Apofis asteroidinin Yerə rekord yaxın məsafədən keçməsi ilə bağlı missiyaya hazırlanır

Stokholm, 9 iyun, AZƏRTAC, Nərgiz Cəfərli

2029-cu il aprelin 13-də Apofis asteroidi Yerə cəmi 32 000 kilometr məsafədən keçəcək. Məsafənin yaxınlığına görə onu adi gözlə müşahidə etmək mümkün olacaq.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu, olduqca nadir hadisədir, çünki, bu ölçüdə obyektlər Yerə min ildən bir bu qədər yaxınlaşır.

Apofisin forması Amerika futbolu topunu xatırladır. O, uzununa dartılmış şəkildə öz oxu ətrafında fırlanaraq irəliləyir. Asteroidin uzunluğu təxminən 450 metrdir ki, bu da təxminən dörd futbol meydançasına bərabərdir. Orta diametri 340 metr təşkil edir ki, bu da təxminən Eyfel qülləsinin hündürlüyünə bərabərdir. Bu göstəricilər onu Yerə bu qədər yaxın keçən ən iri asteroidlərdən birinə çevirir.

“Bu cür hadisə yalnız min ildə bir dəfə baş verir”, – deyə Kiruna şəhərindəki Kosmik Fizika İnstitutunun (IRF) professoru Stas Barabaş qeyd edir. Onun sözlərinə görə, asteroid Cənubi Avropa, Şimali Afrika, Yaxın Şərq və Qərbi Asiya sakinləri tərəfindən adi gözlə də görünəcək və o, parlaq və sürətlə hərəkət edən ulduza bənzəyəcək.

Gələcəkdə potensial təhlükəni nəzərə alaraq, Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) alimləri Apofis asteroidini öyrənmək məqsədilə RAMSES (Rapid Apophis Mission for Space Safety – Kosmosun Təhlükəsizliyi üçün Sürətli Apofis Missiyası) adlı kosmik zondu göndərməyi planlaşdırırlar. Bu zond asteroidin fiziki quruluşunu, tərkibini və Yerin cazibəsi ilə maqnit sahəsinin təsiri altındakı davranışını araşdıracaq. Barabaş bildirir ki, Yer cazibəsi ilə qarşılıqlı təsir Apofisin orbitini dəyişə bilər və bu da gələcəkdə mümkün risklərin qiymətləndirilməsi üçün mühümdür.

RAMSES missiyası gələcəkdə Yer üçün real toqquşma təhlükəsi yaradan asteroid aşkar olacağı halda, fövqəladə vəziyyətə hazır olduqlarını göstərmək məqsədi daşıyır.

Əgər Apofis Yerə düşsəydi, qlobal fəlakətə səbəb olmasa da, lokal miqyasda dağıdıcı nəticələrə gətirib çıxarardı. Məsələn, okeana düşəcəyi təqdirdə güclü sunami yarada bilərdi. Zərbə enerjisi 2000 meqatondan çox trotil ekvivalentində qiymətləndirilir ki bu da dinozavrları məhv edən asteroidin gücündən xeyli az, lakin Tunqus meteorundan dəfələrlə güclüdür.

Alimlərin əsas məqsədi missiyanı 2028-ci ilin aprel ayına qədər hazırlayıb orbitə buraxmaqdır. Barabaşın sözlərinə görə, bu layihədə İsveç kosmik sənayesinin iştirakı həlledici rol oynayacaq.