Icma.az
close
up
RU
2024cü ildə yadda qalanlar: Trampın dönüşü, Əsədin gedişi

2024cü ildə yadda qalanlar: Trampın dönüşü, Əsədin gedişi

Icma.az, Oxu.az saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.

Geridə qoyduğumuz 2024-cü il dünyada müharibələr, terror hadisələri, böhranlar, təbii fəlakətlərlə yadda qaldı. Şübhəsiz, ilin ən diqqətçəkən hadisəsi ABŞ-də Donald Trampın yenidən prezident seçilməsi, ardınca Suriyada 50 il hakimiyyətdə olmuş Əsəd ailəsinin devrilməsi oldu.

Oxu.Az "Kaspi" qəzetinin mövzuya dair məqaləsini təqdim edir.

İranla İsrail arasında müharibə təhlükəsi

2024-cü ilin əvvəlində İranla İsrail arasında münasibətlər az qala müharibə həddinə çatdı. İranın HƏMAS-ı, Yəməndə husilərin Qırmızı dənizdə quldurluq fəaliyyətini, Livanda "Hizbullah"ın İsrailə qarşı hücumlarını dəstəkləməsi vəziyyəti xeyli gərginləşdirdi. İran və onun dəstəklədiyi silahlı qruplaşmalar tərəfindən İsrailə qarşı 2024-cü il aprelin 13-də raket və dron zərbələri həyata keçirildi. Bu, İran-İsrail münaqişəsi başlayandan bəri iki ölkə arasında ilk birbaşa hərbi qarşıdurma kimi yadda qaldı. Aprelin 1-də İranın Suriyanın Dəməşq şəhərindəki səfirliyinin yanında yerləşən konsulluq binasına İsrailin hücumu nəticəsində İranın yüksəkrütbəli komandiri, briqada generalı Məhəmməd Rza Zahidi də daxil olmaqla 16 nəfər həlak oldu. Oktyabrın 1-dən 2-nə keçən gecə İran İsrailə növbəti ballistik raket hücumları təşkil etdi. Ümumilikdə 200-dən çox raket İrandan İsrail ərazisinə atıldı. İran İnqilab Keşikçiləri Korpusundan bildirildi ki, bu hücumlar İranın ali lideri Əli Xameneinin qərarı ilə "Hizbullah" lideri Həsən Nəsrullahın qətlinə cavab olaraq təşkil olunub. Qeyd edək ki, sentyabrın 27-də İsrailin Beyrutda "Hizbullah"ın mərkəzi qərargahını bombalaması nəticəsində təşkilatın baş katibi Həsən Nəsrullah və digərləri öldürülüb. HƏMAS Siyasi Bürosunun baş katibi İsmayıl Haniyənin Tehranda öldürülməsi də ilin ciddi rezonans doğuran hadisələrindən idi.

50 illik Əsəd rejiminin sonu

Suriyada 2011-ci ildən bəri davam edən vətəndaş müharibəsi Suriyanın siyasi tarixində dərin iz buraxmış Əsəd ailəsinin 53 illik, BƏƏS partiyasının isə 61 illik hakimiyyətinə son qoydu. 2011-ci ildə "Ərəb baharı" dalğasının bir hissəsi kimi ölkədəki avtoritar idarəçiliyə qarşı xalq narazılıqları ilə başlayan etirazlar tədricən bölgədəki ən mürəkkəb və qlobal təsir gücünə malik böhranlardan birinə çevrilib. İlkin olaraq daxili siyasi böhran kimi görünən bu münaqişə, qısa müddətdə müxtəlif qrupların, regional güclərin və beynəlxalq aktorların iştirak etdiyi çoxsəviyyəli müharibəyə səbəb olub, güc balansını pozub. Bu prosesdə "Heyət Təhrir əş-Şam" (HTŞ) qruplaşması, Suriya Milli Ordusu, kürdlərin Milli Birlik Partiyası (PYD), onun hərbi qanadı YPG qüvvələri və digər qruplaşmalar arasında ərazilərə və strateji məntəqələrə nəzarət uğrunda mübarizə başlayıb.

Sürpriz qələbə - Trampın Ağ Evə qayıdışı

Noyabrda ABŞ-də prezident seçkisi keçirildi, Donald Tramp qalib oldu. Onun Ağ evə qayıdışı ABŞ-nin xarici siyasətini yenidən formalaşdırmağı, dünyada müharibə kimi çoxsaylı cəbhələrdə potensial radikal dəyişikliklər vəd edir. Seçki kampaniyası zamanı Tramp "Birinci Amerikadır" prinsiplərinə əsaslanan, çox vaxt konkret təfərrüatları olmayan geniş siyasət vədləri verirdi. Seçki kampaniyası müddətində Tramp dəfələrlə deyib ki, Rusiya və Ukrayna arasındakı müharibəni "bir günə" dayandıra bilər. Necə? Bunu soruşanda isə o, detallara varmaqdan imtina edirdi.

