2025 in savaş xəritəsi: Silahların susmadığı 7 münaqişə

2025-ci ildə qlobal təhlükəsizlik gündəmi həm uzun illərdir davam edən münaqişələr, həm də yeni yaranan geosiyasi gərginliklər fonunda daha da mürəkkəbləşib. Müxtəlif regionlarda hərbi və siyasi proseslərin dinamikası dəyişir, bəzi qarşıdurmalarda nisbi sakitlik müşahidə olunsa da, digərlərində toqquşma riski yüksəlir.

Cənubi Qafqazda Azərbaycan və Ermənistan arasında onilliklər davam edən münaqişənin faktiki olaraq dayanması, sülh müqaviləsinin hələ imzalanmamasına baxmayaraq, yeni siyasi mühit formalaşdırır. Tərəflər arasında vətəndaş cəmiyyəti, iqtisadi əməkdaşlıq və kommunikasiya sahəsində ilk təmasların yaranması bölgədə gərginliyin azaldığına işarədir. Bununla belə, prosesi tam sabitlik kimi qiymətləndirmək tezdir — regionun gələcək təhlükəsizlik memarlığı hələ formalaşma mərhələsindədir.

Digər tərəfdən, Qərb yarımkürəsində vəziyyət əksinə olaraq kəskinləşir. ABŞ ilə Venesuela arasında illərdir davam edən siyasi qarşıdurma 2025-ci ildə hərbi insident riskinə ən çox yaxınlaşan böhranlardan birinə çevrilib. Regiondakı güc balansının dəyişməsi, enerji siyasəti və miqrasiya təzyiqi münasibətləri daha da gərginləşdirir.
Bu fon dünya xəritəsində başqa qaynar nöqtələrin də aktivləşməsinə şərait yaradır.

Modern.az 2025-ci ildə hərbi toqquşmaların davam etdiyi, silahların susmadığı və qlobal sabitliyi təhdid edən əsas münaqişə ocaqlarının siyahısını təqdim edir:

1.Ukrayna – Rusiya müharibəsi: 4-cü ilə keçən qanlı qarşıdurma

​Artıq dördüncü ilinə daxil olan bu müharibə Avropanın təhlükəsizlik memarlığını darmadağın edib. 2025-ci ildə cəbhə xətti ciddi dəyişməsə də, dron və raket hücumları yeni mərhələyə keçib. Ukraynanın "Hörümçək toru" əməliyyatı və Rusiyanın Donetsk istiqamətindəki yeni hücumları müharibənin hələ uzun sürəcəyindən xəbər verir.

​2. Yaxın Şərq: İsrail – İran və Qəzza zolağı

​2025-ci ilin iyununda İsrailin "Am Kelavi" əməliyyatı ilə İrana birbaşa hava zərbələri endirməsi regionda "böyük müharibə" qorxusunu reallaşdırıb. Qəzzada davam edən humanitar böhran və Livan sərhədindəki gərginlik Yaxın Şərqi dünyanın ən qeyri-sabit zonası olaraq saxlayır.

​3. Suriya: "Donmuş" amma sönməmiş ocaq

​2011-ci ildən bəri davam edən münaqişə 2025-ci ildə də tam həllini tapmayıb. Rusiya, ABŞ və İranın fərqli bölgələrdəki hərbi mövcudluğu ölkəni parçalanmış vəziyyətdə saxlayır.

​4. Sudan: Afrika qitəsinin qanlı yarası

​2023-cü ildən başlayan daxili müharibə 2025-ci ildə daha da şiddətlənib. Paytaxt Xartum və Darfur bölgəsindəki döyüşlər qitənin ən böyük qaçqın böhranına səbəb olub.

​5. Myanma: Genişlənən vətəndaş müharibəsi

​2021-ci il çevrilişindən sonra başlayan daxili çəkişmələr 2025-ci ildə mərkəzi ordunun nəzarəti itirməsi ilə nəticələnib. Etnik silahlı qruplar ölkənin böyük hissəsində strateji üstünlük əldə ediblər.

​6. Səhil bölgəsi (Mali, Burkina Faso, Niger)

​Bu region 2025-ci ildə qlobal terrorizmin mərkəzinə çevrilib. Siyasi çevrilişlərdən sonra yaranan boşluq radikal qruplaşmaların fəaliyyətini genişləndirib.

7. Efiopiya (Tiqray sonrası gərginlik)

Rəsmi olaraq sülh razılaşması əldə olunsa da, Tiqray bölgəsində və digər əyalətlərdə yerli qruplarla mərkəzi hökumət arasında qarşıdurmalar tam bitməyib.