Azərbaycan ilə Vyetnam arasında münasibətlər bütün istiqamətlər üzrə dinamik inkişaf edir

Namiq Əhmədov,

YAP Xəzər rayon təşkilatının sədri 

Azərbaycan ilə Vyetnam arasında yarım əsrdən artıq davam edən dostluq münasibətləri mövcuddur. Bu münasibətlərin əsası 1959-cu ildə Vyetnam Demokratik Respublikasının Prezidenti Ho Şi Minin Azərbaycan SSR-ə səfəri ilə qoyulub. Həmçinin, 1983-cü ildə o dövrdə SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini olan Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin Vyetnama etdiyi səfər tərəflər arasında əlaqələrin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayıb. Bu əlamətdar görüşlər, ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın təməlini təşkil edib.

Dövlət başçımız cənab İlham Əliyevin 2014-cü ildə Vyetnama etdiyi dövlət səfəri və 2015-ci ildə Vyetnam Sosialist Respublikasının Prezidenti cənab Çıonq Tan Şanqın Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə arasında əlaqələrin yeni mərhələyə qədəm qoymasına səbəb oldu. Həmin səfər çərçivəsində müxtəlif sahələri təmsil edən işgüzar dairələrin iştirakı ilə keçirilən Birinci Azərbaycan–Vyetnam biznes forumu tərəfdaşlıq üçün geniş imkanlar yaratdı. Əməkdaşlığın davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə iqtisadi, ticarət, elmi və texniki sahələri əhatə edən Azərbaycan–Vyetnam Hökumətlərarası Komissiyası fəaliyyət göstərir. Bu qurum qarşılıqlı təşəbbüslərin həyata keçirilməsi və daimi dialoqun aparılması üçün vacib platformadır. Həmçinin, iki ölkənin Xarici İşlər Nazirlikləri arasında siyasi məsləhətləşmələr də mütəmadi olaraq keçirilir və bu il aprelin ikinci yarısında növbəti görüş baş tutub. Parlamentlərarası əlaqələr də mövcuddur və hər iki ölkədə bu məqsədlə xüsusi işçi qrupları fəaliyyət göstərir. Azərbaycan və Vyetnam beynəlxalq səviyyədə, o cümlədən BMT və Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində də fəal əməkdaşlıq edir.

Azərbaycan Vyetnamla iqtisadi-ticarət sahəsində əlaqələrin genişləndirilməsinə xüsusi önəm verir. 2024-cü ildə iki ölkə arasında əmtəə dövriyyəsi 223,93 milyon dollar təşkil edib və bu sahədə daha böyük artım üçün potensial mövcuddur. Neft sahəsində də əməkdaşlıq uğurla davam edir. 2019-cu ildə “Binh Son Refinery and Petrochemical Company” ilə SOCAR arasında əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanıb. Bu sahədə tərəfdaşlıq dərin tarixi köklərə malikdir. Çünki vaxtilə Azərbaycanlı mütəxəssislər Vyetnamda neft sənayesinin formalaşmasında mühüm rol oynayıblar.

Mədəniyyət, humanitar və təhsil sahəsində əlaqələrin təməli hələ sovet dövründə qoyulub. 1955-ci ildə bəstəkar Qara Qarayev Vyetnam müharibəsinə həsr olunmuş sənədli film üçün “Vyetnam süitası” bəstələyib. Bu əsər 2023-cü ildə Hanoyda tamaşaçılara təqdim olunub. 1959–1962-ci illərdə isə rejissor Əjdər İbrahimovun təşəbbüsü ilə Vyetnamda kino məktəbi yaradılıb və onun kino sahəsində verdiyi töhfələr Vyetnam tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Belə ki, o, ölkənin ali “Əmək” ordeninə layiq görülüb. İki Ölkə arasında mədəni əlaqələr daim inkişaf etməkdədir. 2024-cü ildə Bakıda Vyetnam əsgərlərinin qəhrəmanlığına həsr olunmuş “Əfsanə yaradanlar” filminin nümayişi keçirilmişdir. Həmin il Ho Şi Minin Azərbaycana səfərinin 65 illiyi münasibətilə Bakıda Vyetnam Günləri təşkil olundu. Heydər Əliyev Fondu da Vyetnamda bir sıra mühüm layihələr həyata keçirir. 2018-ci ildə Ha Giang bölgəsində ibtidai məktəb inşa edilib. 2024-cü ilin aprelində Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Hanoya səfəri zamanı yüksək vəzifəli şəxslərlə, yaradıcı dairələrin nümayəndələri ilə və Azərbaycanda təhsil almış vyetnamlı məzunlarla görüşlər keçirib. Hanoy Ticarət və Turizm Kollecinə Fondun maliyyə dəstəyi barədə sertifikat təqdim olunub.

Əməkdaşlığın perspektivli sahələrindən biri də turizmdir. Bakı ilə Vyetnam şəhərləri arasında birbaşa hava marşrutunun açılması, mədəniyyətlərarası əlaqələrin dərinləşməsinə və turizm proqramlarının inkişafına təkan verəcək. İki ölkə müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq üçün geniş imkanlara malikdir. İqtisadi-ticarət tərəfdaşlığı yalnız iqtisadi inkişafı stimullaşdırmaqla qalmayacaq, həm də qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın davamlı əsaslarını yaradacaq.

Beləliklə, Azərbaycan ilə Vyetnam arasında münasibətlər bütün əsas istiqamətlər üzrə dinamik şəkildə inkişaf edir. Vyetnam Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi cənab Lamın Azərbaycana səfəri, onun bu vəzifədə ilk xarici səfəri olmaqla, böyük siyasi əhəmiyyət daşıyır. Bu səfər ikitərəfli əlaqələrin dərinləşdirilməsinə və yeni əməkdaşlıq sahələrinin müəyyənləşdirilməsinə töhfə verəcək. Bununla yanaşı, partiyalararası dialoqun inkişafı da mühüm əhəmiyyət daşıyır. Yeni Azərbaycan Partiyası ilə Vyetnam Kommunist Partiyası arasındakı münasibətlər yüksələn xətlə inkişaf edir. Gözlənilən səfər də bu əlaqələrin yüksək səviyyəsini təsdiqləyəcək.