Bullinqə qarşı sivil və yaradıcı addım atıldı

Fləşmob vasitəsilə uşaqlar sosial ədalət və vətəndaşlıq şüurunu gücləndirir

Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı

Uşaqların sağlam inkişafı – təkcə onların fiziki sağlamlığı deyil, eyni zamanda mənəvi, sosial və emosional baxımdan formalaşmaları ilə birbaşa əlaqəlidir. Bu inkişaf məktəbdə qazanılan akademik biliklərdən daha geniş bir spektri əhatə edir. Müasir pedaqoji və sosioloji yanaşmalar göstərir ki, uşaqların sosial bacarıqlarının, özünüifadə imkanlarının və vətəndaşlıq məsuliyyətinin inkişafı, onların cəmiyyətə inteqrasiyasında həlledici rol oynayır. Məhz bu baxımdan yaradıcı və sivil təşəbbüslər – o cümlədən fləşmob tipli ictimai tədbirlər – əvəzsiz tərbiyə platformasına çevrilir.

Xatırladaq ki, bu günlərdə Qazax şəhərinin mərkəzi küçələrindən birində qeyri-adi, lakin dərin mənaya sahib olan bir səhnə baş verib. Qazax şəhəri 3 nömrəli tam orta ümumtəhsil məktəbinin şagirdləri Elm və Təhsil Nazirliyinin VIII Qrant Müsabiqəsinin qalibi olduqları “Mən qorxuya qalib gəldim” layihəsi çərçivəsində bullinqə qarşı sivil və yaradıcı fləşmob aksiyası keçiriblər. 

Tədbir sadəcə vizual baxımdan maraqlı deyil, həm də təhsil və sosiallaşma baxımından yüksək dəyərə malikdir. Aksiya çərçivəsində şagirdlər öz əlləri ilə dizayn etdikləri köynəklər, papaqlar və plakatlarla küçəyə çıxaraq maarifləndirici çağırışlar səsləndiriblər. Əllərini birləşdirərək həm mahnı oxuyan, həm də rəqs edən uşaqlar, cəmiyyətə həmrəylik və birgə mövqe nümayiş etdiriblər.

Təhlükəsizlik tədbirləri polis əməkdaşları tərəfindən təmin olunmuşdu ki, bu da uşaqların özlərini güvənli hiss etməsi və sərbəst ifadə edə bilməsi baxımından müstəsna əhəmiyyət daşıyır.

Layihənin rəhbəri Nailə Əfəndiyeva tədbirin mahiyyətini belə izah edib: “Uşaqlar bu aksiyada həm özlərini ifadə etdilər, həm də real həyatda sosial ədalətsizliklərə qarşı necə mübarizə aparmağın yollarını öyrəndilər. Onların psixologiyasına bu cür çıxışlar çox müsbət təsir edir”.

Onun sözlərinə görə, tədbir təkcə sosial məsuliyyət hissini aşılamaqla kifayətlənməyib, eyni zamanda uşaqlarda liderlik, təşəbbüskarlıq, ictimaiyyət qarşısında çıxış etmə və öz fikrini mədəni şəkildə bildirmə bacarıqlarını gücləndirib.

Fləşmob aksiyası həmçinin uşaqların fiziki və emosional inkişafı baxımından da mühüm rol oynayıb. Rəqs, hərəkət və ictimai performanslar uşaqlarda motor bacarıqlarının inkişafına, özünəinamın artmasına və stresin azalmasına şərait yaradır. Belə tədbirlər, xüsusilə məktəbyaşlı uşaqların emosional ifadə bacarıqlarını genişləndirir və sosial narahatlıqları aradan qaldırır.

Təlimçi Şəlalə Məhərrəmova layihə boyunca şagirdlərlə birgə çalışaraq onların təşəbbüslərinə dəstək verib və komanda işini təşviq edib. Bu, eyni zamanda müəllimlərin təkcə tədrisi deyil, həm də mentor və psixoloji dayaq rolunu oynaya bilməsinin vacibliyini bir daha göstərir. Qazax şəhəri 3 nömrəli məktəbin bu təşəbbüsü göstərir ki, təhsil prosesi sinif otaqları ilə məhdudlaşmamalıdır. Sosial təşəbbüslər – xüsusilə uşaqların ideyası və iştirakı ilə həyata keçirilənlər – onların fiziki, mənəvi, sosial və intellektual inkişafına paralel xidmət edən müasir tərbiyə metodudur. Bu cür layihələrin genişləndirilməsi uşaqlarda ictimai məsuliyyət hissinin dərinləşməsinə, empatiya və ədalət anlayışlarının inkişafına, özünəinam və təşəbbüskarlığın güclənməsinə, gələcəyin cəsarətli və sosial baxımdan fəal gənclərinin yetişməsinə zəmin yaradır. Mütəxəssislər də bu cür təşəbbüsləri uşaqlarda vətəndaşlıq şüurunun formalaşması baxımından vacib hesab edir.

Sosioloq Lalə Mehralı da “Şərq”ə açıqlamasında fləşmob kimi yaradıcı sosial tədbirlərin uşaqlara vətəndaşlıq məsuliyyətinin nə olduğunu əyani şəkildə göstərdiyini deyib. Onun sözlərinə görə, bu, uşaqların cəmiyyətin fəal üzvü kimi yetişməsi, empatiya və sosial ədalət kimi dəyərləri mənimsəməsi üçün əvəzolunmaz platformadır.

Sosioloqun fikrincə, bullinqə qarşı ictimai şəkildə çıxış edən uşaqlar passiv müşahidəçilər deyil, aktiv dəyişiklik yaradan fərdlər kimi formalaşırlar: 

“Bu layihə bir daha göstərdi ki, bullinq – yalnız məktəb divarları daxilində baş verən şəxsi məsələ deyil, bütün cəmiyyətin məsuliyyət daşıdığı sosial problemdir. Uşaqların bu problemi fləşmob vasitəsilə gündəmə gətirməsi, cəmiyyətə “sakit qalmayın, danışın, reaksiya göstərin” mesajı verməsi, onların sosial yetkinlik səviyyəsinin yüksəkliyindən xəbər verir. Fləşmob kimi yaradıcı sosial təşəbbüslər uşaqlarda vətəndaşlıq məsuliyyətinin təməlini formalaşdıran çox mühüm sosial təcrübələrdir. Belə aksiyalar vasitəsilə uşaqlar ilk dəfə olaraq cəmiyyət qarşısında məsuliyyət hissini yaşayır, ictimai mövqe nümayiş etdirməyi öyrənirlər. Bu, onların sadəcə fərd olaraq deyil, eyni zamanda bir qrupun, cəmiyyətin üzvü kimi formalaşmasında mühüm rol oynayır".

L.Mehralı qeyd edib ki, məktəbdənkənar bu cür fəaliyyətlər uşaqlara həmrəylik, empatiya və sosial ədalət duyğusunu aşılayır: 

“Uşaqlar bir problemin – məsələn, bullinqin – fərdi məsələ olmadığını, bütün cəmiyyətin reaksiya verməli olduğu sosial problem olduğunu dərk edirlər. Bu anlayış isə gələcəkdə onların daha aktiv və məsuliyyətli vətəndaş kimi yetişmələrinə zəmin yaradır.

Uşaqların bu tip təşəbbüslərdə iştirakı gələcəkdə onların ictimaiyyət qarşısında çıxış etmə, mövqe bildirmə və dinc yolla etiraz etmə kimi demokratik davranış formalarını mənimsəməsinə kömək edir. Bu isə vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır”.