Yazıçılardan DİM sədrinə sərt reaksiya: Azərbaycan yazıçısını imtahan etmək onun qrumunun gücü çatası iş deyil

Ellçin Hüseynbəyli: "AYB üzvləri respondent kimi çıxış edəcəklərsə, onları rusdilli Məleykə xanım yox, azərbaycandilli görəvli yoxlamalıdır"

Qəşəm Nəcəfzadə:  "Elə bir ölçü vahidi yoxdur ki, yazıçının dilini ölçəsən"

Dövlət İmtahan Mərkəzinin sədri Məleykə Abbaszadənin Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri üçün dil imtahanlarının keçirilməsini təklif etməsi müzakirələrə səbəb olub. 

Bədii dilin imtahan edilməsi məsələsi isə, dilin sərhədlərinin necə ölçülməsi ilə bağlı suallar yaradır. Yazıçıların dilini müasir imtahan sistemləri ilə ölçmək olarmı və ya olmazmı bu isə maraq doğurur. 

Sherg.az-a açıqlama verən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Qəşəm Nəcəfzadə mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşüb: 

"Məleykə xanım Abbaszadənin bunu nə mənada dediyini bilmirəm. Düşünürəm ki, Azərbaycan yazıçısını, Azərbaycan dilinə görə imtahan etmək onun qrumunun gücü çatası iş deyil. Çünki Azərbaycan dilini Azərbaycan yazıçısı yaradır, onu inkişaf etdirir. Bədii dili imtahan etmək mümkün deyil. Yazıçıları imtahan etsələr onların dilini bəsit bir şəkilə, adi danışıq dilinə və ya rəsmi üsluba gətirib salacaqlar. 

A.S.Puşkin deyirdi ki, qrammatik səhvi olmayan rus dili mənə lazım deyil. Bu deyimdə hərif səhvindən söhbət getmir. Dilin hazırkı qanun-qaydalarını deyək ki, parçalamaq, sərhədləri genişləndirmək, hüdudları daha da aşmaq istəyirlər, Azərbaycan yazıçısının beyni isə yeni dilin özündən bir şırım açır, ayrı bir söz yaradır. 

Başqa idarədə işə girəndə həmin insanın Azərbaycan dilində bilib-bilmədiyini və ya xarici bir vətəndaşın dilini yoxlayırlar. Yazıçılarımızın dili gözəldir və bu dil ölçüyə gəlməz. Məsələn elə bilin ki, suyu santimetrlə ölçürsən, boyu kilo ilə ölçürsən. Təbii ki bunlar düzgün səslənmir. Eləcə də elə bir ölçü vahidi yoxdur ki, yazıçının dilini ölçəsən". 

Yazıçı bunun böyük bir zarafat olduğunu güman etdiyini söyləyib:

"Azərbaycanda müəllimləri imtahan edirlər. Yazıçı isə ixtisas, müəyyən bir yerdə işləyən adam deyil ki, onun dilini imtahan edələr. 

Bədii əsərlərin dilini təhlil etmək olar. Bunu da akademiklər, ədəbiyyat adamları, tənqidçilər edə bilər. İmtahan Test Komissiyası yazıçıları imtahan edə bilməz. Bunu etməyə gücləri çatmaz. Gərək orada bədiiliyi bilən o qədər güclü adamlar ola ki, onlar yazıçının dilini imtahan edələr.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin özü, dili imtahan edir. Gərək o yazıçının bədii dilinin gücündən daha güclü bilən biri olsun ki, onu imtahan edə bilsin. Bunu olsa-olsa tənqidçilər edə bilər. Azərbaycan yazıçısının ədəbi dili, dil xüsusiyyətləri, təfəkkür tərzi ələ gəlmir. Yazıçılara dil imtahanın keçirilməsi çox absürd və gülməlidir".

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin digər üzvü, yazıçı, publisist Elçin Hüseynbəyli açıqlamasında Məleykə Abbaszadənin fikrini yəqin ki, düz ifadə etmədiyini söyləyib:

"Yəqin ki, Məleykə xanım fikrini düz ifadə etməyib. Çünki o, rusdillidir. Saytların məlumatları nə qədər səhihdir, onu deyə bilmərəm. Məncə, prosesi izləməkdən söhbət gedir. 

Əgər AYB üzvləri respondent kimi çıxış edəcəklərsə, onda onları rusdilli Məleykə xanım yox, azərbaycandilli görəvli yoxlamalıdır. 

Düşünürəm ki, Məleykə xanım AYB üzvlərini bu prosesdə ekspert kimi görmək istəyir".