Icma.az
close
up
RU
Vətəndaşlar necə borc bataqlığına düşür? EKSPERTLƏR ÖLKƏDƏKİ KREDİT ŞƏRTLƏRİNDƏN DANIŞDI

Vətəndaşlar necə borc bataqlığına düşür? EKSPERTLƏR ÖLKƏDƏKİ KREDİT ŞƏRTLƏRİNDƏN DANIŞDI

Avtosfer portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Bank borcları və kreditlər, xüsusən günümüzdə ailələr və fərdlər üçün əsas maliyyə qaynaqlarından birinə çevrilib. İnsanlar əsasən ehtiyaclarını qarşılamaq, ev almaq, təhsil xərclərini ödəmək və digər vacib məqsədlər üçün kredit götürürlər.

Lakin bankların təklif etdiyi kreditlər sürətli həll olsa da, bəzən yüksək faizlər və borcun uzun müddətdə artması maliyyə çətinliklərinə səbəb ola bilər. Ailələr və fərdlər tez bir şəkildə vəsait əldə etmək istəyərkən bu kreditlərə asanlıqla meyillənir və nəticədə borc bataqlığına düşə bilirlər.

Vətəndaşların banka borclanmasının səbəbləri nədir və bunun sosial təhlükələri nələr ola bilər? Əhali niyə banklardan kredit aslılığına düşür?

Mövzu ilə bağlı sosioloq Lalə Mehralı Avtosfer.az-a açıqlamasında bildirib ki, insanların borca girmələrinin səbəbi lazımsız xərclərə pul sərf etmələridir, amma əksəriyyət ehtiyacları səbəbindən belə bir vəziyyətə düşür:

“Ehtiyaclarını qarşılamada çətinlik çəkdikləri üçün bəzən övladlarını oxutmaq, ev almaq, iş qurmaq kimi həyati məsələlərdə borca girirlər. Hətta son illərdə mərc oyunlarında pul uduzan insanlar bahalı telefonlar almaq uğrunda borca girənlər və borcları faizləri ilə artan insanlar da çoxdur. Beləliklə, həm ehtiyac, həm də etinasızlıq bəzi insanlar üçün borca girmənin səbəbi olur.
Yeni telefonların versiyalarının çıxması ilə birlikdə əksər gənclər əlindəki köhnə telefonlarını ucuza satıb yeni versiyasını almağa çalışırlar. Bəzi insanlar hətta pensiyalarını telefon borcuna xərcləyir, evdən əlavə dəstək gözləyirlər. Tələbələr arasında da bu cür borc vəziyyətinə düşənlər çoxdur. Üstəlik, bəzi insanlar bütün var-dövlətlərini mərc oyunlarında itirir, evlərini və maşınlarını satır, daha sonra borca girirlər. Gərəksiz xərclərdən sonra borclarını ödəyə bilmədikləri üçün banklara borc götürənlər də çoxdur.

Ümumilikdə, ehtiyaclardan dolayı, məsələn, uşaq oxutmaq, ev almaq, yaxud iş qurmaq kimi səbəblərdən borclananlar da çoxdur. Bu, əksər hallarda ailə büdcəsi ilə əlaqədar yaranan dizbalansdan qaynaqlanır. Gəlir xərclərə uyğun olmadığı halda xüsusilə ailə tərkibi artdıqca, ciddi maliyyə problemləri yaranır. Bu vəziyyətin nəticəsi olaraq, banklar bəzi insanlar üçün xilaskar rolunu oynayır, amma çox vaxt insanlar banklara müraciət edə bilmirlər. Bank olmayan kredit təşkilatlarına gedənlər də var, amma bu halda faizlər çox yüksək olur və borc da getdikcə böyüyür”.

Sosioloq vurğulayıb ki, Bakı şəhərində, məsələn, nağd pul verən kredit təşkilatları var ki, çox yüksək faizlə borc verirlər:
“İnsanlar bəzən bu borcları götürüb sonra daha böyük faizlərlə ödəmək məcburiyyətində qalırlar. Faizlər borcdan hesablanmır, əlavə faizlər də əlavə edilir, nəticədə borc daha da artır. Beləliklə, bu gün bir çox insanın kreditlə bağlı ciddi problemləri var və vəziyyətin nə qədər ağır olduğu aydın görünür”.

İqtisadçı ekspert Xalid Kərimovun fikrincə isə, kredit insanlar üçün ehtiyaclarını ödəmək imkanı yaradır, amma əlində vəsait olmayanlar üçün banklar bu ehtiyacı qarşılayan əsas qurumlardır:

“Məsələn, 32 yaşında olan bir şəxs ev almaq istəyir və əlində yetərli vəsait yoxdur. Bu halda banklardan kredit alaraq həmin vəsaitlə ev alması mümkündür. Lakin burada bir məsələ də var: kredit yalnız ehtiyacları ödəmək üçün deyil, həm də düzgün qaydada idarə edilməlidir.

Banklar kreditləri yalnız qaytara biləcək şəxslərə verir. Yəni, kredit götürən şəxsə ilkin olaraq onun gəlirlərinə və ödəmə qabiliyyətinə baxılır. Kreditin geri ödənə bilməsi üçün şəxsin məsuliyyətli yanaşması çox vacibdir. Həmçinin kredit götürən şəxslər faizlərin və ödəniş qrafiklərinin nə qədər vacib olduğunu nəzərə almalıdırlar. Bu, həm şəxsi maliyyə planlaması, həm də krediti vaxtında ödəmək üçün lazımdır”.

Ekspert əlavə olaraq qeyd edib ki, bununla yanaşı banklar, 45%-ə qədər xarici valyutada kredit verə bilirlər:

“Lakin xarici valyuta ilə kredit götürmək istəyən şəxslər nəzərə almalıdır ki, sabah bu valyutanın dəyişmə kursu yüksək olarsa, borcun artması riski ilə üzləşə bilərlər. Eyni zamanda, kredit götürən şəxsin gəlirinin sabit və dayanıqlı olması çox önəmlidir.

Kredit götürərkən şəxs öz ehtiyaclarını və maliyyə vəziyyətini yaxşı dəyərləndirməli, borcunu vaxtında ödəmək üçün bütün imkanları nəzərdən keçirməlidir. Yalnız bu zaman kreditin ona gətirəcəyi fayda real olacaq və maliyyə vəziyyətində əlavə problemlər yaranmayacaq”.

Eltac Zülfüqaroğlu

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:93
embedMənbə:https://avtosfer.az
archiveBu xəbər 25 Fevral 2025 13:32 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see212

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see200

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see172

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see164

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see152

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see149

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see143

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see141

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see140

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see139

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see134

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see132

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see130

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see129

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see126

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see126

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see124

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see124

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see120

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri