Bu 6 əlamət varsa, tez və sürətli qocalırsız Diqqət!
Medicina saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.
Daha sürətli qocalmağınızın bəzi görünən əlamətləri var.
Hətta onların xərçəngin inkişaf riski ilə birbaşa əlaqəli olduğu da bildirilir.
“Medicina” xəbər verir ki, sürətlənmiş qocalma sadəcə “bir neçə qırış” və ya zəifləmə deyil.
Bu terminlə, sağlamlıq mütəxəssisləri lazım olduğundan daha tez görünən fizioloji, idrak və psixoloji dəyişikliklərin bütün kompleksini başa düşürlər.
Mütəxəssislər sürətli qocalmanın bir neçə ümumi səbəbini müəyyən edirlər:
xroniki stress və tükənmişlik;
keyfiyyətli yuxu və istirahət olmaması;
qida çatışmazlığı (məsələn, protein, vitamin və antioksidant çatışmazlıqları);
oturaq həyat tərzi;
ətraf mühit amilləri (ətraf mühitin çirklənməsi və toksinlərə məruz qalma);
psixi xəstəliklər (depressiya və narahatlıq pozğunluqları);
siqaret, alkoqoldan sui-istifadə və digər pis vərdişlər.
Qeyd etmək lazımdır ki, psixoloji vəziyyət bədəndəki bioloji proseslərə birbaşa təsir göstərir. Məsələn, xroniki stress, iltihabı və hüceyrələrin, o cümlədən neyronların məhvinə kömək edən bir hormon olan kortizolun istehsalını sürətləndirir.
Sürətlənmiş qocalmanın əlamətləri
1. Əzələ kütləsinin və gücünün itirilməsi
Əgər pilləkənləri qalxmaqda çətinlik çəkirsinizsə, yorğunluq hiss edirsinizsə, əllərinizdə titrəmə və ya tarazlıqda çətinlik hiss edirsinizsə, bu, vaxtından əvvəl qocalma ilə birbaşa əlaqəli olan sarkopeniyanın əlaməti ola bilər.
Daxili xəstəliklər həkimi Chris Vercammenin sözlərinə görə, əzələ kütləsi koordinasiya və sabitliyin qorunmasında əsas rol oynayır. Onun itməsi düşmə riskini artırır.
2. Düşmə riskinin artması
Aradabir yıxılma qəza ola bilər, ancaq müntəzəm olaraq, xüsusən də xəsarətlərlə yıxılırsansa, bu xəbərdarlıq əlamətidir. Yaşlı yetkinlərdə tez-tez yıxılmalar hərəkət qorxusuna və sosial izolyasiyaya səbəb olur.
Professor və daxili xəstəliklər, geriatriya, endokrinologiya və maddələr mübadiləsi üzrə mütəxəssis Nauşira Pandya qeyd edir ki, bunun arxasında həm xarici amillər (işıqlandırma, qeyri-bərabər döşəmə), həm də daxili amillər (dərmanların yan təsirləri, görmənin pisləşməsi və ya nevroloji pozğunluqlar) ola bilər. Sonuncuya xüsusi diqqət yetirilməlidir və bir nevroloq və ya geriatr tərəfindən yeriş və tarazlığın qiymətləndirilməsindən keçmək mütləqdir.
3. Koqnitiv uğursuzluqlar
Yaddaşın zəifləməsi, diqqəti cəmləməkdə çətinlik, unutqanlıq və sözləri tapmaqda çətinlik - bütün bunlar koqnitiv geriləmənin və ya demansın erkən əlamətləri ola bilər. Bu cür pozğunluqlar narahatlıq, əsəbilik və nəzarəti itirmə hissinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə nöropsikoloji testlərdən keçmək və koqnitiv təlimə başlamaq pis fikir olmaz.
4. Özünə qulluq etmək qabiliyyətinin azalması
Gündəlik fəaliyyətlər (geyinmək, yemək hazırlamaq, maliyyəni idarə etmək) getdikcə çətinləşdikdə, buna məhəl qoymamaq olmaz. Funksional itki özünə dəyər hissini azaldır və acizlik hissinə səbəb olur.
5. Tibbi yardım üçün tez-tez müraciətlər
Əgər siz və ya yaxınlarınız təcili yardıma getdikcə daha çox müraciət edirsinizsə, bu, bədənin stress və gərginliyə qarşı ümumi müqavimətinin azaldığını göstərə bilər. Xroniki xəstəliklərin və tez-tez xəstəxanaya yerləşdirmənin "kövrəklik sindromu"na səbəb ola biləcəyini başa düşmək vacibdir, bu vəziyyət hətta kiçik səylərin ciddi sağlamlıq nəticələrinə səbəb olur.
6. Dərinin sürətli qocalması
Dəri elastikliyini itirirsə, piqment ləkələri və qırışlar vaxtından əvvəl görünürsə, bu hüceyrə səviyyəsində sürətlənmiş qocalmanın vizual markeri ola bilər.
Bundan əlavə, bu simptomlar qaraciyər, susuzlaşdırma və bərpaedici qabiliyyətlərin ümumi azalması ilə bağlı problemləri göstərə bilər.
Sürətlənmiş qocalma təkcə həyat keyfiyyətinin pisləşməsi ilə deyil, həm də onkoloji xəstəlik ehtimalı ilə əlaqələndirilir.
Aygün Musayeva


