Araz çayında çirklənmənin əsas mənbəyi Ermənistanın mədən fəaliyyəti hesab olunur

Dünyanın müxtəlif ölkələrindən, hətta Ermənistandan olan vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları bu ölkənin məsuliyyətsiz ekoloji idarəçiliyi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edərək, hökuməti bu böhrana cavab verməyə və QHT-lərlə əməkdaşlıq etməyə çağırırlar.
"Report" xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin deputatı Pərvanə Vəliyeva Ermənistanın qanunsuz dağ-mədən sənayesi fəaliyyətinin Azərbaycan çaylarını, bütövlükdə Cənubi Qafqazın ekologiyasını zəhərlənməsi barədə "Environmental Protection First" (EPF) Koalisiyası tərəfindən keçirilən brifinqdə deyib.
O qeyd edib ki, Ermənistanın Azərbaycan və digər təsirlənmiş ölkələrlə əməkdaşlıqdan imtina etməsi onun şəffaflıq və ətraf mühitin idarə olunması ilə bağlı öhdəliklərinə sadiqliyini sual altına alır:
"Vəziyyətin ciddiliyini göstərən ən narahatedici faktlardan biri də Ermənistanın Dəstəgird mədənidir. Bu mədən yaxınlıqdakı ekosistemə dağıdıcı təsir göstərmişdir. Bir zamanlar 6 min nəfərin yaşadığı Dəstəgird şəhəri indi tərk edilmiş vəziyyətdədir, orada 200-dən az insan qalıb. Xüsusilə, Bazarçay hövzəsindəki mədən fəaliyyəti nəticəsində "Haqarıçay" və Araz çaylarına ağır metallarla yüklü hissəciklərin axıdılması baş verir.
Bu fəaliyyətlərin təsiri təkcə Ermənistan və Azərbaycanda deyil, qonşu ölkələrdə, o cümlədən İranda da narahatlıq doğurur. Türkiyə "Metsamor" Atom Elektrik Stansiyasının çirklənməsi ilə bağlı məsələ qaldırıb, Gürcüstan isə Pambak çayının çirklənməsi haqqında sual verib. Bu çay Ermənistandan Gürcüstana axaraq zəhərli kimyəvi maddələr daşıyır".
P.Vəliyeva xatırladıb ki, İranın "Pəyam-e ma" adlı ekoloji qəzetində yayımlanan son hesabat Araz çayında 59 ağır metalın, o cümlədən alüminium, arsen, mis, manqan, molibden, qurğuşun və vanadiumun yüksək konsentrasiyasını göstərib:
"Bu çirklənmənin əsas mənbəyi Ermənistanın mədən fəaliyyəti hesab olunur. Çayın sahilində yaşayan əhali arasında sağlamlıq problemləri, xüsusilə də mədə xərçəngi hallarının artması müşahidə olunur. Bu ekoloji fəsadlara meşələrin genişmiqyaslı qırılması, dayanıqsız ağac kəsmə, mədənçilik və su elektrik stansiyalarının tikintisi daxildir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) Azərbaycanın qoruqlu meşələrinə ciddi ziyan dəydiyini sənədləşdirib. Bu meşələrin bəzilərində 2 min ildən artıq yaşı olan ağaclar mövcuddur. UNEP-in hesabatında həmçinin göstərilib ki, Ermənistanın işğal dövründə apardığı mədən fəaliyyəti su və torpağın ciddi çirklənməsinə səbəb olub. Oxçuçay çayında bir neçə balıq növü ölü tapılıb, digərləri isə nəsli kəsilmə təhlükəsi ilə üz-üzədir".