Icma.az
close
up
RU
Azərbaycanda orqan transplantasiyasında ilk: Mafiya hərəkətə keçə bilərmi?

Azərbaycanda orqan transplantasiyasında ilk: Mafiya hərəkətə keçə bilərmi?

Turkstan.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Ötən günlərdə Səhiyyə Nazirliyi Azərbaycanda ilk dəfə meyit donorun orqanlarının transplantasiya edildiyini açıqladı.

Kliniki Tibbi Mərkəzdə müalicə alan pasiyentə beyin ölümü diaqnozu qoyulub və onun orqanlarının transplantasiyasına ailəsi razılıq verib.

Meyit donordan götürülmüş qaraciyər hepatit B və hepatit D-yə görə qaraciyər sirrozundan əziyyət çəkən, canlı donoru olmayan 23 yaşlı Şərifova Mənzər Yaşar qızına köçürülüb. Gözün buynuz qişası isə iki resipiyentə transplantasiya edilib. Beləliklə, ölkəmizdə ilk meyit donordan üç nəfər şəfa tapıb.

Bu əməliyyatlar yalnız ölkəmizdə deyil, həmçinin Qafqaz regionunda ilk dəfə meyit donordan alınan orqan transplantasiyası kimi tarixə düşüb. Amma məsələnin nəzarətdə saxlanılmalı olan problemli tərəfləri də var.

Heç kimə sirr deyil ki, dünyada orqan alveri ilə məşğul olan qruplaşmalar mövcuddur. Bu konteksdən məsələyə yanaşanda suallar meydana çıxır. Meyit orqanlarının köçürülməsində hansı real risklər var? Vəsiyyət edən şəxsin məlumatlarının kiminsə əlinə keçməsi və həmin adama qarşı qəsd ehtimalı, orqan mafiyasının prosesə müdaxiləsi nə dərəcədə realdır? Bütün bu məsələlər mövcud qanunvericilikdə necə tənzimlənir?

Mövzu ilə bağlı Teleqraf-ın suallarına cavab verən Orqan Donorluğu və Transplantasiya üzrə Koordinasiya Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri, fəlsəfə doktoru, həkim-reanimatoloq Yeganə Abbasova bildirib ki, beyin ölümü diaqnozu qoyulduqdan sonra 12 və ya 24 saat gözləmək şərtdir.

Onun sözlərinə görə, insanda beyin ölümü onun birincili və ikincili zədələnməsi zamanı baş verir.

"Əgər birincili beyin zədələnməsi səbəbindən, məsələn, beyinə qansızma, beyin travması, meningitdən beyin ölümü gerçəkləşibsə, 12 saatdan sonra təkrar bütün testlər aparılır. Əgər ikincili səbəb - karfiopulmonar resussitasiyadan sonra baş verən anoksik beyin zədələnməsi zamanı, yəni hipokalemiya, hipotermiya kimi digər metobolik səbəblərdən beyin hüceyrələri oksigensiz qalıbsa və onlarda geridönməz dəyişikliklər baş veribsə, onda 24 saat gözlənilir. İkinci dəfə testlər aparılır", - deyə Y. Abbasova əlavə edib.

O, Azərbaycanda ilk dəfə meyit donor olan şəxsdə neçənci dərəcəli beyin ölümünün baş verdiyini açıqlaya bilmədiyini deyib:

“Bu, Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən məxfi saxlanılmalı məlumatdır. Amma onu deyə bilərəm ki, həmin şəxsdə 2 dəfə beyin ölümü təsdiq olunub. İkinci dəfə beyin ölümü təsdiq olunduqdan sonra ailə ilə danışıldı və onlardan razılıq alındı. Əlbəttə, ailəni düzgün istiqamətləndirmək, həqiqətən də, donor orqanların sırada olan xəstələrə köçürülməsini anlatmağın böyük əhəmiyyəti var".

Xatırladaq ki, Yeganə Abbasova bu yaxınlarda Teleqraf-a müsahibəsində ölkəmizdə bu il meyit orqan transplantasiyasının gerçəkləşəcəyinə inandığını demişdi.

"Bəli, mən buna inandığımı söyləmişdim. Şükürlər olsun ki, Azərbaycanda belə humanist, şəfqətli, böyükürəkli insanlar var. O insanların verdiyi qərarla gözləmə növbəsində olan şəxslərin evində sevinc zəngi çalındı. O şəxslərin uyğun donorları və ümidləri də yox idi. Təsəvvür edin ki, o ailələrə kimsə şad xəbər verdi ki: “Orqan var və uşağınız şəfa tapacaq. Bu, inanılmaz hissdir", - deyə o əlavə edib.

Y.Abbasova qətiyyətlə bildirib ki, meyit donor orqanlarının paylanılmasında heç bir əyrilik ola bilməz:

“Canlı donorlarda insan alverinə yol verilir, bu, bütün dünyada var. Amma meyit donor orqanlarının paylanılmasında bu, heç vaxt mümkün deyil. Çünki heç kimin nə vaxt öləcəyi bilinmir. Xəstə şəxs süni tənəffüs aparatına qoşulmasa, həmin an onun ürəyi çalışacaqmı, çalışmayacaqmı, orqanları hipoperfuzyona düşəcəkmi, bunu heç kəs öncədən bilə bilməz".

O bildirib ki, məhz bu səbəbdən beyin ölümü gerçəkləşəndən sonra orqanların paylanması tamamilə qanuni şəkildə və aşkarlıq şəraitində baş tutur.

"Gözləmə siyahısında olan insanlar vahid informasiya sistemindədir. Burada, ümumiyyətlə, insan faktoru yoxdur, elektron sistemdir. Elektron sistem özü seçim edir: qan qrupuna və digər analizlərə uyğun olan ilk beş xəstə seçilir. Daha sonra həmin xəstələrin həkimlərinə xəbər verilir. Həmin an hansı gələ bilirsə və hansını həmin an əməliyyat edə bilirlərsə, o xəstə çağırılır", - deyə Y.Abbasova vurğulayıb.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:137
embedMənbə:https://www.turkustan.az
archiveBu xəbər 26 Fevral 2025 17:24 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see240

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see229

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see147

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see140

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see136

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see126

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see125

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see122

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see121

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri