Alimlərdən gözlərlə bağlı yeni kəşf: Gecə korluğunun müalicəsində inqilab yarada bilər

Polşa Elmlər Akademiyasının alimləri insanın görməsində əsas rol oynayan RBP3 zülalının strukturunu təsvir ediblər.

Bu barədə Oxu.Az "Gazeta.ru"ya istinadən xəbər verir.

Alimlər aşkar ediblər ki, bu zülal A vitaminini gözün torlu qişasına çatdırmaqla yanaşı, həm də şəraitdən asılı olaraq onun formasını dəyişir və bu da onu göz xəstəliklərinin müalicəsi üçün potensial hədəfə çevirir.

Araşdırmanın nəticələri "Open Biology" jurnalında dərc olunub.

RBP3 torlu qişanın hüceyrələrarası hissəsində yerləşən qlikoproteindir. O, görmə dövriyyəsində iştirak edir və A vitamininin törəmələri olan retinoidləri işığın elektrik siqnalına çevrildiyi fotoreseptorlara çatdırır. Zülalın elmə çoxdan məlum olmasına baxmayaraq, onun dəqiq strukturu və təsir mexanizmləri qeyri-müəyyən olaraq qalırdı.

Alimlər RBP3-ü yüksək dəqiqliklə nəzərdən keçirmək üçün kiçikbucaqlı rentgen səpələnməsi də daxil olmaqla, qabaqcıl struktur analiz metodlarından istifadə ediblər. Məlum olub ki, zülal hansı retinoidlə bağlanmasından asılı olaraq, yığcamdan tutmuş uzanmış hala qədər müxtəlif formalar ala bilir. Bu plastiklik onun torlu qişa daxilində molekulların ötürülməsində dinamik rolunu göstərir.

Tədqiqatçıların sözlərinə görə, bu kəşf fotoreseptorların funksiyasının pozulduğu, proqressivləşən və sağalmaz xəstəlik olan piqmentli retinitin (gecə korluğu) müalicəsində inqilab yarada bilər. RBP3 funksiyasındakı pozulmalar əvvəllər də bu patologiyanın inkişafı ilə əlaqələndirilirdi, lakin onun strukturu haqqında yeni məlumatlar torlu qişanın degenerasiyasını yavaşlada və ya dayandıra bilən üsulların yaradılması üçün imkanlar açır.

Alimlər, həmçinin qeyd ediblər ki, RBP3 səviyyəsinin azalması korluğa gətirib çıxara biləcək daha bir yayılmış xəstəliyin - diabetik retinopatiyanın proqressivləşməsi ilə bağlıdır. Bu zülalın fəaliyyətinin stabilləşməsi, ilkin məlumatlara görə, torlu qişanın hüceyrələrinə qoruyucu təsir göstərir.