Icma.az
close
up
RU
Alimlər qan damarlarının formalaşmasında yeni mexanizmləri aşkar ediblər TƏDQİQAT AZƏRTAC

Alimlər qan damarlarının formalaşmasında yeni mexanizmləri aşkar ediblər TƏDQİQAT AZƏRTAC

Azertag portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Bakı, 18 dekabr, AZƏRTAC

İsveçrənin Bazel Universitetinin “Biozentrum”unda çalışan tədqiqatçılar qan damarlarının formalaşma prosesinə dair fundamental yeniliklər ortaya çıxarıblar. İki əsas tədqiqatda alimlər, damar lümeninin formalaşmasında hüceyrələrarası qarşılıqlı təsirlərin və mexaniki qüvvələrin həlledici rolunu müəyyən ediblər.

AZƏRTAC “MedicalPress” saytına istinadla xəbər verir ki, həmin kəşflər, damar xəstəliklərinin, o cümlədən anevrizmalar və periferik arterial tıxanma kimi xəstəliklərin müalicəsində yeni yanaşmaların inkişaf etdirilməsinə imkan yarada bilər.

Tədqiqatçılar balıqlar üzərində apardıqları müşahidələrdə Rasip1 proteininin damar lümeninin formalaşmasında əsas rol oynadığını aşkar ediblər. “Nature Communications” jurnalında dərc olunan ilk tədqiqatda Rasip1 proteininin iki endotel hüceyrəsi arasındakı yapışma nöqtələrində lümenin yaranmasına təsiri araşdırılıb.

Tədqiqatın birinci müəllifi Jianmin Yin, Rasip1-in yapışma nöqtələrindəki zülalları mərkəzdən periferiyaya doğru hərəkət etdirdiyini və bu hərəkətin lümenin formalaşmasına imkan verdiyini bildirib. Bu proses, hüceyrələr arasındakı yapışma nöqtəsinin içiboş bir quruluşa çevrilməsinə səbəb olur. Bu, qoz qabığının yarısına bənzər bir strukturun yaranması ilə izah edilir. Rasip1 proteininin zülal tənzimlənməsi yolu ilə hüceyrə yapışmalarının tənzimlənməsi, gələcəkdə damarların formalaşmasına təsir edən mexanizmlərin daha dərindən öyrənilməsi üçün əsas yarada bilər.

İkinci tədqiqat isə “Angiogenesis” jurnalında nəşr edilib və Heg1 və Ccm1 zülallarının hüceyrələrarası daralma qüvvələrinə təsirini araşdırıb. Bu tədqiqatın nəticələrinə əsasən, hüceyrələr arasındakı daralma qüvvələri endotel hüceyrələrinin qarşılıqlı təsirində vacib rol oynayır. Yin bildirib ki, hüceyrələr arasındakı bu qüvvələr dəqiq tənzimləndikdə hüceyrələr bir-biri ilə düzgün əlaqə qurur və bu proses damarların sağlam formalaşmasını təmin edir. Bu, hüceyrələrarası keçidlərin sabitliyini qorumaqla damarların bütövlüyünü saxlayır.

Araşdırmanın rəhbərlərindən biri olan Georq Beltinq isə vurğulayıb ki, hüceyrələrin ritmik daralması nəticəsində yaranan kiçik qüvvələr hüceyrə bağlarını sabitləşdirir və bu, damarların davamlı boru şəbəkəsi kimi formalaşmasına yardım edir. Bu prosesin tənzimlənməsi nəticəsində qüsurlu hüceyrə əlaqələri bərpa olunub və damar şəbəkəsinin struktur sabitliyi təmin edilib.

Alimlərin bu kəşfləri qan damarlarının formalaşması prosesinin dərk edilməsində yeni mərhələ yaradır.

Bazel Universitetinin “Biozentrum” tədqiqatçılarının qeyd etdiyinə görə, əgər hüceyrələr arasındakı mexaniki qüvvələrdə və ya zülal tənzimlənməsində balans pozularsa, orqanların sabit strukturu formalaşa bilmir və bu da qüsurlu qan damarlarının yaranmasına səbəb olur.

Alimlər gələcəkdə qan damarlarının əmələ gəlməsi prosesini daha ətraflı öyrənməyi hədəfləyirlər. Bu məqsədlə, biofiziki metodlardan istifadə etməklə molekulyar mexanizmləri daha dərindən tədqiq etmək planlaşdırılır. Belə tədqiqatlar damar xəstəliklərinin səbəblərini anlamaqla yanaşı, yeni müalicə üsullarının yaradılmasına imkan verəcək.

Bu elmi yeniliklər, tibb sahəsində yeni bir mərhələni göstərir. Hüceyrə mexanikasının tənzimlənməsi və zülal qarşılıqlı təsirlərinin idarə olunması vasitəsilə damarların bütövlüyünün təmin olunması, kardiovaskulyar xəstəliklərin qarşısının alınması və müalicəsində yeni yanaşmalara yol aça bilər.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:147
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 18 Dekabr 2024 04:06 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see284

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see127

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri