Bakı Moskva ilə barışdı, İrəvanda 4 ölkəyə qarşı hərəkətə keçdi: Köçəryan Sərkisyan detalı

Azərbaycan yaxın qonşuları olan İran və Rusiya ilə münasibətlərini tədricən normallaşdırır. Tehran artıq bir müddətdir Bakı ilə təhdid dilində danışmır, irəli sürülən şərtləri qəbul edir. Səfirliyimizə hücum edən terrorçu, Azərbaycanın israrlı tələbi ilə edam olundu. Eyni zamanda, iki ölkə arasında iqtisadi sahədə də ciddi layihələr həyata keçirilir.

Rusiya ilə münasibətlərdə də müsbət dönüş müşahidə olunur. Prezident İlham Əliyevlə rusiyalı həmkarı Vladimir Putin arasında Düşənbədə baş tutan görüşdən sonra bir sıra problemlərin aradan qalxacağı gözlənilir.

Ermənistanla sülh danışıqları müsbət istiqamətdə irəliləyir. Bundan əlavə, Mərkəzi Asiya respublikaları, Türkiyə, Pakistan və digər regional oyunçularla münasibətlər yüksək səviyyədədir.

Bütün bu proseslər Cənubi Qafqazda və xüsusilə Azərbaycanda hansı yeni mərhələnin başlandığını göstərir? Qarşıdakı dövrdə hansı xoş sürprizlərin şahidi olacağıq?

Globalinfo.az-a danışan analitik Aqşin Kərimov deyib ki, Azərbaycan regional və beynəlxalq oyunçuların strategiyasını özünün milli təhlükəsizlik maraqlarına uyğunlaşdırmağı yaxşı bacarır:

“Bu, Prezident İlham Əliyevin eksklüziv diplomatik-siyasi və geosiyasi qabiliyyəti ilə mümkün olur. Azərbaycan Ermənistanla münasibətləri regional sülhün qurulmasını təmin edən plan kimi təklif edir və bununla aktorlar üzərində öhdəliklər yaranır. Rusiya, İran kimi oyunçuların Azərbaycanla yaxınlaşmağı prioritetləşdirməsi Bakının oyunçuluq qabiliyyətinin həmin dövlətlərin daxili siyasətinə göstərdiyi təsirlər fonunda da təhlil oluna bilər. Yəni Azərbaycan regional arxitekturanı müəyyənləşdirən faktorları ona rəqib cəbhədə dayanan dövlətlərin daxili hərbi-siyasi elitasına proyeksiya etməyi qismən bacarır. Bu, misal üçün İranda Azərbaycanla əlaqədar mühafizəkar dairələrlə liberal düşərgə arasındakı müzakirələrdə, İlham Əliyevin portretlərinin küçələrdə qaldırılmasında özünü göstərir.

Lakin bu areal getdikcə genişlənir. Vladimir Putinin AZAL təyyarəsinin vurulmasına görə təqsirkarları müəyyənləşdirmək üçün təmizləmə əməliyyatına başlayacağı İlham Əliyev qətiyyətinin Rusiya dövlət aparatına sirayətedici əlamətlərini fraqmentləşdirir”.

Aqşin Kərimov

Analitikin sözlərinə görə, Azərbaycan eyni zamanda İran, Rusiya, Fransa, ABŞ kimi aktorların Ermənistan daxilində formalaşdırdığı institut və ya hərəkatları da neytrallaşdırmağı sürətlə icra edir:

“Bu qabiliyyət Ermənistandakı seçkinin nəticələrindən sonra daha da böyüyə bilər. Ehtimalla Vladimir Putin bunu Rusiya-Azərbaycan əlaqələrindəki regional maraqların çərçivəsinə daxil etməyi hədəfləyir. Lakin Azərbaycan Ermənistan daxilində özünün üstünlüklərini dayanıqlı edən fərqli strateji muxtariyyət axtarır. Bu məqam Moskvanı Bakı ilə üz-üzə qoyur. Üstəlik, Azərbaycan və Ermənistan arasında paraflanmış sülh sazişinin mətninə əsasən, tərəflər qarşılıqlı sərhədə hər hansı üçüncü tərəfin qüvvələrini yerləşdirməmək barədə öhdəlik götürüblər.

Bu amil Avropa İttifaqı Monitorinq Missiyasının Azərbaycanla sərhəddən çıxarılmasını şərtləndirir. Başqa tərəfdən isə Rusiyanın 102-ci bazasının Ermənistandan çıxarılması bu maddənin təsiri altına düşə bilər. Güman ki, Azərbaycanla Rusiyanı yol ayrıcına gətirən məqamlardan biri də bununla bağlıdır.

Lakin bütün bunlar Bakı-Moskva xəttində əməkdaşlıq xətlərini inkar etmir. Bu xətlər indi ABŞ-Azərbaycan strateji tərəfdaşlığına və Prezident Donald Trampın vasitəçiliyi ilə Ermənistanla əldə edilmiş razılıqların konteksində qiymətləndirilə bilər. Bunların fonunda isə rəsmi Bakının Ermənistanın keçmiş prezidentləri Robert Köçəryan və Serj Sərkisyanı ədalət mühakiməsi önünə çıxarılması şərtləri gücləndirilmiş ritorika kimi gündəmə gələ bilər. Ehtimalla Azərbaycan Rusiya ilə Ermənistanda əməkdaşlıq imkanlarını Köçəryan və Sərkisyanın həbsi kontekstində irəli sürəcək. Bakı bunun üçün Rusiyadan tələb edə bilər ki, Kreml Ermənistanda himayə etdiyi anti-Azərbaycan qüvvələr üzərindən kölgəsini çəksin. Bu, baş verəcəyi təqdirdə, Robert Koçaryanla Serj Sarkisyanın ədalət önünə çıxarılmasına münbit şərait yaranacaq. Ancaq hələlik Azərbaycan Ermənistandakı seçki rejimini diqqətlə izləyir və onun nəticələri regionda açıq qalan məsələlərə yanaşmaları təzələyəcək”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az