525ci qəzet Rusiyanın hava məkanı bağlanır

Xaqani CƏFƏRLİ

Avropa Aviasiya Təhlükəsizliyi Agentliyi (EASA) Azərbaycan Hava Yollarına (AZAL) məxsus sərnişin təyyarəsinin Çeçenistan səmasında hava hücumundan müdafiə sistemləri tərəfindən vurulmasını Rusiyanın hava məkanın təhlükəli olduğunun sübutu kimi göstərərək aviaşirkətləri Rusiyanın beş şəhərinə uçuşları dayandırmağa çağırıb. EASA-nın aviaşirkətlərə uçuşları dayandırmaq üçün müəyyən etdiyi "qara siyahı"ya Rusiyanın paytaxt Moskva, Sankt-Peterburq, Yekaterinburq, Rostov və Samara şəhərləri daxildir. Demək olar ki, Uzaq Şərq istisna olmaqla Rusiyanın hava məkanın böyük hissəsi sərnişin təyyarələri üçün təhlükəli elan olunur.

EASA Rusiyaya uçuşların dayandırılmasını Ukraynaya qarşı müharibənin davam etməsi ilə əsaslandırıb. EASA-nın aviaşirkətlərə ünvanlanmış çağrışında qeyd edilir ki, mülki administrasiya ilə hərbçilər arasında zəif koordinasiya, eləcə də yanlış identifikasiya səbəbindən Rusiya səmasında mülki təyyarələrə təhlükə mövcuddur.

Qeyd edək ki, hazırda Avropa İttifaqının heç bir aviaşirkəti Rusiyaya və ya Rusiya üzərindən uçuşlar həyata keçirmədiyi üçün EASA-nın müraciəti müharibə ilə bağlı risklərə baxmayaraq, Rusiyaya uçuşlarını davam etdirən üçüncü ölkələrə aiddir. EASA-nın bu çağırışından sonra hansısa aviaşirkətin sərnişin təyyarəsi Rusiya səmasında vurulacaqsa, buna görə Rusiya ilə yanaşı, həmin aviaşirkətin məxsus olduğu ölkə də məsuliyyət daşıyacaq.

EASA-nın tövsiyəsi 31 iyul 2025-ci il tarixinə qədər qüvvədə qalacaq. Təhlükəsizlik vəziyyətindən asılı olaraq tövsiyənın müddəti uzadıla da bilər. Əgər Rusiya Ukraynaya qarşı müharibəni davam etdirsə, heç şübhəsiz, sərnişin təyyarələri üçün təhlükə qalmaqda davam edəcək.

Ukraynanın Müdafiəsi üzrə Təmas Qrupunun yanvarın 9-da Almaniyada keçirilən iclasında Böyük Britaniyanın liderlik etdiyi "dron koalisiyası" Ukraynaya 30 min dron verdiyini bəyan edib. Bütövlükdə "dron koalisiyası" Ukraynanın ildə 4 milyon drona sahib olmasına çalışır və bu istiqamətdə ciddi uğurlar var. Bundan başqa, yaxın günlərdə Ukrayna Fransadan "Mirage 2000-5" qırıcılarının ilk partiyasını alacaq. Rəsmi Paris Ukraynanın "Mirage 2000-5" qırıcılarından istifadə etməklə Ukraynanın SCALP-EG və "Storm Shadow" qanadlı raketləri ilə Rusiyanın dərinliklərinə zərbə endirməsinə etiraz etmir. Bütün bunlar o deməkdir ki, çox qısa müddətdən sonra Rusiyanın hava məkanı daha təhlükəli olacaq.

Qeyd edək ki, EASA-nın son xəbərdarlığından əvvəl yeddi xarici aviaşirkət Rusiyaya uçuşları qismən ləğv etmək qərarına gəlib. Onların arasında "Qazaq Air", "El Al", "Arab Flydubai", "Air Serbia", "Qanot Şərq" və Türkmənistan Hava Yolları var. Lakin hələ də Rusiyaya uçuşları davam etdirən şirkətlər var və belə görünür ki, dekabrın 25-də Qroznı səmasında AZAL-a məxsus "Embraer 190" təyyarəsinin vurulması son faciə olmayacaq. Nə qədər ağır olsa da, insan itkilərinə baxmayaraq, bir sıra ölkələr siyasi, şirkətlər isə iqtisadi amillərə görə Rusiyaya uçuşları davam etdirirlər.