Arxeoloqlar Efiopiyada əvvəllər məlum olmayan avstralopitekin dişlərini tapıblar

Bakı, 14 avqust, AZƏRTAC

Efiopiyada 2,6-2,8 milyon il əvvələ aid vulkanik kül təbəqələrində 13 ədəd hominini dişi aşkar edilib.

AZƏRTAC-ın “Science” nəşrinə istinadla verdiyi xəbərə görə, tədqiqatçılar hesab edirlər ki, onların bəziləri Homo cinsinin ən erkən nümayəndələrindən birinə, digərləri isə, görünür, yeni hominini növünə aiddir ki, bu da həmin primatların mümkün birgə mövcudluğu barədə məlumat verir.

Arizona Dövlət Universitetindən paleoekoloq Key Rid bildirib: “Ya onlar resursları paylaşırdı və hər şey dinc idi, ya da onlardan biri əlverişsiz vəziyyətdə olub. Biz hələ bunu bilmirik”.

Əvvəlki tapıntılar göstərir ki, təxminən 3 milyon il əvvəl bu bölgədə avstralopitek (“Australopithecus”) cinsinə aid erkən homininilərin bir neçə növü, o cümlədən məşhur Lüsinin aid olduğu “Australopithecus afarensis” yaşayırdı.

Təxminən 2,5 milyon il əvvəldən başlayaraq, Homo cinsinin ilk homininiləri müasir insanlara daha çox oxşar xüsusiyyətlərlə fosil qeydlərində görünür. Amma arada nə verib? Bunu öyrənmək üçün Rid və onun həmkarları həmin mühüm dövrə aid vulkanik yataqların qorunub saxlanıldığı Ledi Geraru ərazisində qazıntı işləri aparıblar.

2013-cü ildə onun komandası Homo növünə aid olan 2,8 milyon illik çənə sümüyü kəşf edib və cinsin mənşəyinin təxmini vaxtını geri tarixə çəkib. 2015 və 2018-ci illərdə aparılan çöl işləri zamanı üç müxtəlif kül təbəqəsində 13 diş tapılıb. Onların təhlilinin nəticələri “Nature” jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatçıların fikrincə, ən qədim və daha gənc təbəqələrdən olan dişlər, - müvafiq olaraq 2,79 və 2,59 milyon yaşında, - həm də Homo cinsinə aiddir. Ancaq orta təbəqədən olan dişlər (2,63 milyon il) ehtimal ki, avstralopiteklərə aiddir. Bütün tapıntılar bir kilometr radiusda tapılıb.

Key Rid qeyd edib: “Biz Homo cinsimizə aid daha çox qalıq tapacağımızı gözləyirdik, lakin əvəzində avstralopitek tapdıq”.

Üstəlik, tapılan avstralopitek dişləri digər analoqları ilə müqayisədə tamamilə fərqlidir və bu, onların yeni bir növ ola biləcəyini göstərir. Əgər bu versiya doğrudursa, müasir insanlara aparan təkamül ağacı əvvəllər düşünüldüyündən daha çoxbudaqlı və mürəkkəb görünür.