Ailə qayğıları qadınlarda dözümlülüyü artırır, ömrü uzadır bəs kişilərdə?

Araşdırmalar göstərir ki, kişilər qadınlardan daha tez ölümlə üzləşir. Azərbaycanda da statistika bu fərqi təsdiqləyir. Belə ki, ötən il ölkədə ümumilikdə 32 436 kişi və 26 473 qadın vəfat edib. Ölüm hallarının şəhərlərə düşən payı kişilər arasında 18 577, qadınlar arasında isə 14 562 olub. Kəndlərdə isə müvafiq göstəricilər kişilər üçün 13 859, qadınlar üçün 11 911 təşkil edib. 

Bu rəqəmlər maraq doğurur: Kişilərin ölüm göstəriciləri niyə daha yüksəkdir?

Mövzu ilə bağlı News24.az-a açıqlama verən kardioloq Aynur Məmmədova bildirib ki, kişilərdə ürək-damar sistemi xəstəliklərinin yayılma tezliyi daha yüksəkdir və buna görə də ölüm halları qadınlarla müqayisədə daha çox qeydə alınır. 

Onun sözlərinə görə, ürək-damar xəstəliklərinin ölüm səbəbləri müqayisə edildikdə aydın olur ki, qadınlar təbii qocalma dövrünə - 55–60 yaşa qədər müəyyən dərəcədə qoruyucu mexanizmlərə malikdirlər:

"Bu mərhələyə qədər qadın orqanizmində xolesterinin damar divarlarında yığılması prosesinə qarşı estrogen hormonlarının qoruyucu təsiri mövcuddur. Məhz bu hormonal təsir ürək-damar patologiyalarının qadınlarda daha gec yaşlarda yaranmasına səbəb olur və onların uzunömürlülüyünü şərtləndirir. Kişilərdə isə siqaret istifadəsinin geniş yayılması damar divarlarının daha tez zədələnməsinə və zəifləməsinə gətirib çıxarır. Bu səbəbdən təbii qocalma dövrünə qədər kişilərdə ürək-damar xəstəlikləri və ölüm halları qadınlarla müqayisədə daha çox müşahidə olunur. Lakin təbii qocalma mərhələsindən sonra hər iki cinsdə ürək-damar patologiyalarının rastgəlmə tezliyi demək olarki eyniləşir". 

Həkim bildirib ki, psixofizioloji xüsusiyyətlər də ölüm statistikasına təsir göstərir: 

"Kişilər ağrılara qarşı daha həssas olur, qadınlarda isə ev, ailə və uşaq qayğıları nəticəsində formalaşan dözümlülük ağrıya adaptasiya qabiliyyətini artırır. Bu faktor da kişilərdə daha yüksək ölüm göstəricilərinin qeydə alınmasına səbəb olan amillərdən biri hesab olunur". 

Terapevt Sübhan Hacıyev isə kişilərin erkən vəfatının həyat tərzi və davranış faktorları ilə sıx əlaqəli olduğunu bildirib:

"Zərərli vərdişlər, xüsusilə siqaret və spirt istifadəsi orqanizmin bir çox xəstəliklərinə təkan verir və bu hallar kişilər arasında daha çox müşahidə olunur. Qadınlarda isə bu hallar daha azdır".

O qeyd edib ki, kişilər xəstəliklərdən həkimə daha gec müraciət etdiyindən, problemlər artıq inkişaf etmiş fazada aşkarlanır. Bundan əlavə, ağır iş şəraiti və iş qəzaları da kişilərin ölüm riskini artırır. 

Terapevt həmçinin psixi gərginlik zamanı kişilərin emosiyalarını gizlətməsi və kömək istəməməsinin də ölüm hallarına təsirini vurğulayıb.

Sübhan Hacıyev nəticə olaraq vurğulayıb ki, kişilərin ölüm hallarına doğuşdan gələn bioloji fərqliliklər, hormonal təsirlər, psixoemosional gərginlik və ağır iş şəraiti daha çox təsir göstərir və əsas rol oynayır.

Xeyrənsə Piriyeva