Xirosima və Naqasakini bombalayan təyyarənin taleyi necə oldu?

"Boeing B-29 Superfortress" – XX əsrin ən tanınmış hərbi təyyarələrindən biri – həm texnoloji sıçrayışın simvolu, həm də bəşəriyyətin yaşadığı böyük faciənin bir hissəsi kimi tarixə düşüb. Məhz bu modelə aid iki bombardmançı – "Enola Gay" və "Bockscar" – 1945-ci ilin avqustunda Xirosima və Naqasakiyə atom bombası atmışdı. Bu hücumlar II Dünya müharibəsinin bitməsində həlledici rol oynamış, lakin nəticədə on minlərlə insanın faciəvi şəkildə həyatını itirməsinə səbəb olmuşdu.

Qaynarinfo "Wion"a istinadən xəbər verir ki, B-29 öz dövrünün ən qabaqcıl texnologiyasına malik bombardmançısı hesab olunurdu. Onun əsas xüsusiyyətləri bunlar idi:

* hermetik (qapalı) kabinələr;

* məsafədən idarə olunan pulemyot qüllələri;

* 5000 km-dən çox uçuş məsafəsi;

* 9 km-ə qədər yüksəklikdə uçuş imkanı;

* 9 tona qədər bomba daşıma gücü.

Bu təyyarə uzaqdan, yüksəkdən və dəqiqliklə zərbə endirmə qabiliyyəti ilə hava müharibəsində yeni bir mərhələ açmışdı. Yalnız nüvə hücumlarında deyil, B-29 Yaponiyanın digər şəhərlərinə də genişmiqyaslı hücumlar həyata keçirmiş və strateji bombardman konsepsiyasına yeni yanaşma gətirmişdi.

II Dünya müharibəsindən sonra B-29 Koreya müharibəsində də istifadə edilib. Lakin sonradan o, reaktiv mühərrikli yeni bombardmançı modellərlə – məsələn, B-47 ilə – əvəz olunub.

Hazırda bu tarixi təyyarələrin aqibəti belədir:

* "Enola Gay" ABŞ-ın Virciniya ştatındakı "Udvar-Hazy" Mərkəzində sərgilənir.

* "Bockscar" isə Ohayo ştatının Dayton şəhərində yerləşən ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Milli Muzeyində qorunur.

* ABŞ-ın müxtəlif muzeylərində daha bir neçə B-29 təyyarəsi tarixi artefakt kimi nümayiş olunur.

B-29 təyyarələrinin varisi olduğu miras yalnız mühəndislik zəfərləri ilə deyil, eyni zamanda Xirosima və Naqasakidə həyatını itirən 200 minə yaxın insanın faciəsi ilə də yadda qalır. Bu təyyarələr bu gün – həm texnologiyanın nə qədər irəliləyə bildiyinin sübutu, həm də müharibənin insanlıq üçün necə ağır nəticələr doğurduğunun simvoludur.

Aydın