Yerin fırlanma sürətində rekord Bu, bizim üçün nə deməkdir?

Yer kürəsinin fırlanma sürəti artır və bu da sutkanın bir qədər qısalmasına səbəb olur. Hərçənd bu dəyişikliklər millisanilər səviyyəsindədir, son 5 il ərzində sutkanın ən qısa davametmə müddəti ilə bağlı bir neçə rekord qeydə alınıb. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Daily Galaxy" yazır.

Məlum olduğu kimi, təqvim üzrə bir sutka dəqiqliklə 24 saat və ya 86 400 saniyə olaraq müəyyən edilib. Lakin əslində bir sutkanın müddəti bir qədər qısadır - təqribən 23 saat 56 dəqiqə və 4 saniyə. Ancaq 2020-ci il iyulun 19-da Yer öz oxu ətrafında tam fırlanmanı adi haldan 1,47 millisanə (yəni 0,00147 saniyə) daha tez başa vuraraq rekord müəyyən edib.

Bu, tək hadisə olmayıb. Bir il sonra, 2021-ci il iyulun 5-də planetin fırlanması normadan 1,66 millisanə daha sürətli olub. Mütəxəssislər bu yay da yeni bir rekordun qeydə alınacağını istisna etmirlər və bu, planetin fırlanma sürətinin artmasına dair tendensiyanı təsdiqləyə bilər.

Alimlər bu prosesin dəqiq səbəbini hələ bilmirlər, lakin bir sıra fərziyyələr mövcuddur. Güman edilir ki, bu sürətlənmənin səbəbləri arasında Yerin nüvəsinin hərəkətində baş verən dəyişikliklər, buzlaqların əriməsi nəticəsində planetdəki kütlənin paylanmasında yaranan fərqlər və okean axınlarının dəyişməsi kimi amillər var. Eyni zamanda, Yer kürəsinin coğrafi qütblərinin tədrici hərəkəti də bu prosesə təsir göstərə bilər.

Bununla yanaşı, "Dail yGalaxy" qeyd edir ki, planetin fırlanma sürətindəki artım çox güman ki, müvəqqəti xarakter daşıyır, çünki uzunmüddətli tendensiya əksinədir – Yer öz fırlanmasını tədricən ləngidir.

Bu dəyişikliklər adi insanlar üçün nəzəri xarakter daşıyır, çünki sutkanın davametmə fərqi o qədər azdır ki, onu yalnız xüsusi atom saatları ilə müəyyən etmək mümkündür. Lakin sutkanın müddətindəki bu cüzi dəyişikliklər peyk naviqasiyasına əsaslanan müasir rabitə sistemlərində problemlərə səbəb ola bilər. Bu sistemlər üçün dəqiq sinxronlaşdırma olduqca vacibdir və faktiki ilə nəzəri zaman arasındakı uyğunsuzluq bu balansı poza bilər.

Aydın