Astana görüşü və regionda yeni əməkdaşlıq dövrü

2025-ci il oktyabrın 21-də Qazaxıstanın paytaxtı Astanada Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev arasında keçirilən görüş, eləcə də Azərbaycan–Qazaxıstan Ali Dövlətlərarası Şurasının ikinci iclası iki ölkə münasibətlərində yeni mərhələnin başlanğıcı oldu. Bu görüş həm ikitərəfli əməkdaşlığın dərinləşdiyini, həm də Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionlarının strateji inteqrasiyasının gücləndiyini göstərdi. Bu iclas, ikitərəfli əməkdaşlığın daha da dərinləşməsi və strateji tərəfdaşlığın gücləndirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Həmçinin, bu görüşdə iqtisadi, ticarət, enerji və nəqliyyat sahələrindəki əlaqələrin inkişaf etdirilməsi istiqamətində konkret addımlar atılması nəzərdə tutulub. Şuranın ikinci iclası, yalnız dövlətlərarası əlaqələri daha da möhkəmləndirməklə qalmayıb, eyni zamanda regional və beynəlxalq məsələlərdə həmrəyliyin artırılmasına da xidmət edir. Bu iclasda, iki ölkənin qarşılıqlı maraqlarına uyğun olan layihələrin dəstəklənməsi və yeni təşəbbüslərin həyata keçirilməsi üçün birgə fəaliyyət planlarının hazırlanması mühüm məsələlərdən biri olub. Beləliklə, Azərbaycan və Qazaxıstan arasındakı əlaqələr növbəti mərhələdə daha da intensivləşəcək və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq daha da inkişaf edəcəkdir. Xüsusi olaraq qeyd etməliyik ki, bu cür görüşlər geniş regional və beynəlxalq əməkdaşlığı gücləndirmək baxımından mühüm rol oynayır. Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etdi ki, Qazaxıstan inkişaf edir və güclənir, onun iqtisadi və siyasi uğurları bütün Türk dünyası üçün qürur mənbəyidir. Qazaxıstanın artan nüfuzu, regionda sabitlik və tərəqqi yaratmaq baxımından mühüm amil kimi dəyərləndirildi. İlham Əliyev vurğuladı ki, geniş Avrasiya regionu üzrə layihələr həyata keçirildikcə Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya vahid coğrafi məkan kimi formalaşır. Bu baxımdan Trans-Xəzər Nəqliyyat Marşrutu, Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu və enerji layihələri iki regionu daha da yaxınlaşdırır. Astana görüşü çərçivəsində enerji, nəqliyyat, rəqəmsal texnologiyalar, sənaye və mədəniyyət sahələrində bir sıra sənədlər imzalandı. Bunlara “Azərbaycan–Qazaxıstan müttəfiqlik münasibətləri haqqında Bəyanat” və Ali Dövlətlərarası Şuranın qərarları daxildir. Bu sənədlər iki ölkə arasında əməkdaşlığın hüquqi bazasını möhkəmləndirərək gələcək fəaliyyət planlarını müəyyənləşdirdi. İki ölkə arasında münasibətlər 20 illik strateji tərəfdaşlıq təcrübəsinə əsaslanır. Bu gün əlaqələr siyasi dialoqdan iqtisadi və texnoloji əməkdaşlığa, birgə layihələrə və qarşılıqlı investisiyalara keçib. Liderlər bəyan etdilər ki, ticarət dövriyyəsi iki dəfə artırılaraq 1 milyard dollara çatdırılacaq, Qazaxıstan nefti Bakı–Tbilisi–Ceyhan kəməri vasitəsilə daşınacaq, Xəzər dənizi üzərindən fiber-optik kabel çəkiləcək. Astana görüşü həm də dostluq, qardaşlıq və qarşılıqlı etimadın təntənəsi kimi yadda qaldı. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, Bakı ilə Astana arasındakı əməkdaşlıq təkcə iki ölkənin maraqlarına deyil, bütün regionun sabitliyinə və rifahına xidmət edir. O, Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində Azərbaycan–Qazaxıstan əməkdaşlığının nümunəvi xarakter daşıdığını vurğuladı. Astanada keçirilən Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclası regionda əməkdaşlığın rəmzinə çevrildi. İlham Əliyevin çıxışı Türk dünyasında birliyin və iqtisadi inteqrasiyanın gələcəyi üçün strateji mesajlar verdi. Sammitin nəticələri göstərdi ki, Azərbaycan və Qazaxıstan münasibətləri yalnız bu gün üçün deyil, həm də gələcəkdə Cənubi Qafqaz–Mərkəzi Asiya əməkdaşlığının möhkəmlənməsi baxımından mühüm rol oynayacaq. Bakı və Astana bu əməkdaşlıqla Türk dünyasında birliyin və Avrasiya inteqrasiyasının əsas dayaqlarından biri kimi gələcəyə inamla addımlayır.

İlqar İlyasov
YAP Laçın rayon təşkilatının sədri