Almaniyanın Zaksenhauzen əsir düşərgəsində azərbaycanlı əsirlərə həsr edilmiş xatirə lövhəsi açılıb

Berlin, 5 may, AZƏRTAC

Mayın 4-də Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyi tərəfindən Almaniyanın Zaksenhauzen (Sachsenhausen) əsir düşərgəsində azərbaycanlı əsirlərə həsr edilmiş xatirə lövhəsi açılıb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, səfirliyin təşəbbüsü və dəstəyi ilə Azərbaycan və alman dillərində hazırlanan xatirə lövhəsi Zaksenhausen Memorial Kompleksinin divarına həkk edilib. Lövhənin rəsmi açılışı Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Nəsimi Ağayev və Zaksenhauzen Memorial Kompleksinin rəhbəri Aksel Drekol tərəfindən edilib.

Berlinin yaxınlığında yerləşən Zaksenhauzen əsir düşərgəsində 1936–1945-ci illərdə 200 mindən çox insan saxlanılıb. Onların ən azı 55 mini dəhşətli işgəncələr, dözülməz şərait nəticəsində həlak olub və ya nasislər tərəfindən amansızlıqla qətlə yetirilib. Burada məhbusların sistemli şəkildə qətlə yetirilməsi üçün qaz kameraları, güllələmə divarları və krematoriya olub. Düşərgə 1945-ci ilin aprelində sovet ordusu və Polşa hərbi birlikləri tərəfindən azad edilib.

Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyi tərəfindən Zaksenhauzen arxivlərində aparılmış araşdırmalar nəticəsində Azərbaycan əsilli məhbusların da burada saxlanıldığı aşkar edilib və Memorial Kompleks ilə xatirə lövhəsinin açılmasına dair razılıq əldə olunub.

Mərasimdə çıxış edən Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Nəsimi Ağayev Azərbaycanın faşizm üzərindəki qələbənin əldə olunmasına misilsiz töhfələrindən söz açıb. Səfir müharibədə 700 min azərbaycanlının ön cəbhədə faşizmə qarşı döyüşdüyünü, onlardan 300 mininin həlak olduğunu qeyd edib. Azərbaycanın arxa cəbhədə də misilsiz fədakarlıq göstərərək qələbənin qazanılmasında həlledici rol oynadığını qeyd edən diplomat müharibə illərində sovet ordusunun istifadə etdiyi benzinin 80 faizinin Azərbaycan neftçiləri tərəfindən istehsal olunduğunu xatırladıb.

Nəsimi Ağayev İkinci Dünya müharibəsində Almaniyadakı əsir düşərgələrində saxlanılmış azərbaycanlıların taleyinin araşdırılması və onların xatirəsinin əbədiləşdirilməsinin səfirliyin diqqət mərkəzində olduğunu vurğulayıb. Diplomat səfirlik tərəfindən ötən ilin mayında Daxau, bu gün isə Zaksenhauzen Memorial Kompleksində xatirə lövhələrinin açılmasının bu istiqamətdə həyata keçirilən sistemli işin göstəricisi olduğunu bildirib. Səfir Zaksenhauzen düşərgəsində saxlanılmış əsirlərin və onlara qarşı törədilən işgəncələrin unudulmaması üçün apardığı yorulmaz fəaliyyətə görə Memorial Kompleksin rəhbərliyinə təşəkkürünü bildirib.

Tədbirdə çıxış edən Zaksenhauzen Memorial Kompleksinin rəhbəri Aksel Drekol Zaksenhausen əsir düşərgəsinin azad edilməsindən 80 il ötməsinə baxmayaraq, burada saxlanılmış, müxtəlif işgəncələrə məruz qalmış və həyatını itirmiş bir çox məhbusun kimliyinin və taleyinin hələ də naməlum qaldığını, bu istiqamətdə araşdırmaların davam etdirildiyini bildirib. O, düşərgədə əzab çəkmiş və həlak olmuş azərbaycanlı qurbanların xatirəsinin əbədiləşdirilməsinin vacibliyini vurğulayaraq, bu baxımdan tədbirin böyük rəmzi məna daşıdığını qeyd edib.

Sonra musiqili kompozisiya təqdim olunub və xatirə şəkilləri çəkdirilib.

Elvin Mövsüm

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Berlin