“Bu, cəmiyyətin mənəvi dəyərlərinə qarşı yönəlmiş təhdiddir” Elçin Mirzəbəyli

“Öncə Azərbaycan Respublikasında insan alverinə qarşı mübarizə sahəsində aparılan sistemli və məqsədyönlü fəaliyyətə görə Milli Koordinatora, Daxili İşlər Nazirliyinə, Dövlət Miqrasiya və Sərhəd Xidmətlərinə, eləcə də digər aidiyyəti dövlət strukturlarına təşəkkürümü bildirirəm.
İnsan alveri insan ləyaqətinin, hüquq və azadlıqlarının kobud şəkildə pozulmasına səbəb olan ağır cinayətdir. Bu yalnız fərdi deyil, eyni zamanda milli təhlükəsizliyə və cəmiyyətin mənəvi dəyərlərinə qarşı yönəlmiş ciddi təhdiddir. Azərbaycan bu sahədə hüquqi və institusional baza formalaşdırmış, milli və beynəlxalq öhdəliklərə uyğun şəkildə fəaliyyəti təmin edib. Lakin yeni geosiyasi dəyişikliklər, əmək miqrasiyası, rəqəmsal texnologiyaların sürətli inkişafı və münaqişələr yeni çağırışlar yaradır və insan alverinə qarşı mübarizədə daha çevik, qabaqlayıcı yanaşmaları zəruri edir”.
Xalqcəbhəsi.az xəbər verir ki, bunu Ədalət, Hüquq, Demokratiya (ƏHD) Partiyasının sədr müavini, millət vəkili Elçin Mirzəbəyli parlamentin bu gün keçirilən plenar iclasında İnsan alverinə qarşı mübarizə üzrə Milli Koordinatorun 2024-cü ildə Azərbaycan Respublikasında insan alverinə qarşı mübarizəyə dair məlumatının müzakirəsi zamanı deyib.
Elçin Mirzəbəyli əlavə edib ki, bu baxımdan, qanunvericilik və institusional təkmilləşmə ilə bağlı bəzi fikirlərimi diqqətinizə təqdim etmək istəyirəm:” Zənnimcə, Cinayət Məcəlləsinə insan alverinin spesifik formaları – məcburi evlilik, reproduktiv istismar və digər bu kimi məqamlar ayrıca cinayət tərkibi kimi daxil edilməlidir. Uşaq alveri və istismarı ilə bağlı cinayət məsuliyyəti daha sərt və çəkindirici xarakter daşımalıdır. İnsan alverinə yardım edən və ya ondan qazanc götürən hüquqi şəxslərin məsuliyyəti konkretləşdirilməli, ciddi hüquqi mexanizmlərlə tənzimlənməlidir. Qurbanların hüquqlarını pozan fiziki və hüquqi şəxslərə qarşı inzibati sanksiyalar sərtləşdirilməli, əmək və miqrasiya münasibətlərində istismarın qarşısını alan mexanizmlər gücləndirilməlidir.
"İnsan alverinə qarşı mübarizə haqqında" Qanunda qurban anlayışı genişləndirilməli, daxili insan alveri xüsusi hüquqi kateqoriya kimi tanınmalı, erkən nikahlar, məcburi əmək və sosial istismarla bağlı ayrıca bölmələr əlavə olunmalıdır.
Reabilitasiya və sosial müdafiə tədbirləri, hüquqi və psixoloji dəstək mexanizmləri qanunvericilikdə dəqiq şəkildə əks olunmalı, bu sahədə qeyri-peşəkar müdaxilələrin qarşısı alınmalıdır.
Hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları, sərhədçilər və əmək müfəttişləri üçün ixtisaslaşdırılmış təlimlər mütəmadi təşkil olunmalı, ilkin identifikasiya və müdaxilə prosedurları standartlaşdırılmalıdır.
Regionlarda sığınacaq və reabilitasiya mərkəzlərinin şəbəkəsi genişləndirilməli, onların davamlı maliyyələşməsinin təmin olunması istiqamətində imkanlar nəzərdən keçirilməlidir.
Qurbanlara pulsuz hüquqi yardım, psixoloji xidmət və sosial reinteqrasiya tədbirləri vahid dövlət mexanizmi çərçivəsində daha sistemli şəkildə həyata keçirilməlidir.
Məlumatların mərkəzləşdirilmiş və inteqrasiya olunmuş elektron bazası yaradılmalı, dövlət qurumları arasında informasiya mübadiləsi rəqəmsal əsasda və vahid platforma üzərindən təşkil olunmalıdır.
Transmilli insan alveri ilə mübarizədə readmissiya, qurban mübadiləsi və istintaq əməkdaşlığı üzrə beynəlxalq hüquqi bazanın əhatə dairəsi genişləndirilməli, xüsusilə xaricdə işləyən vətəndaşlarımızın hüquqları diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır.
Rəqəmsal platformalar və sosial şəbəkələrdə insan alveri risklərinə qarşı texnoloji nəzarət alətləri tətbiq olunmalı, qanunvericilikdə bu sahəyə dair konkret mexanizmlər müəyyən edilməlidir.
Təhsil müəssisələrində insan alveri ilə mübarizəyə dair kurikulumlar hazırlanmalı, gənclər arasında maarifləndirmə və profilaktik tədbirlər davamlı olaraq həyata keçirilməlidir.
Xaricdə işə düzəltmə fəaliyyəti göstərən vasitəçi agentliklər lisenziyalaşdırılmalı və ciddi nəzarət rejiminə tabe edilməli, qeyri-qanuni vasitəçilik fəaliyyəti sərt cinayət məsuliyyəti yaratmalıdır.
Əziz həmkarlar,
İnsan alverinə qarşı mübarizə yalnız hüquqi sənədlərlə deyil, onların səmərəli tətbiqi, daha geniş monitorinq və ictimai nəzarət mexanizmləri ilə təmin olunduğu zaman daha effektiv ola bilər. Bu günədək sözügedən sahədə göstərilən fəaliyyət də bunu sübuta yetirir. İnsan alverinə qarşı mübarizənin səmərəliliyinin artırılması cəmiyyət qarşısında mənəvi borcumuz və gələcək nəsillər qarşısında cavabdehliyimizdir. Bu işdə bütün aidiyyatı qurumlara uğurlar arzulayıram”.