Kurska hücum

İl ərzində Rusiya-Ukrayna müharibəsi də fasiləsiz davam etdi. Lakin bu il əvvəlkilərdən əsas bir məqamla fərqləndi. Ukrayna Silahlı Qüvvələri avqustdan etibarən Rusiyanın Kursk vilayətinə hücum edərək İkinci Dünya müharibəsindən bəri ilk dəfə olaraq sözügedən ölkənin ərazilərinə nəzarəti ələ keçirdi. 9 avqustda Belqorod, Kursk və Bryansk vilayətlərində antiterror rejiminə start verilib. Ukrayna 1 250 km²-dən çox Rusiya ərazisini ələ keçirdiyi xəbərini yayıb. Əvəzində isə Rusiya Donbass istiqamətində Ukraynanın yüzlərlə yeni yaşayış məntəqəsini ələ keçirib.

İlin terroru

Mart ayında Moskvada "Crocus City Hall" konsert zalında terror aktı törədildi. Baş vermiş terror aktında ölənlərin sayı 150 nəfər olub. İŞİD Rusiyanın Moskva vilayətində konsert zalındakı terrorun məsuliyyətini öz üzərinə götürüb. Lakin terror təşkilatı iddiası ilə əlaqədar heç bir sübut irəli sürməyib.

Məsud Pezeşkian İran prezidenti oldu

İranda yayda 14-cü prezident seçkisi baş tutdu. Keçmiş səhiyyə naziri, güney azərbaycanlı Məsud Pezeşkian qalib oldu. Onun prezident seçilməsi müəyyən mənada sensasiya da sayılır. Çünki Pezeşkian bir sıra baxışlarına görə İranda Azərbaycan türklərinin milli assimilyasiyaya məruz qaldığını açıq şəkildə bəyan edənlərdəndir. O, çıxışlarının birində Məhəmmədrza şah Pəhləvinin hakimiyyəti illərində əsgərlikdə türk olduğu üçün məruz qaldığı milli ayrı-seçkiliyin zərbəsini alandan sonra milli kimliyini daha yaxşı dərk etdiyini söyləyib. İranın ali rəhbəri Xameneidən fərqli olaraq, o, bu məsələni daha aydın şəkildə bildirib.

2024-cü il ərzində dünyada baş verənləri analiz edərkən demək mümkündür ki, artıq Üçüncü Dünya müharibəsi başlayıb. Sadəcə, rəsmi bəyanlar yoxdur və bəşəriyyət bunu hələ tam dərk etmir. Ukraynada genişmiqyaslı müharibə, Yaxın Şərqdə bir neçə cəbhə və Şərqi Asiyada artan gərginlik qlobal münaqişənin ilk mərhələsi hesab oluna bilər.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:149
embedMənbə:https://oxu.az
archiveBu xəbər 30 Dekabr 2024 21:12 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya hakimiyyəti Vəfa Quluzadəni haqlı çıxardı KONKRET

16 Oktyabr 2025 15:04see287

Ağsuda yollar təmir ediləcək

16 Oktyabr 2025 14:54see182

İlk etimadsızlıq səsverməsi Lekornyu üçün uğurlu oldu

16 Oktyabr 2025 14:42see170

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see166

Erkən ölüm riskini artıran əsas amillər BƏLLİ OLDU TERAPEVT AÇIQLADI

16 Oktyabr 2025 16:17see151

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see147

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see138

Xəstəxanada əməkdar artistə infeksiya keçib Durumu ağırdır

16 Oktyabr 2025 15:58see138

Kreml Tramp Putin danışıqlarını dəyərləndirib

16 Oktyabr 2025 23:31see136

Məktəblərdə məktəb psixoloqlarının sayı niyə azdır? EKSPERT AÇIQLADI

16 Oktyabr 2025 15:18see134

Tramp Putinə təzyiqləri artırmağa hazırdır Britaniyalı ekspert

16 Oktyabr 2025 18:31see133

Yanacaqdoldurma məntəqələri benzini qatqılarla kəsməyə başlayıb...

16 Oktyabr 2025 18:26see131

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see131

“Qqlobal savaş baçlaya bilər” ŞƏRH

16 Oktyabr 2025 14:56see130

“Trampla 2 saatlıq danışıq zamanı Putin Moskvanın sülhün əldə edilməsində maraqlı olduğunu vurğulayıb” Uşakov

16 Oktyabr 2025 23:19see130

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see127

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see125

Finlandiyalı aktyor İsa Məsih obrazını canlandıracaq...

16 Oktyabr 2025 22:45see125

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see124

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see124
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri