Yaponların çox uzun yaşamasının 9 sirri
Alimlər uzunömürlülük və sağlam həyatla bağlı araşdırmalarını davam etdirirlər. Yaponlar son 20 ildə dünyanın digər cəmiyyətlərindən 15 il çox yaşayırlar. Orta ömür uzunluğunun 83,7 olduğu ölkədə sağlam və pozitiv həyat doğuşdan aşılanır. Yaxşı, yaponların uzun ömür sürməsinin sirri nədir?
Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, həmin sirlər aşağıdakılardır:
1 – “HARA HACH BUN ME”
Bu, Yaponiyada çox məşhur bir deyimdir, “Mədə 80 faiz doyana qədər yeyin” mənasını verir.
2 – TƏKKİLLƏŞMİŞ SƏHİYYƏ SİSTEMİ
Yaponların inkişaf etmiş səhiyyə sistemi var. Peyvənd proqramları doğumdan yetkinliyə qədər ciddi şəkildə həyata keçirilir. İnsanlar universal tibbi sığortaya malikdirlər və fasiləsiz olaraq müntəzəm sağlamlıq müayinələrindən keçirlər.
Bundan əlavə, duz istehlakının azaldılması və ya vərəmin pulsuz müalicəsi kimi insanları sağlam həyat tərzinə təşviq etmək üçün mütəmadi olaraq sağlamlıq kampaniyaları həyata keçirilir.
İkinci Dünya Müharibəsinin yaralarını sağaltmaq üçün yaponlar 1950-1960-cı illərdə sağlamlıq və gigiyena mövzusunda şüurlu bir mədəniyyət yaratdılar və onların xalq sağlamlığına sərmayələri uzun , sağlam ömürlərlə mükafatlandırıldı.
3 – HƏR ŞEY QISA YEMƏK MÜDDƏTİ ÜÇÜN HAZIRLANIB
Yaponlar digər cəmiyyətlərə nisbətən daha kiçik porsiyalar yeyərkən, daha yavaş yemək tərzini də təşviq edirlər.
Porsiyalar daha kiçik boşqablarda verilir və ailələr birlikdə xüsusi yemək şəraitində yemək yeyirlər. Onlar ümumiyyətlə yemək masalarını televizorun qarşısına qoymurlar və əksər ailələrin mobil telefonla süfrəyə gəlməsinin qarşısı alınır. Yemək vaxtını daha da qısaltmaq üçün onlar yerdə oturmağa və çubuqlardan istifadə etməyə üstünlük verirlər.
4 – SAĞLAM QİDALAR
Yapon yeməkləri (və ya pəhriz) dəniz otu, mövsümi meyvələr, omeqa ilə zəngin balıq, düyü, bütün taxıllar, tofu, soya, miso, yaşıl və xam tərəvəzlər kimi vacib qidalarla doludur.
Bütün bu qidalar çox az doymuş yağ və şəkər ehtiva edir, vitamin və minerallarla zəngindir ki, yaponlarda xərçəng və ürək xəstəlikləri riski günü-gündən azalır.
Turşu, fermentləşdirilmiş və hisə verilmiş qidalar bağırsaqların qidaları daha yaxşı həzm etməsinə kömək edir. Yapon pəhrizi Yaponiyada piylənmə nisbətinin təsirli dərəcədə aşağı olmasını təmin etdi.
5 – ÇAY İÇMƏK ƏNƏNƏSİ
Yaponlar çay içməyi çox sevirlər və bu çay onların mədəniyyətinə kök salıb. Xüsusilə Matça çayını içən yaponlar çayı dəmləmək üçün xüsusi olaraq yetişdirilmiş və emal edilmiş, yüksək qidalı və antioksidantlarla zəngin çay yarpaqlarından istifadə edirlər.
Bu qədim içki immunitet sistemini gücləndirən, xərçənglə mübarizəyə kömək edən, həzmə kömək edən, enerji səviyyələrini artıran və qan təzyiqini tənzimləyən antioksidantlarla zəngindir. Matça çayının hüceyrə membranlarını qoruduğu və hüceyrə qocalmasını yavaşlatdığı da deyilir.
6-HƏRƏKƏTİN ƏHƏMİYYƏTİ
Yaponlar oturaq həyat tərzinə nifrət edirlər. İctimai yerlərdə gəzməyi sevməyən demək olar ki, yoxdur. Cəmiyyət əksər yerlərə piyada və ya qatarla gedir, lakin piyada yeridirsə, heç vaxt nəqliyyat vasitəsini götürməyə üstünlük vermirlər.
Yerdə oturmaq da yaponlar üçün ənənə halını alıb. “Seiza” diz çökmə mövqeyini tətbiq edən yaponlar bu mövqeyi o qədər tez-tez edirlər ki, bədənləri digər cəmiyyətlərə nisbətən daha elastik olur.
7 – GENETİK FAKTÖR
Peşəkar rəydən keçmiş bir çox elmi jurnal yaponların yapon populyasiyasında ümumi olan iki gen (DNT 5178 və ND2-237Met genotipi), yaxşı sağlamlıq qayğısı və onların ömrünü uzatmağa kömək edən mükəmməl pəhriz sayəsində genetik üstünlüyə malik ola biləcəyini təklif edir. .
Yaponlar genetik cəhətdən o qədər şanslıdırlar ki, bu gen klasterinə 2-ci tip diabet, insult, infarkt, serebrovaskulyar və ürək-damar xəstəlikləri daxil deyil.
8-İNSANLARA SEVGİ, QAYĞI İLƏ YANAŞMAQ
Yaponlar da ümumiyyətlə Asiya ölkələrində yayılmış ənənəyə əməl ediblər və onlar yaşlı ailə üzvlərini qocalar evlərinə göndərmək əvəzinə onlara sevgi ilə baxırlar.
Qocalıqda ailənizlə yaşamağın psixoloji faydaları insanların daha xoşbəxt və uzun ömür sürməsi deməkdir.
Yaşlı insanlar da gənc əhaliyə yalnız nənə və babaların edə biləcəyi şeyləri öyrətməkdə iştirak edirlər. Simbiotik bağ zərif qocalmağa kömək edir və sağlam qocalmanı təmin edir.
9 – HƏYAT SEVİNCİ
Yaponlar doğuşdan və ailədən miras aldıqları təlimlərlə birlikdə yaşamaq sevinci ilə doludur. “İkiqai” adlandırdıqları bu həyat fəlsəfəsi o deməkdir ki, insanlar həyatda sadəcə mövcud olmaqdansa, sevinc və məqsəd axtarırlar.
Yaponlar üçün yaşamaq çox vacibdir. Başqalarına kömək etdikdə, yaxşı yemək yedikdə və sevən dostlar və ailə ilə əhatə olunduqda həyatları daha xoşbəxt olur.
Orxan Saffari