“Hansısa sahədə ödənişli fəaliyyət göstərmək insanı avtomatik olaraq nə ekspert edir, nə də ekspertlikdən çıxarır”

Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) sədri Məleykə Abbaszadə media nümayəndələrinə açıqlamasında bildirib ki, özünü “təhsil eksperti” kimi təqdim edənlərin əksəriyyəti əslində təhsil sahəsində ödənişli xidmət göstərən şəxsi maraqlı biznes nümayəndələridir.Sizcə, təhsil ekspertinin meyarları nə olmalıdır?Bu iddialara qatılırsınızmı?Təhsil ekspertinin biznesi olmamalıdırmı?

Məsələ ilə bağlı Bizimyol.info xəbər portalına Təhsil İşçilərinin Həmrəyliyi Alyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti Əmrah Həsənli bildirib ki, “təhsil eksperti” mövzusu əsasən müəyyən dövrlərdə, adətən ildə bir neçə dəfə mediada ön plana çıxarılır: “Bizdə “təhsil eksperti” anlayışı uzun müddətdir yanlış çərçivədə müzakirə olunur. Ekspertlik nə rəsmi vəzifədir, nə də yalnız müəyyən illərin sayına bağlanan titul. Təhsil eksperti dedikdə, təhsil sistemini anlayan, onun problemlərini analiz edə bilən, proseslərə tənqidi yanaşan və cəmiyyət üçün alternativ baxış ortaya qoya bilən şəxs nəzərdə tutulmalıdır. Bu, yalnız bir qurumda işləməklə və ya hansısa strukturun içində olmaqla məhdudlaşa bilməz.

Son illər diqqət çəkən məqamlardan biri də odur ki, “təhsil eksperti” mövzusu əsasən müəyyən dövrlərdə, adətən ildə bir neçə dəfə mediada ön plana çıxarılır. Halbuki sistemin gündəlik və daha fundamental problemləri var ki, ictimai müzakirələrdə bu məsələlərə daha çox yer ayrılması daha faydalı olardı”.

Əmrah Həsənli

Əmrah Həsənli vurğulayıb ki, problem biznesin özündə yox, onun hansı metodlarla aparılmasındadır: “Ekspertin əsas meyarı, onun dediyi fikrin məzmunudur. Sözünün arxasında elmi əsas, praktik müşahidə, sistemli yanaşma və məsuliyyət olmalıdır. Cəmiyyətə təsir edən fikirlər populizm üzərindən yox, arqument üzərindən qurulmalıdır. Əgər bir şəxs təhsil sahəsində baş verənləri düzgün oxuya, nəticələri analiz edə və real təkliflər verə bilirsə, bu, onun ekspertliyini müəyyən edən əsas göstəricidir.

Məleykə Abbaszadənin səsləndirdiyi fikirlərə qismən qatılıram, qismən isə yox. Təhsil sahəsində ödənişli xidmət göstərən şəxslərin olması faktdır və bu, qanunvericilik baxımından problem deyil. Amma ödənişli fəaliyyət göstərmək avtomatik olaraq insanı nə ekspert edir, nə də ekspertlikdən çıxarır. Problem biznesin özündə yox, həmin biznesin necə və hansı metodlarla aparılmasındadır. Əgər kimsə şəxsi maraqları naminə sistemi gözdən salır, qeyri-real vədlər verir, cəmiyyətdə yanlış gözləntilər formalaşdırırsa, bu da artıq etik və peşəkar yanaşma deyil”.

Əmrah Həsənli qeyd edib ki, təhsil sistemində etimadın qorunması üçün ilk növbədə daxili problemlər aradan qaldırılmalıdır: “Təhsil eksperti mütləq şəkildə bizneslə məşğul olmamalıdır deyə bir qayda yoxdur. Dünyada da, region ölkələrində də təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən, eyni zamanda təlim, məsləhət, tədqiqat xidməti göstərən çoxsaylı ekspertlər var. Burada əsas məsələ maraqların toqquşmamasıdır. Yəni ekspert mövqeyi şəxsi qazanc alətinə çevrilməməlidir. Ekspert fikri obyektivliyini itirirsə, o zaman istər biznesi olsun, istər olmasın, həmin mövqe etibarını itirir.

Daha vacib bir məqam isə budur ki, biz problemi yalnız kənarda axtarmamalıyıq. Əgər sistemin içində olan şəxslər öz adlarından və əvvəlki statuslarından istifadə edərək qeyri-etik fəaliyyət göstərirlərsə, bu hallara da eyni həssaslıqla yanaşılmalıdır. Təhsil sistemində etimadın qorunması üçün ilk növbədə daxili problemlər açıq şəkildə etiraf edilməli və aradan qaldırılmalıdır.

Ekspertlər ətrafında yaranan bu müzakirələrin vaxtaşırı gündəmə gətirilməsi mövzunu aktuallaşdırsa da, əsas hədəf diqqəti şəxslərdən çox, sistemin özündə mövcud olan problemlərə yönəltmək olmalıdır.

Təhsil eksperti anlayışı nə bizneslə demonizə olunmalıdır, nə də formal meyarlarla daraldılmalıdır. Əsas olan dürüst mövqe, məsuliyyətli söz və cəmiyyət qarşısında cavabdehlikdir. Bu prinsiplər qorunmadıqda, istənilən titul və ya status mənasını itirir”.

Günel Həsənova, Bizimyol.info