Viruslar, müharibələr, texnoloji inqilab... 2026 cı ildə dünyanı gözləyən TƏHLÜKƏLƏR

Viruslar, müharibələr, texnoloji inkişaf, siyasi, iqtisadi gərginliklər...

Bütün bunlar “The Economist” jurnalının 2026-cı il üçün proqnozlarıdır.
Belə ki, Britaniyanın dünyaca məşhur jurnalı hər il ənənəvi olaraq yeni il üçün yayımladığı üz qabığında bu dəfə də növbəti il üçün mesajlar təqdim edib.
“The World Ahead” adlı üz qabığındakı hər detal əslində bir mesajdır.

İllustrasiyada ilk olaraq, üzərində 250 formasında şamlar olan tort diqqət çəkir. Bu 2026-cı ildə qeyd olunacaq  ABŞ-ın müstəqilliyinin 250-ci iliylə bağlıdır.
Eyni zamanda, bir sıra siyasi liderlər də illüstrasiyada təsvir olunub. Maraqlı detallardan biri də budur ki, İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin, Çin Prezidenti Si Tsinpinlə Amerika Prezidenti D.Tramp qarşı-qarşıya, ortada isə kəsişən qılınclar təsvir edilib.
Bu qılınclar İsrail və Amerika münasibətlərinin gərginləşəcəyindən xəbər verir?
Siyasi şərhçi Əziz Əlibəyli Bizim.Media-ya açıqlamasında bu proqnozu doğru hesab edib. O deyir ki, “The Economist”-in yayımladığı bu foto Donald Trampın qlobal dünyasının xəritəsidir.
“Tramp Ağ Evdə qaldıqca bu proseslər olacaq. Onun normaları pozan yanaşmaları qlobal prosesləri yerindən oynadır, diplomatik nəticələr verir, ticarət savaşları gedir.
İlk olaraq, Qəzzada kövrək sülh hökm sürəcək. Bu, o deməkdir ki, İsrail və ABŞ münasibətlərində müəyyən gərginliklər olacaq. Ancaq nə qədər kövrək də olsa, bu, qalıcı münasibətə çevriləcək.  Çünki Netanyahu hökumətinin və ABŞ Adminstrasiyasının yəhudi lobbiləri birgə fəaliyyət göstərirlər. Mümkündür ki, Qəzzada olacaq kövrək sülh prosesi üzərindən paralel şəkildə Ukraynada, Sudanda münaqişələr davam etsin.
Rusiya və Çin Şimali Avropa və Cənubi Çin dənizində Amerikanın səbrini yoxlamaq üçün boz zonalar yaratmağa çalışacaqlar”.
Əziz Əlibəyli qeyd edib ki, illustrasiyaya görə bu il ilk dəfə Arktikada, orbitdə, dənizdə və kiberməkanda qarşıdurmalar artacaq.
Qeyd edək ki, təsvirdə dolların simvolu, kəsişən qılıncların altında sxem var.

Bu iqtisadi zəifləmələri, xüsusilə dolların dəyərinin azalmasına işarədir?
“2026-cı ildə Amerika iqtisadiyyatının gücü Trampın tətbiq etdiyi tariflərlə birgə davam edəcək. Ancaq qlobal artım zəifləyəcək. Çünki istiqraz bazarında böhran gözlənilir, risklər var. Bir çox məsələ mayda  Federal Ehtiyat Sisteminin sədri Cerom Pauelin verəcəyi qərardan asılıdır: İstefa verəcək, yoxsa davam edəcək? Çünki FED siyasiləşdikcə Amerika iqtisadiyyatına təsir edir.
Amerikanın və dünyanın iqtisadi qayğıları olacaq. Tramp ticarət savaşlarıyla Çini bloklamağı düşünür. Ancaq istiqraz bazarı Trampın əsas probleminə çevriləcək. Amerikay və Çin, bloklar arasında toqquşmalar, koalisiyalar böyüyəcək. Çinə gəldikdə isə deflyasiya və artım yavaşlayır, sənaye bolluğu var. Bu isə Çin üçün problemdir.
Avropada da bəzi sıxıntılar olacaq. Çünki Amerika Avropanı müdafiə xərclərini artırmağa məcbur edir, öz yanında saxlayır. İqtisadi artımı və s. məsələləri buxovlayır. Sərt qənaət və sağçı partiyalara dəstəyini gücləndirir”, - deyə müsahibimiz sözügedən təsviri şərh edib.
“Savaşların növbəti mərhələləri açıqlandı...”
“Şərqdə müharibələr alovlanacaq. Biz İsraili orada təsadüfən görmürük. İran və İsrail müharibəsinin ciddi dalğalarını müşahidə edəcəyik. Bu təsvirlər savaşların növbəti mərhələsini açıq elan edir”.
“The Economist” sadəcə insanlar arasındakı  yox, həmçinin robotlar arasındakı qarşıdurmalarla bağlı da dünyaya xəbərdarlıqlar edib.

Həmçinin təsvirdəki əriyən buzlar qlobal istiləşmənin göstəricisidir.

Əziz Əlibəyli vurğulayıb ki, iqlim problemlərinin həlli Trampın qərarlarından asılıdır:
“Növbəti il süni intellektlə bağlı qayğılar olacaq. Çünki artıq onunla necə davranmaq məsələsi ortaya çıxıb. İlk dəfə Amerikada işsizlər ordusunun üzərində ciddi təsir yaranacağı gözlənilir. İqlim mövzusunda isə qlobal istiləşməni 1.5 dərəcə selsiylə məhdudlaşdırmaq məsələsi var. Tramp isə bərpa olunan enerjinin tərəfdarı deyil. Trampın geotermal enerji mövzusunda necə davranacağı hələ məlum deyil. Ancaq ciddi iqlim böhranı gözlənilir”.
İllüstrasiyalarla bağlı əsas diqqətçəkən məqamlardan biri də bütün detalların bir futbol topunun içində kimi təsvir edilməsidir. Həmçinin elə topun içində də boksçular, atletiklər var.
Niyə məhz bu idman növləri?

“2026-cı ildə dünya trendində idman dəyərləri önəmli olacaq. Amerika, Kanada, Meksika birgə dünya futbol çempionatlığına ev sahibliyi edəcəklər.

Ancaq idmançıların performansını artıracaq dərmanların ciddi problemlər yaradacağı və dünyaya damğa vuracağı görünür”.
Əziz Əlibəyli sonda qeyd edib ki, Amerikanın 250 illiyi ilə bağlı noyabrda keçiriləcək səsvermədə amerikalılar Amerikanın gələcəyi ilə bağlı səs verəcəklər.

Xatırladaq ki, ötən il “The Economist”-in 2025-ci il üçün olan üz qabığında da siyasi proseslər, iqtisadi dəyişikliklər, nəqliyyatla bağlı yeniliklər təsvir olunmuşdu.

Demək olar ki, jurnalın proqnozlaşdırdıqları bu il reallaşdı.
Nümunə olaraq: həmin şəkilin mərkəzində D.Trampın şəkli var idi. 2025-ci ildə o, yenidən Amerika Prezidenti vəzifəsini icra etməyə başladı və şəkildə olduğu kimi dünya siyasətinin mərkəzində oldu. Həmçinin, bu il elektrikli avtomobillər sürətlə dünyada yayılmağa başladı. “The Economist” isə bunu hələ ötən ildən proqnozlaşdırmışdı...

Nəzrin Mirzəyeva, Bizim.Media