Bakı və Moskva arasında söz davası qızışır

Azərbaycan-Rusiya gərginliyi AZAl mülki təyyarəsinin Rusiya tərəfindən vurulması ilə bağlı yenidən alovlanır. Söz döyüşünün bu raundu şəxsi hücumlardan ibarətdir ki, bu da hər iki tərəfin geri çəkilməsini çətinləşdirə bilər və beləliklə, ikitərəfli münasibətlərin pozulması riski artır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə Eurasia.net yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Qazaxstanlı müstəntiqlərin dekabrın 25-də göyərtəsində olan 67 nəfərdən 38-nin öldüyü qəza ilə bağlı ilkin nəticələrin açıqlanmasından sonra mübahisə yenidən canlanıb. Məxsusi Rusiyanı ittiham etmədən təyyarənin təyinat yeri olan Qroznı üzərində səmada “xarici” metal obyektlərlə toqquşması onun əməliyyat sistemləri üzərində nəzarəti itirməsinə səbəb olduğu ilkin hesabatda qeyd edilib.
Həmin hesabat, ümumiyyətlə, Rusiya HHMS-nin zenit atəşi nəticəsində təyyarənin ciddi şəkildə zədələndiyinə dair Azərbaycanın versiyasını dəstəkləyir. Rusiya isə Azərbaycan tərəfinin irəli sürdüyü məsuliyyəti öz üzərinə götürmək, qurbanlara və onların ailələrinə təzminat ödəmək tələbindən qəti şəkildə imtina edib.
Azərbaycan fevralın 5-də yumşaq güc tətbiqi üçün Rusiyaya məxsus “Rossotrudniçestvo”nun Bakı ofislərini bağlayıb. Bakının bu addımı gərginliyi artırıb. Azərbaycanın bu addımı Rusiyanın qəzaya sahib olmaq istəməməsindən narazılığının siqnalı kimi şərh edilib. Azərbaycan əlavə olaraq qəza ilə bağlı ədalət axtarmaq üçün beynəlxalq məhkəməyə müraciət etməyi planlaşdırır.

Qəzadan əvvəl Azərbaycan-Rusiya münasibətləri möhkəm görünür və özünü strateji tərəfdaş elan edən güclü şimal-cənub ticarətindən faydalanırdı. Hər iki tərəf, ehtimal ki, regionda Qərbin təsirinə qarşı çıxmaq üçün oktyabr ayında təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığı gücləndirib. Ancaq qəzadan sonra yeddi həftə ərzində əlaqələr inanılmaz sürətlə qırılıb.
“Rusiya ilə dialoq üçün qapılar açıq qalır. Moskva açıq şəkildə günahını etiraf etməli və məsuliyyəti öz üzərinə götürməlidir. Əks halda, Bakı növbəti addımlara hazırdır”, - Azərbaycanın rəsmi xəbər agentliyinin yaydığı xəbərdə deyilir.
Qapı açıq ola bilər, amma görünən odur ki, Rusiya tezliklə qapıdan içəri keçəcək. Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov fevralın 7-də jurnalistlərə bildirib ki, Rusiya lideri Vladimir Putin qəza ilə bağlı əlavə şərh vermək fikrində deyil.
Rusiyanın müxtəlif məmurları Bakıya şifahi “kərpiclər” ataraq, barmaq silkələyib sərt ifadələr işlətməklə yanaşı, Azərbaycan rəsmilərini məsələni həll etməyə səsləyiblər.
Rusiyanın keçmiş baş nazirinin nəvəsi və “Rossotrudniçestvo”nun hazırkı rəhbəri Yevgeni Primakov Bakının təyyarə qəzasına reaksiyasını “həddən artıq emosional” adlandırıb və ümid etdiyini bildirib ki, Bakı tezliklə “bu emosiyaları dayandıracaq və adekvat, sağlam həll yolu tapılacaq”.
Dövlət Dumasında MDB məsələləri üzrə Kremlin nümayəndəsi Konstantin Zatulin birbaşa Əliyevi hədəfə alıb, Rusiyanı onu yerinə oturtmağa çağırıb və onun liderlik qabiliyyətini şübhə altına alıb. Fevralın 6-da RTVI agentliyi Zatulindən sitat gətirib: “Azərbaycanın “ambisiyaları o qədər qabarıqdır ki, o, özünü “Rusiyanı ələ sala bilər” kimi hiss edir”.
Dövlət Dumasının nümayəndələri Rusiyada qanuni yaşayan Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı cavab tədbirləri tətbiq etməklə, o cümlədən onları Ukrayna müharibəsində xidmətə cəlb etməklə, habelə ölkədəki Azərbaycana məxsus müəssisələri müsadirə etməklə hədələyiblər.
Təyyarə qəzasından sonra ilk günlərdə Rusiyanı açıq şəkildə tənqid edən İlham Əliyevin internet saytında dünya ölkələrinin liderlərindən gələn başsağlığı məktubları dərc etməkdə davam edir.
Bununla belə, bəzi dövlət qurumları rus siyasətçilərinin ünvanına istehzalı və gülünc ifadələrlə cavab verməyə başlayıblar.
“Azərbaycan heç kimdən asılı olmayaraq, hər kəslə əməkdaşlığa açıqdır, lakin bu cür davranışı qəbul etmir”, - hökumətlə əlaqəli Caliber.az saytının dərc etdiyi şərhdə deyilir.
Sayt Rusiyanın hədələrinə belə cavab verir:
“Azərbaycanda heç vaxt Rusiya rəhbərliyinə və rus xalqına qarşı hücum olmayıb. Bununla belə, Kremlə yaxın olan təbliğatçıların hazırkı ritorikası Rusiyanın hakim dairələrində baş verənlər barədə yenidən düşünməyə ciddi əsas verir”.
Y. QACAR