Icma.az
close
up
RU
Yer üzündə insanlar yox ola bilər...

Yer üzündə insanlar yox ola bilər...

Icma.az, Azpost saytına istinadən bildirir.

İqlim dəyişikliyinin səbəb olduğu fəlakətlər və insanlığın yox olması ssenariləri lazımi səviyyədə araşdırılmır.

Nəticələri PNAS jurnalında dərc olunmuş yeni araşdırmanın müəllifləri belə hesab edirlər. Onların fikrincə, iqlim dəyişikliyinə müdaxilə edilmədiyi təqdirdə ekstremal hava hadisələrinə və bunun sosial nəticələrinə hazır olmamaq çox təhlükəli ola bilər.

Ekspertlər BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Panelindən (IPCC) tələb edirlər ki, “iqlimdə son oyun” kimi ssenarilər üzrə xüsusi bir hesabat hazırlansın. Onlar qeyd edirlər ki, iqlim böhranıyla bağlı araşdırmalarda təkcə elmi tədqiqatlara yox, 2019-cu ildə nəşr olunmuş “Yaşanmaz Dünya – İstiləşmədən Sonra Həyat” kimi məşhur kitablara da istinad olunur.

“Ən pis ehtimallar nəzərə alınmalıdır”

Son illərdə iqlim mütəxəssisləri havanın sənaye inqilabından əvvəlki temperaturunu indiki ilə müqayisə edir, istiliyin 1,5-2 dərəcə artmasının dünyaya təsirini qiymətləndirirlər. 2015-ci ildə Paris İqlim Sazişini imzalayan ölkələr qlobal temperaturu 2 dərəcədən və hətta mümkünsə, 1,5 dərəcədən aşağı salmağı öhdələrinə götürüblər.

Hesab olunur ki, bu ssenari qlobal iqtisadiyyata ciddi dərəcədə təsir edəcək, amma insanlığın məhvinə səbəb olmayacaq.

Elə alimlər də buna oxşar “yaxşı vəziyyət ssenariləri”nə fokuslanırlar.

“Məncə, “ən pis vəziyyət ssenariləri” haqqında düşünməmiz risklərin idarə edilməsi baxımından çox vacibdir. Həyatımızın digər sahələrində ən pis ehtimallara hazırlaşdığımız halda, niyə bunu planetimizin və növümüzün yaşaması uğrunda mübarizədə də etməyək?” – araşdırmanın müəlliflərindən biri, Kembric Universitetinin əməkdaşı Luke Kemp deyir.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, dünyada istiliyin 3 dərəcə artması ehtimalı adekvat qiymətləndirilməyib; bu baş verərsə, siyasi baxımdan ən həssas bölgələrdə illik orta temperatur 2070-ci ilə qədər 29 dərəcəyə çatacaq.

Çinin Nankin Universitetinin tədqiqatçısı Chi Xu isə deyir ki, hazırda 30 milyon insan məhz bu şəraitdə yaşayır: “2070-ci ilə qədər belə temperaturun nəticələri çox dəhşətli ola bilər. İki atom elektrik stansiyası və dünyanın ən təhlükəli patogenlərinin saxlandığı yeddi mühafizə laboratoriyası bundan təsirlənə bilər”.

Qida böhranı, iqtisadi böhran, münaqişələr və pandemiyalar

Tədqiqatçılar deyirlər ki, iqlim dəyişikliyi təkcə istiliyin artmasına yox, həm də qida çatışmazlığına, iqtisadi böhranlara, münaqişələrə və yeni pandemiyalara səbəb ola bilər. Araşdırmada vurğulanır ki, istilik artdıqca, metan emissiyalarının artması, donmuş torpaqların əriməsi və ya meşələrin karbon yayması kimi qarşısıalınmaz proseslər, yəni əsas “məhvedici nöqtələri” elmi və sosial məlumatlandırma fəaliyyətinin diqqət mərkəzində olmalıdır.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, bu ehtimalların nəzərə alınması sayəsində lazımi texnologiyaları inkişaf etdirmək, riskləri analiz etmək, ictimaiyyəti məlumatlandırmaq və beləliklə də iqlim böhranının qarşısını almaq olar.

Kemp qeyd edir ki, “mümkün, amma narahatedici ssenariləri anlamamız həm siyasətdə, həm də cəmiyyətdə maarifləndirmə prosesini genişləndirməkdə və bu sahədə fəaliyyəti canlandırmaqda çox faydalı ola bilər. 1970 və 1980-ci illərdə potensial nüvə təhlükəsi dərk olunan zaman oxşar vəziyyət yaranmışdı. Onda ictimaiyyətin səyləri nəticəsində silahsızlaşma hərəkatı yarandı”. (BBC)

AzPost.az

Paylaş

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:91
embedMənbə:https://azpost.info
archiveBu xəbər 28 May 2025 19:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see197

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see162

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see157

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see147

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see146

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see146

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see139

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see135

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see131

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see129

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see128

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see127

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see127

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri