Bununla fəxr edirik, amma bizi öldürə bilər

Biz əsəbi olmağımızla fəxr edirik. Sakit adamlara "zəif", "süzən", "dişsiz" damğası vururuq. Qışqıranı haqlı, susanı günahkar çıxarırıq. Ağırbaşlı olmaq əzilir, hay-küylə danışan “hörmət” qazanır. Kimin səsi çoxdursa, onun “söz”ü keçir. Bəli, əsəbi olmaqla öyünürük. Guya bu bizi güclü göstərir. Guya bu bizi “adam” edir. Amma bu cəmiyyətin əsəbi adamları 40 yaşında infarktdan ölür.

Əsəb sağlamlığımızı məhv edir. Gecələr yata bilmirik, gündüzlər hamı ilə dava edirik. Bədənimizdə kortizol hormonları həddindən artıq artıb – nəticədə mədə, ürək, beyin sıradan çıxır. Sakit bir çay kimi axmalı olan həyat, fırtınalı dənizə çevrilib. Hər gün içimizdə bir şey ölür – ya səbir, ya ümid, ya da insanlıq.

Hər əsəbi partlayış bir hüceyrəmizi öldürür. Amma biz hələ də fəxr edirik:

“Əsəbiləşdim, yerində otuzdurdum!”
“Sinirləndim, ilişdirdim cavabını!”
"Əsəbiləşəndə heç kim qabağımda dura bilməz!"

Bəli, dayandıra bilməz. Çünki artıq həyat da durmur – birbaşa uçuruma doğru gedir.

Ailə dağılıb? – "Qadın-kişi anlamır, əsəbiləşdim, çıxdım getdim."
Uşaq susqundur? – "Nə olsun, bir-iki şillə vurmuşam, adam olsun!"
İş yoldaşın uzaqlaşdı? – "Qoy başa düşsün kim kimdir!"

İnsanın qürur duyduğun bu davranışların sonu nədir, bilirsinizmi? Tənha yaşlılıq, zəif ürək, boş ev, acı xatirələr və sonsuz peşmanlıq.

Əsəblə böyüyən nəsil sevgiyə yox, qorxuya öyrəşir. Qışqırığınla uşağını tərbiyə etdiyini düşünürsənsə, yanılırsan – sən onda travma yaradırsan. Onun içində qorxu böyüyür, inam yox. Və bir gün o uşaq da sənin kimi əsəbi bir valideynə çevriləcək. Zəncir qırılmayacaq.

Sual verək: əsəb bizə nə verib?

Əvvəla itkilər verib. Sağlamlıq, münasibətlər, nüfuz. Sonra izolyasiya verib. İnsanlar sənə yaxın durmaqdan çəkinir, çünki sən partlamağa hazır bombasan. Nəhayət, gözlənilməz ölüm verib. Bəli, əsəb öldürür. Yavaş-yavaş. Gözə görünmədən. Amma biz hələ də fəxr edirik.

Sakitlik zəiflik deyil. Sakit insan içindəki dağı idarə edə biləndir. Əsəbini udmaq acizlik yox, iradədir. Qəzəbini boğmaq kişinin, qadının, insanın gücüdür.

Bu yazını oxuyan sən – bəlkə də bu dəqiqə əsəbi halındasan. Bəlkə "nə yazıb ki, bu" deyib keçəcəksən. Amma gecənin bir vaxtı, qaranlıq otaqda öz vicdanınla üz-üzə qalsan, bu sətirlər yadına düşəcək.

O vaxt düşün: bu qürurla yaşayırsan, yoxsa qürurla ölürsən?

Miri
Ölkə.Az