələri üzrə özəl tərəfdaşlara, bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə edilməklə elektrik enerjisi istehsalı layihələri üzrə isə istehsalçılara müvafiq müqavilələrdə müəyyənləşdirilmiş müddətdə, lakin 30 ildən çox olmayaraq mənfəət (gəlir), əmlak, torpaq, idxalda ƏDV üzrə güzəştlər verilir. Qeyd olunan istiqamətlərdə vergi təşviqlərinin verilməsi ölkənin investisiya mühitinin bir qədər də təkmilləşdirilməsinə, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinə cəlb olunmuş özəl investisiyaların dəstəklənməsinə, birbaşa xarici investisiyaların həcminin artırılmasına, o cümlədən dövlət – özəl sektor tərəfdaşlığının və dövlətin satınalma öhdəliyi ilə özəl sektor tərəfindən həyata keçirilən elektrik enerjisi istehsalı layihələrinin dəstəklənməsinə öz töhfəsini verəcək.

Qeyd edək ki, Vergi Məcəlləsinə təklif olunan dəyişikliklər ötən il Milli Məclisdə müzakirəyə çıxarıldı. Dəyişikliklərin əsas istiqamətləri sahibkarlıq və investisiya fəaliyyətinin təşviqi, sahibkarların vergi yükünün azaldılması, nəzarət mexanizmi və inzibatçılığın təkmilləşdirilməsi, eləcə də beynəlxalq reytinqlərdə ölkəmizin mövqeyinin yaxşılaşdırılmasından ibarətdir. Dəyişikliklərin mahiyyətini izah edən İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin Vergi siyasəti baş idarəsinin rəisi Nicat İmanov “İqtisadi zona” proqramına müsahibəsində bildirib ki, ölkə başçısı tərəfindən “Azərbaycan Respublikasının 2022─2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası” təsdiq edilib. Həmin Strategiyada vergi sistemi qarşısında iki strateji hədəf müəyyən edilib. Bu strateji hədəflərdən birincisi, iqtisadiyyatın prioritet sahələrinə investisiyaların cəlb edilməsi, ikinci istiqamət isə “kölgə iqtisadiyyatı”nın daraldılması və bu sahədə rəqəmsallaşmanın genişləndirilməsidir. Əlbəttə, investisiyaların cəlbediciliyinin artırılması, sahibkarlar üçün vergi yükünün aşağı salınması bu kontekstdə önəmlidir və vergi qanunvericiliyindəki dəyişikliklər də məhz dövlət-özəl tərəfdaşlığını, yerli avtomobil sənayesinin inkişafını, gəmi təmiri ilə bağlı məsələləri, eləcə də dəmir yollarının inkişafı ilə bağlı vergi dəstəklərini əhatə edir. Yəni bunlar məhz investisiyaların cəlbediciliyinin artırılması baxımındandır. Dövlət-özəl tərəfdaşlığı layihələri dedikdə, dəyəri minimum 30 milyon manat olan layihələr nəzərdə tutulur. Yəni 30 milyon manat üzərində olan layihələr böyük investisiya tələb edir. Təbii ki, böyük investisiya paralel olaraq məşğulluq yaradır. Bu, proseslərin icrasını həyata keçirən podratçı, subpodratçı şirkətlərin aktivliyini artırır. Bu baxımdan dövlət-özəl tərəfdaşlığı çərçivəsində həyata keçirilən layihələrə 30 il müddətinə vergi güzəştləri veriləcək. Bu güzəştlər ödəyicini məhz birbaşa vergilərdən, yəni mənfəət, gəlir, əmlak və torpaq vergisindən tam həcmdə azad edir. Eyni zamanda, bu investisiyaların qoyuluşu ilə bağlı əsas vəsaitlər, fondların idxalı da ƏDV-dən və rüsumlardan tamamilə azad edilir. Bununla yanaşı, bu güzəştlərin tətbiqi alternativ enerji istehsalı layihələrinə münasibətdə də tətbiq edilir.

Vergi güzəştlərinin sahibkarların fəaliyyətinə ciddi şəkildə müsbət təsirləri olacağını deyən iqtisadçı Fuad İbrahimov “Sherg.az"a açıqlamasında qeyd etdi ki, sənayenin bir sıra sahələrində vergi güzəştləri tətbiq edilir. Bu, həm dövlət, həm də özəl sektorda istehsalın və gəlirlərin artırılması məqsədi daşıyır: