Alzheimer xəstəliyi ilə mübarizə üçün ağıllı beyin hüceyrələri yaradıldı

Kaliforniya Universitetinin alimləri beyində zəhərli zülalları aşkar edib məhv edə bilən “ağıllı” mikroqliya hüceyrələrindən istifadə etməklə, Alzheimer xəstəliyi ilə mübarizə üsulunu işləyib hazırlayıblar.

Redaktor.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Cell Stem Cell" (CSC) jurnalında dərc olunub.

Mikroglia beyində sinir toxumasının qorunmasında mühüm rol oynayan immun hüceyrələridir. Yeni araşdırmada alimlər onlara amiloid lövhələrini - Alzheimer xəstəliyinə xas olan beta-amiloid yığılmasını tanımağı "öyrədib". Dəyişdirilmiş hüceyrələr lövhələri aşkar etdikdən sonra zəhərli zülalı parçalamağa qadir olan neyrolizin fermentini ifraz etməyə başladılar. Bu proses yüksək dəqiqliklə baş verib - ferment yalnız beynin təsirlənmiş sahələrinin yaxınlığında aktivləşdirilib.

Tədqiqatın müəlliflərindən biri və İrvin Kaliforniya Universitetinin professoru Metyu Burton-Cons, "biz beynin içindən işləyən və yalnız lazım olduqda işə düşən canlı, özünü tənzimləyən bioloji çatdırılma sistemi yaratdıq" deyib.

Yeni terapiya artıq Alzheimer xəstəliyi olan siçanlar üzərində sınaqdan keçirilib. O, gəmiricilərin beyinlərində beta-amiloid miqdarını azaltmağa və iltihabı azaltmağa, həmçinin neyronları və sinapsları məhv olmaqdan qorumağa kömək edib. Bundan əlavə, heyvanların qanında sinir toxumasının zədələnməsini göstərən biomarkerlərin səviyyəsi azalıb. Bu, yeni texnologiyanın nəinki xəstəliyin gedişatını yavaşlatmaq, həm də mövcud zərərləri aradan qaldırmaq üçün potensial imkanları nümayiş etdirir.

Komanda həmçinin beyin xərçəngi və dağınıq skleroz da daxil olmaqla digər xəstəliklərin modellərində dəyişdirilmiş mikroqliyaların davranışını sınaqdan keçirib. Hər iki halda hüceyrələr unikal reaksiyalar və genetik aktivlik nümayiş etdirib, bu yanaşmanın mərkəzi sinir sisteminin müxtəlif patologiyalarını müalicə etmək üçün istifadə oluna biləcəyini göstərir.

Turan İSMAYIL