36 milyard Günəş kütləsinə malik ən böyük qara dəliklərdən birini kəşf edildi

Yer kürəsindən təxminən 5 milyard işıq ili uzaqlıqda möhtəşəm bir qara dəlik mövcuddur. Alimlərin sözlərinə görə, onun kütləsi 36 milyard Günəşin kütləsinə bərabərdir. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Space.com” yazır.

"Bu, indiyədək kəşf edilmiş ən kütləvi 10 qara dəlikdən biridir və böyük ehtimalla ən kütləvisidir”, deyə araşdırmanın müəllifi, İngiltərənin Portsmut Universitetinin professoru Tomas Kollett bildirib.

Məlumata görə, bu qara dəlik "Kosmik nal” adlı sistemi təşkil edən iki qalaktikadan birində yerləşir və "yatmış” qara dəlik hesab olunur.

Bu o deməkdir ki, o, ətrafındakı maddəni aktiv şəkildə udmur, fərqli olaraq aktiv qara dəliklərdən, hansı ki, ətrafındakı maddəni özünə çəkərək akresiya diski vasitəsilə toplayır. Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindəki Oxatan A* də "yatmış” qara dəlikdir, lakin müqayisə üçün qeyd edək ki, onun kütləsi cəmi 4,15 milyon Günəş kütləsinə bərabərdir.

Alimlərin sözlərinə görə, "Kosmik nal” qara dəliyinin bu qədər böyük qalaktikada yerləşməsi, Oxatan A*-nın isə nisbətən kiçik Süd Yolunda olması təsadüfi deyil.

"Biz hesab edirik ki, bu ölçülər birbaşa əlaqəlidir. Qalaktikalar böyüdükcə, mərkəzi qara dəliyə maddə yönləndirə bilirlər. Bu maddənin bir hissəsi qara dəliyi böyüdür, lakin böyük hissəsi qalaktika daxilinə nəhəng enerji axını göndərən kvazar kimi parlaq mənbəyə çevrilir. Kvazarlar qalaktikalarda qaz buludlarının sıxlaşaraq yeni ulduzlara çevrilməsinin qarşısını alır”, deyə Kollett vurğulayıb.

Tədqiqatçılar əvvəllər də "Kosmik nal” sistemində nəhəng qara dəliyin gizləndiyini ehtimal etsələr də, bu obyektin mövcudluğu və ölçüləri barədə dəqiq sübut yox idi.

"Biz qara dəliyin təsirini iki yolla aşkarladıq – o, yanından keçən işığın trayektoriyasını dəyişdirir və yerləşdiyi qalaktikanın daxili bölgələrindəki ulduzları olduqca yüksək sürətlə (təxminən 400 km/saat) hərəkət etməyə məcbur edir. Bu iki ölçməni birləşdirərək, onun mövcudluğuna tam əmin ola bildik”, deyə araşdırma müəllifi bildirib.

Braziliyadakı Rio-Qrande-du-Sul Federal Universitetinin aspirantı və araşdırmanın əsas müəllifi Karlos Melo isə qeyd edib:

"Onun aşkarlanması yalnız nəhəng qravitasiya qüvvəsi və ətrafına göstərdiyi təsir əsasında mümkün oldu. Xüsusilə maraqlı cəhət isə bu metodun bizə tamamilə passiv olduqları halda belə, bütün Kainatda gizlənmiş nəhəng qara dəlikləri aşkar etməyə və onların kütləsini ölçməyə imkan verməsidir”.

Aydın