Çempionlar Liqası: Yeni güc səviyyələri və ispan yorğunluğu…

Əkbər Qoşalı
İngilis futbolu şahlanır,

alman və italyan futbolu dirənir,

fransız futbolu potensialını sistemə çevirə bilmir,

ispan futbolu isə…

Avropa futbolunun ən prestijli səhnəsi – UEFA Çempionlar Liqası – bu mövsüm də sadəcə turnir deyil, eyni zamanda futbol fəlsəfələrinin və yönətim modellərinin qarşıdurma meydanına çevrilib. Topun qapıya deyil, necə deyərlər, sistemə getdiyi bir dönəmdə artıq təkcə istedad deyil, struktur, motivasiya və sabitlik də həlledici rol oynayır. Bu kontekstdə baş verənləri bir qədər incələməyə çalışaq.

İngilis futbolu:

Pul puldur amma plan və praqmatika daha önə çıxır

Uzun illər “fiziki futbol” və “böyük pullar”la tanınan İngiltərə Premyer Liqası indi planlı çağdaşlaşmanın mərkəzinə çevrilib. “ManchesterCity” və “Arsenal” bu yeni fəlsəfənin qabaqcıl təmsilçiləridir. Qvardiolanın sistemi artıq sadəcə oyun yox, sanki ritm və qrafika/dizayn yaradır... Arteta isə gənc oyunçularla klub sistemini yenidən düzənləyir – yalnız taktiki yox, həm də psixoloji olaraq…

Ən önəmlisi, bu klublar indi transfer bazarında “ulduz” axtarmır – sistemə uyğun profil axtarır... Qazanılan uğurlar da məhz bu zehniyyətin nəticəsidir. İngilis futbolu hazırda Avropada təkcə sürətlə deyil, futbol texnologiyası ilə irəliləyir.

“Eyni rəndədən çıxmış” alman və italyan futbolu: dirəniş & dönüş

Almaniya: dəqiq, amma ruhsuz…

Alman futbolunun struktur və intizamı tarixən örnək olub; lakin bu gün “Bayern Munich” kimi nəhənglər sabitlikdən uzaqdır. Tuçel başqanlığındakı sistem nə kollektivə, nə də fərdi oyunçulara uyğun gəlir. Bununla belə Alonso və “Bayer Leverkuzen” fenomeni Almaniyada yeni futbol nəslinin doğulmaqda olduğunu göstərir. Bu futbol texniki, sürətli və kreativdir – yəni alman futbolunun gələcəyidir.

İtaliya: keçmişin kodlarını yeniləyənlər

İtaliya, “qapı kilidi”ndən (“catenaccio”dan) çıxıb strukturlaşmış hücumlara yönəlir. “İnter” və “Napoli” artıq yalnız müdafiə ilə deyil, oyunun yönətimi ilə də fərqlənir. Taktika yenilənir, amma riskalma vərdişi hələ tam oturuşmayıb. İtalyan futbolu ayılmaq üzrə olsa da, oyanışın hansı yöndə irəliləyəcəyi hələ tam bəlli deyil.

Fransız futbolu:

ilham var, sistem yoxdur…

Futbol təsərrüfatı normadanartıq “afrikalaşmış” Fransada istedad qıtlığı yoxdur – əksinə, bəlkə də Avropanın ən çox “xam” oyunçusu bu ölkədən çıxır. Ancaq sistem yoxdursa, bu ilhamlı oyunçular dərhal ixrac edilir və sonuc – içəridə sabitsizlik yaranır. PSJ bu məsələdə həm istisna, həm də örnəkdir. Enrikenin PSJ-si artıq “superulduzlar sirki” deyil – o, komanda sisteminə keçid axtarışındadır. Mbappenin bu sistemdə qalmayıb da getməsi isə sadəcə transfer deyil – bir fəlsəfə seçimi sayılır.

İspan futbolu:

yorğunluq və nostalgiya

İspan futbolunun keçmiş “parıltısı” indi kölgə kimi uzanır. “Tiki-taka” öyrədici, bəlkə də poetik idi amma artıq zamansızdır. “La Liga”nın ümumi səviyyəsi enib. “Barcelona” hələ də borc bataqlığında çabalayır, “Atletico Madrid” isə transformasiya edə bilmir ki bilmir...

“Real Madrid”:

gedənlər hələ getməyib, gələnlər tam gəlməyib

Ən çox sual doğuran isə “Real Madrid”in bu mövsümdəki durumudur. Əslində, kağız üzərində hər şey var – gənclik (Bellingham, Vinicius, Tchouaméni), təcrübə (Modrić), liderlik (Ançelotti), irs və motivasiya; amma praktiki səviyyədə bunlar bir sistem halına düşə bilmir...

Bu, sadəcə seleksiya problemi deyil. Bu, uğurdan doğan yorğunluq, təzələnmə ehtiyacının ertələnməsi və taktiki qarmaqarışıqlıqdır. Arda Güler kimi oyunçuların hələ də ehtiyatda saxlanması bu təzələnmənin nə qədər gecikməli aparıldığını göstərir.

“Real Madrid” gələcəkdə yenə zirvədə ola bilər - amma bu dəfə inersiya ilə - “avtomatik olaraq” yox, yalnız “özünü yenidən kəşf edərək”…

Sonuc

Avropa futbolunda “sabit güc” anlayışı dəyişir. Artıq taktika, texnologiya, psixologiya və planlama bir araya gəlməlidir. Bu mövsüm Çempionlar Liqası yalnız qalibi müəyyən etməyəcək. O, eyni zamanda gələcəyin futbol xəritəsini də çəkəcək.

Və bu xəritədə görünür ki:

İngilis futbolu yüksəlişdədir – ustalıqla yönətilir;

Alman futbolu dirənir – yenilənir;

İtalyan futbolu döyüşür – keçidlə…;

Fransız futbolu potensialdır – lakin dağınıq;

İspan futbolu isə – gözləyir… - bəlkə də tənəzzülü.

Bəs bu proseslərin sonunda kim qalib gələcək? - Cavab bəlkə də tək bir klubun adı deyil, tək bir sistemin gələcəyini ifadə etməli…

Gün olsun - çox gec olmadan

Avropada Azərbaycan, Qazaxıstan,

Avropada və dünyada Türkiyə, Macarıstan

Asiyada Özbəkistan futbolunun parlaq sonuclarından danışalım.

Azərbaycan hələlik heç olmazsa (!), Gürcüstan və Ermənistan futbol mühitlərinə

yenik düşməməlidir,

düşməməlidir,

düşməməlidir!