Ay torpağı həyatı dəstəkləyə bilər..?

...Şencjendəki Honq-Konq Çin Universitetinin tədqiqatçıları Ay torpağından su çıxarmağa və ondan oksigen və yanacaq istehsal etmək üçün istifadə etməyə imkan verən texnologiya hazırlayıblar.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə New Voice yazır.

Bu kəşf Ayda həyatın təmin edilməsi və Yerdən resurs çatdırılmasından asılılığın azaldılması üçün əsas ola bilər. ...Joule jurnalında dərc edilən araşdırmada elm adamları Chang'e-5 missiyasından alınan torpaq nümunələrinin necə su mənbəyinə çevrilə biləcəyini nümayiş etdiriblər.

Nəticədə yaranan rütubət daha sonra astronavtların nəfəs aldığı karbon qazını yanacaq sintezi və oksigen istehsalı üçün əsas komponentlər olan hidrogen, eləcə də karbon monoksitə çevirmək üçün istifadə olunur.

Bunun üçün komanda fototermal strategiyadan istifadə edib: günəş işığı cəmləşərək istiliyə çevrilir, bu da CO₂ ilə dolu reaktorda kimyəvi prosesləri işə salır.

Əsas katalizator Ayda təbii su anbarlarından biri kimi tanınan mineral ilmenit idi.

Layihə rəhbəri Lu Vanqın sözlərinə görə, texnologiya əvvəlki yanaşmalara nisbətən üstünlüyə malikdir, çünki o, torpaqdan suyun çıxarılmasını və onun kimyəvi sintez üçün dərhal istifadəsini bir prosesdə birləşdirir.

Bu, enerjiyə qənaət edir və infrastrukturu sadələşdirir. Bununla belə, vədinə baxmayaraq, bu texnologiyanın Ayda istifadəsinə hələ də ekstremal şərait mane olur: böyük temperatur dalğalanmaları, intensiv radiasiya və qeyri-sabit torpaq tərkibi…

Bundan əlavə, astronavtların buraxdığı CO₂ miqdarı su, oksigen və yanacaq istehsalının tam dövrəsini təmin etmək üçün kifayət olmaya bilər.

Alimlər vurğulayırlar ki, texniki məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq Yer kürəsindən kənarda dayanıqlı həyatı dəstəkləmək sistemi yaratmaq üçün çox vacibdir.

Əli Babayev